SGK HİZMET BORÇLANMALARI

1 ay önce 345

HİZMET BORÇLANMALARI

Kanunun hizmet borçlanmalarına ilişkin hükümleri, 2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi sigortalılar ile bunların hak sahiplerinin borçlanabilecekleri süreler Kanunun 41, 46, geçici 4 ve geçici 8 inci maddeleriyle düzenlenmiştir.

BİRİNCİ BÖLÜM

Kanunun 41 inci Maddesine Göre Yapılacak Borçlanmalar

1- Borçlanma yapacak kimseler

- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı sayılanlar

- 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar,

- Kanunun 5 inci maddesi gereğince haklarında bazı sigorta kolları uygulananlar,

- İsteğe bağlı sigortalılar,

ile bunların hak sahipleri Kanunun 41 inci maddesi hükümleri gereğince borçlanma kapsamında olan sürelerinin tamamını veya bir kısmını borçlanabileceklerdir.

(Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) 2925 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinde her ne kadar tarım sigortalılarının Kanunun 41 inci maddesinin (b) bendine göre borçlanma yapabilecekleri öngörülmüş ise de tarım sigortalılarının bu kapsamda geçen hizmet süreleri Kanunun geçici 1 inci maddesi gereğince 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında kabul edildiğinden, Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde öngörülen şartları yerine getiren ancak, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) veya (c) bendi kapsamında hizmeti bulunmayan 2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalıları da doğum borçlanması yapabileceklerdir.

(Ek, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) 506 sayılı Kanuna göre yapılan evlenme ve yaşlılık toptan ödemesinde sadece uzun vade primleri sigortalılara iade edildiğinden borçlanma yapacakların toptan ödeme ihyası yapmalarına gerek bulunmamaktadır.

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmetleri olanlar ile kesinti olmaksızın Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalılığı devam edenler ve bunların hak sahiplerinin borçlanma talepleri 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre sonuçlandırılacaktır.

Ancak, haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanan 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalılardan 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında geçen çalışmaları sırasında Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (Mülga, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) (f) ve (g) bentlerinde belirtilen süreleri bulunanlar bu madde hükümlerine göre söz konusu sürelerini borçlanabileceklerdir.

(Ek, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci madde sandığı kapsamında sigortalılığı bulunup bu çalışması sona erdikten sonra Kanunun 4 üncü maddesinin (a), (b) ve (c) bentlerine tabi sigortalılığı bulunanlar Kuruma müracaat ederek

292

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

borçlanma yapabileceklerdir. Bunlardan 5434 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı bulunanlar hakkında Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (g) bentlerinde belirtilen borçlanmalar Kurumca yapılacaktır.

Hizmet borçlanmalarında sigortalının kendisi tarafından yapılan başvurularda borçlanma talep tarihinde, hak sahiplerince yapılan başvurularda ise sigortalının ölüm tarihinde fiilen sigortalı olma şartı aranmayacaktır.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olanlar 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi geçen hizmetleri ve borçlanılacak sürelerinin olması halinde bu hizmetlerini borçlanabilecektir.

2- Borçlanılacak süreler

2.1- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bendine tabi sigortalıların doğumdan sonra geçen süreleri (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge)

Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince (Ek, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge) 2008 yılı Ekim ayı ile 10/9/2014 tarihleri arasında yapılan müracaatlarda kadın sigortalıların ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra iki defaya mahsus olmak üzere, her doğum için doğum tarihinden itibaren iki yıllık süreleri, bu sürede adlarına prim ödenmemiş olması ve çocuklarının yaşaması şartıyla borçlandırılmaktadır.

Kanunun, 6552 sayılı Kanunla değiştirilen 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca; 11/9/2014 tarihinden itibaren 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalı kadının, üç defaya mahsus olmak üzere, her doğum için doğum tarihinden itibaren geçen en fazla iki yıllık süreleri, bu sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaması ve çocuklarının yaşaması şartıyla borçlandırılacaktır.

Ayrıca, hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanan 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendine tabi kadın sigortalılar da talepleri halinde Kanunun 6552 sayılı Kanunla değiştirilen 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yapılan değişiklikten yararlandırılacaklardır.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) veya (c) bendi kapsamında doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalının borçlanma işleminin yapılabilmesi için doğumdan önce;

- (a) bendi kapsamında tescil edilmiş ve adına kısa veya uzun vadeli sigorta kollarına tabi prim bildirilmiş/tahakkuk etmiş olması,

- (b) bendi kapsamında prim ödemesine bakılmaksızın tescil edilmiş/tahakkuk etmiş olması,

- (c) bendi kapsamında tescil edilmiş olması,

gerekmektedir.

Birden fazla çocuğu için borçlanma talebinde bulunan sigortalıların tercih ettikleri doğumları ya da yine tercihleri doğrultusunda en fazla borçlanılacak süreye imkan veren doğumları borçlandırılacaktır.

6552 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 11/9/2014 tarihinden önce doğum borçlanması için müracaat edip Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan şartları yerine getirmemesi nedeniyle borçlanma talebi reddedilenlerden 6552 sayılı Kanunla getirilen haklardan yararlanmak isteyen kadın sigortalıların yeniden Kuruma müracaat etmesi istenerek doğum borçlanma işlemleri yeni talepleri esas alınarak sonuçlandırılacaktır.

293

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 1- 18/6/1991-30/4/1999 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi çalışan sigortalı, 12/8/2001 tarihinde doğum yapmıştır. 10/10/2014 tarihinde doğumdan sonra geçen sürelerini borçlanmak için talepte bulunmuştur. 7/1/2002-30/6/2002 tarihleri arasında 506 sayılı Kanun kapsamında çalıştığı tespit edilen sigortalının çalıştığı süreler 2 yıllık süreden düşüldükten sonra, kalan 12/8/2001-6/1/2002 süresi ile 1/7/2002-12/8/2003 süresi Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi statüsünde borçlandırılacaktır.

Örnek 2- 1/5/1993-25/12/1995 tarihleri arasında 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı bulunan kadın sigortalı, 12/7/1990 ve 18/6/1997 tarihlerinde doğum yapmıştır. 17/10/2014 tarihinde doğum borçlanması talebinde bulunmuştur. Bu sigortalının 12/7/1990 tarihindeki doğumu işe girmeden önce olduğundan borçlandırılmayacak, 18/6/1997 tarihinde yapmış olduğu doğumu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi statüsünde borçlandırılacaktır.

Örnek 3- 5/6/1998 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında tescil edilmiş olan ve adına kısa ve uzun vadeli sigorta kollarına ait prim bildirilmediği anlaşılan sigortalının 14/7/1999 tarihinde yapmış olduğu doğum nedeniyle borçlandırılmayacaktır.

Örnek 4- 15/9/1999-21/1/2009 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalı olan kadın sigortalı 12/6/2003 tarihinde doğum yapmış, 25/8/2014 tarihinde doğum borçlanması talebinde bulunmuştur. Prim ödemesi bulunmayan sigortalının Kanunun geçici 17 nci maddesi uygulamasına göre tescil tarihi itibariyle sigortalılığı durdurulduğundan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında doğum borçlanması yapılmayacaktır.

Örnek 5- 31/12/1988-1/7/1989 tarihinde 506 sayılı Kanuna, 6/7/1989-5/8/2000 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna tabi çalışan sigortalı 21/11/1990 ve 14/12/2000 tarihlerinde 2 doğum yapmıştır. Doğum borçlanması için 2/10/2014 tarihinde talepte bulunan sigortalının sadece 14/12/2000 tarihinde yapmış olduğu doğumu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi statüsünde borçlandırılacak, 21/11/1990 tarihinde yapmış olduğu doğum tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığı devam ettiğinden borçlandırılmayacaktır.

Örnek 6- 20/4/1982-15/10/2010 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna, 22/4/2004-5/10/2011 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi sigortalı olan kadın 17/4/2000 tarihinde doğum yapmıştır. 1479 sayılı Kanuna tabi beş yılı aşan süreye ilişkin prim borcu bulunması nedeniyle Kanunun geçici 17 nci maddesi uygulamasına istinaden prim ödemelerine göre 30/6/1985 tarihi itibariyle (19) terk kodu ile sigortalılığı durdurulan sigortalının 1479 sayılı Kanuna tabi 20/4/1982-30/6/1985 tarihleri arasında 3 yıl 2 ay 10 gün hizmet süresi bulunmaktadır. 22/4/2004 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılığı geçerli sayılan sigortalının 12/9/2014 tarihli doğum borçlanması talebine istinaden Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında borçlandırılacaktır.

Sigortalılığı ilk defa kısa vade sigorta kollarına tabi prim bildirilerek başlayan kadın sigortalıların bu tarihten sonra doğum borçlanması yapması halinde sigortalılık başlangıç tarihi uzun vade primi bildirilen tarihten geriye doğru gidilerek tespit edilecektir.

294

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 7- 3/4/1996 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında stajyer olarak çalışması nedeniyle tescil edilmiş ve adına kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olan sigortalı 12/12/1997 tarihinde yapmış olduğu doğum nedeniyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi statüsünde borçlanma yapabilecektir. Bu sigortalının 18/1/2000 tarihinde ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başladığı varsayıldığında sigortalılık süresi başlangıcı 18/1/2000 tarihinden geriye doğru borçlanılan süre kadar gidilerek tespit edilecektir.

Örnek 8- 15/12/2009 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi memur olarak görev başlayan ve 17/3/2010 tarihinde doğum yapan sigortalı 16/4/2010 tarihinde 1 yıl aylıksız izne ayrılmış, izin bitiminde görevine başlamaması nedeniyle müstafi sayılmak suretiyle görevine son verilmiştir. 21/11/2014 tarihinde doğum sonrasında zorunlu sigortalı olmasını gerektirecek herhangi bir işte çalışmaksızın geçen sürelerinin tamamını borçlanmak için talepte bulunmuştur. Bu durumda sigortalının 17/3/2010 tarihinden sonra geçen 2 yıllık süresinin 17/4/2010-17/3/2012 süresi Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi statüsünde borçlandırılacaktır.

Örnek 9 – 14/5/1986-18/8/1997 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi olan sigortalı 21/10/2007 tarihinde doğum yapmıştır. 19/3/2009 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ilk defa memur olarak göreve başlayan sigortalı 27/10/2014 tarihinde doğum borçlanması talebinde bulunmuştur. Bu durumda sigortalı 21/10/2007 tarihinden tekrar çalışmaya başladığı 19/3/2009 tarihine kadar geçen süre için Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi statüsünde borçlanma yapabilecektir.

Hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak olan sigortalılardan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) veya (b) bendi kapsamında çalışması bulunan ve borçlanma için gerekli şartları taşıyanlar en son tabi oldukları statüye göre SGİM/SGM’lerce Kanunun 41 inci maddesinde belirtilen esaslar uyarınca borçlandırılacaktır.

Yine hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak olan sigortalılardan 5434 sayılı Kanuna tabi çalışmasından sonra herhangi bir statüde çalışması bulunmayanlar ile halen Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi görevine devam edenlerin borçlanma talebinde bulunmaları halinde, doğum sonrasındaki iki yıllık süre içerisinde uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmemiş süreleri Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığınca borçlandırılacaktır.

Bunların borç tutarı, Kuruma yazılı olarak başvurdukları tarihteki öğrenim durumu itibariyle tabi oldukları personel kanunlarında yer alan hükümlere göre belirlenecek göreve giriş derece, kademe ve ek göstergeleri ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların toplamının, o tarihte yürürlükte olan katsayılarla çarpımı sonucu bulunacak olup, tarafına bildirilen borç tutarının borcun kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 1 ay içinde ödenmesi gerekmektedir.

(Ek, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge) Kanunun geçici 4 üncü maddesi uyarınca haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak olan kadın sigortalılardan Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca doğum borçlanması yapanların borçlandırıldıkları süreler, - Borçlanma işlemini görevde iken yaparak borç tutarını görevde iken ödeyenlerin borç tutarını ödedikleri tarihten,

295

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

- Borçlanma işlemini açıkta iken yaparak açıkta iken borç tutarını ödeyenlerin yeniden göreve başladıkları tarihten itibaren,

emeklilik keseneğine esas aylıklarının tespitinde değerlendirilecektir.

Örnek 10- 5434 sayılı Kanuna tabi olarak çalışmakta iken 9/11/2005 tarihinde doğum yapması nedeniyle aylıksız izne ayrılan ve aylıksız izin dönüşü istifaen görevinden ayrılan sigortalı, 25/11/2014 tarihinde doğumdan sonra geçen süresinin borçlandırılması için talepte bulunmuştur. 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi olarak çalışması nedeniyle hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaya devam eden sigortalının doğum sonrasında geçen iki yıllık süre içinde uzun vadeli sigorta kollarına prim yatırılmadan geçen süresi Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi statüsünde borçlandırılacaktır.

Örnek 11- 15/1/2003 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi memur olarak göreve başlayan 15/4/2010 tarihinde doğum nedeniyle aylıksız izne ayrılan ve aylıksız izin bitiminde tekrar görevine başlamayan sigortalı, 14/10/2014 tarihinde 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmakta iken doğum sonrası geçen sürelerinin borçlandırılması için talepte bulunmuştur. Bu durumda, sigortalının 15/4/2010 tarihinden sonra geçen süresi Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi statüsünde Kanunun 41 inci maddesinde belirtilen esaslar uyarınca iki yılı geçmemek üzere borçlandırılacaktır.

Örnek 12- 9/2/2004 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında çalışmakta iken 4/7/2004 tarihinde doğum yapan ve doğum sonrası zorunlu sigortalı olmasını gerektirecek herhangi bir işte çalışmayan sigortalı, 14/11/2006 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi memur olarak göreve başlamıştır. Memur olarak görev yapmakta iken 25/11/2014 tarihinde doğum borçlanması talebinde bulunan sigortalının Kuruma yazılı olarak başvurduğu tarihteki öğrenim durumu itibariyle belirlenecek göreve giriş derece, kademe ve varsa ek göstergesi ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların toplamının, başvuru tarihinde yürürlükte olan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak borç tutarını borcun kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 1 ay içinde ödemesi halinde, 4/7/2004-4/7/2006 tarihleri arasında uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmemiş süresi Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi statüsünde borçlandırılarak fiili hizmetine eklenecektir.

Örnek 13- 1/7/2004 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi memur olarak göreve başlayan ve 2/9/2007 tarihinde doğum yapan sigortalı, 15/11/2007 tarihinde 1 yıl aylıksız izne ayrılmış, izin bitiminde görevine başlamaması nedeniyle müstafi sayılmak suretiyle görevine son verilmiştir. 14/7/2014 tarihinde tekrar 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı 18/11/2014 tarihinde doğum sonrasında geçen sürelerinin tamamını borçlanmak için talepte bulunmuştur. Bu durumda sigortalının ücretsiz izne ayrıldığı 15/11/2007 tarihinden iki yıllık sürenin sonu olan 2/9/2009 tarihine kadar geçen sürede uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmemiş süresi Kuruma yazılı olarak başvurduğu tarihteki öğrenim durumu itibariyle belirlenecek göreve giriş derece, kademe ve varsa ek göstergesi ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların toplamının, başvuru tarihinde yürürlükte olan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak borç tutarını, borcun kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 1 ay içinde ödemesi halinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi statüsünde borçlandırılarak fiili hizmet süresine eklenecektir.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinin herhangi birine tabi olarak çalışmaya başladıktan sonra doğum yapan kadın sigortalılar iki yıllık süre içerisinde

296

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

tekrar doğum yapmaları halinde bu doğuma kadar geçen süre kadar, iki yıllık süre içerisinde çalışmaya başlamaları halinde bu süreler düşüldükten sonra kalan süre kadar, çocuğun iki yıllık süre içerisinde vefat etmesi halinde vefat tarihine kadar ya da tercihleri doğrultusunda istedikleri kadar süreyi kısmi olarak borçlanabileceklerdir. (Ek, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge) Doğum borçlanması yapılacak iki yıllık süre içerisinde tekrar doğum yapanların çakışan doğumlardan birini borçlanmak istemeleri halinde iki yıllık süre borçlandırılabilecektir.

Örnek 14- 1/10/1993-20/12/1996 tarihleri arasında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında vergi mükellefiyeti bulunan sigortalı; 20/6/1996, 4/11/1997 ve 1/5/1999 tarihinde 3 doğum yapmıştır. Üçüncü çocuk 6/7/1999 tarihinde vefat etmiştir. 16/3/2015 tarihinde doğum borçlanması talebinde bulunan sigortalının vergi kaydının devam ettiği süreler 2 yıllık süreden düşüldükten sonra, borçlanmaya en uzun süre imkan veren doğumlar borçlandırılabilecektir. Bu durumda birinci çocuk için 21/12/1996-3/11/1997 ikinci çocuk için 4/11/1997-4/11/1999 süresi Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi statüsünde borçlandırılacaktır. Üçüncü çocuğun yaşadığı süreler borçlanılan süreler içinde kaldığından herhangi bir işlem yapılmayacaktır.

Örnek 15- 2/2/2002-10/4/2004 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna, 1/7/2007-10/4/2008 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna tabi olan sigortalı 5/5/2006, 3/8/2008 ve 14/7/2012 tarihlerinde 3 doğum yapmıştır. Bu durumda sigortalının 5/5/2006 tarihindeki doğum süresi 1479 sayılı Kanuna tabi çalışmaya başladığı 1/7/2007 tarihine kadar, 3/8/2008 ve 14/7/2012 tarihlerindeki doğumu ise son defa 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalı olduğu tarihten sonra gerçekleştiğinden Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi statüsünde borçlandırılacaktır.

Örnek 16- 10/1/1992-5/3/1994 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi çalışan kadın sigortalı 14/4/2010 tarihinde doğum yapmıştır. 15/9/2014 tarihinde borçlanma yapmak için müracaat etmiş, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında borçlanma süresinin 500 günlük kısmını ödemiştir. 20/9/2014 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı kalan doğum süresi borçlanmak için 14/10/2014 tarihinde müracaat etmiş olup, bu defa son statüsü kapsamında doğum borçlanma işlemleri sonuçlandırılacaktır. Kalan sürenin tespiti bu Genelgenin onuncu kısım, üçüncü bölüm “3- Borç tutarının kısmi ödenmesi halinde hizmetlerin değerlendirilmesi” alt başlığında belirtildiği şekilde belirlenecektir.

Örnek 17- 15/1/2009 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı 15/8/2010 tarihinde doğum yapmış, 15/10/2010 tarihinde aylıksız izne ayrılmış ve aylıksız izin bitiminde tekrar görevine başlamamıştır. 4/10/2011 tarihinde Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı doğum sonrası geçen sürelerini borçlanmak için 15/10/2014 tarihinde talepte bulunmuştur. Bu durumda, sigortalının Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılığı 14/10/2010 tarihine kadar devam ettiğinden 15/10/2010 tarihi ile sigortalı olarak tekrar çalışmaya başladığı 4/10/2011 tarih arasında geçen süresi Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi statüsünde borçlandırılacaktır.

2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalığından önce Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) veya (c) bendi kapsamında sigortalılığı bulunmaması nedeniyle doğum borçlanması talebi reddedilenler hakkında da Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (a)

297

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

bendine tabi hükümler uygulanacağından tarım sigortalılarının reddedilen talepleri doğrultusunda doğum borçlanması işlemleri sonuçlandırılacaktır.

Örnek 18- 1/1/1998-1/1/2008 tarihleri arasında 2925 sayılı Kanuna göre tarım sigortalılığı bulunan sigortalı, 12/7/2009 tarihinde doğum yapmış, 13/10/2014 tarihinde doğum borçlanması yapmak için müracaat etmiştir. Sigortalının 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayıldığından borçlanma işlemi Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi statüsünde sonuçlandırılacaktır.

Örnek 19- 1/1/1986-1/1/1990 tarihleri arasında 2925 sayılı Kanuna, 25/12/1991-5/12/1992 tarihleri arasında 2926 sayılı Kanuna tabi olan sigortalı, 3/2/1990, 8/9/1993 ve 6/5/1999 tarihlerinde 3 doğum yapmıştır. Sigortalının müracaatı halinde üç doğumu da Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi statüsünde borçlandırılacaktır.

506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine tabi sandıklarda çalışması olup bu çalışması sona erdikten sonra doğum yapan kadınlardan daha sonra Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi çalışması bulunanlar 41 inci madde kapsamında Kuruma müracaat ederek borçlanma yapacaktır. Bu kapsamda olup talepleri reddedilen kadın sigortalıların yeni talep alınmadan önceki talepleri doğrultusunda işlem yapılacaktır.

Örnek 20- 21/11/1988-30/5/1994 tarihleri arasında Türkiye Garanti Bankası A.Ş. Emekli ve Yardım Sandığı Vakfı işyerinde çalışan sigortalı 1/3/1995, 7/8/1999 ve 23/5/2002 tarihleri doğum yapmıştır. 8/9/2006-30/10/2008 tarihleri arasında 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı çalışmıştır. Sigortalının müracaatı halinde üç doğumu da Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi statüsünde borçlandırılacaktır

Örnek 21- Örnek 20’deki kadın sigortalının 506 sayılı kanuna tabi sigortalılığının bulunmaması halinde Kanunun 41 inci maddesi kapsamında sigortalılık statüsü bulunmadığından doğum borçlanması yapılmayacaktır. (Değişik, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge) Doğum borçlanması yapılan süre aynı zamanda sigortalılık süresi olarak da dikkate alındığından doğum borçlanması yapılacak çocuğun yaş düzeltmesi ile ilgili olarak bu Genelgenin birinci kısım, beşinci bölüm “5-Yaş Düzeltmeleri” başlıklı bölümü doğrultusunda işlem yapılacaktır.

(Değişik, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge) Örnek 22- 15/7/1979-2/3/1981 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi çalışan kadın sigortalı 15/12/1982 ve 14/11/1985 tarihlerinde doğum yapmıştır. 20/6/2014 tarihli doğum borçlanması müracaatında; doğum tarihi 14/11/1985 olan çocuğunun mahkeme kararı ile doğum tarihinin 14/11/1983 olarak değiştirildiği anlaşılmış olup doğum borçlanması işlemlerinde 14/11/1983 tarihi değil, 14/11/1985 tarihi esas alınarak borçlanma süresi belirlenecektir.

Kadın sigortalının 2 yaşını doldurmamış herhangi bir çocuğu (en fazla üç çocuk) eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinmesi halinde evlat edinilen çocuklar için de doğum borçlanması yapılabilecektir. “Borçlanma Talep Dilekçesi”nde “Çocuk evlat edinildi ise:” alanındaki “Evet” kutucuğunu işaretleyen ya da çocuğun evlat edinilmesi nedeniyle doğum borçlanması yapmak istediğini beyan edenlerden evlat edinmeye ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararı ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ilgili birimleri tarafından düzenlenen “Evlat Edinme Öncesi Geçici Bakım Sözleşmesi”nin (EK-33) bir

298

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

örneği istenecek, çocuğun evlat edinildiği tarih olarak sözleşme onay tarihi esas alınarak borçlanma işlemleri sonuçlandırılacaktır.

Bu sigortalılar için doğum borçlanmasının başlangıç tarihi, sözleşme onay tarihinden itibaren başlayacak olup, doğum borçlanmasının başlangıcı sözleşme tarihinden önce olamayacaktır. Evlat edinilen çocuk için yapılacak borçlanmalarda çocuğun doğum tarihi esas alınarak iki yıllık süreyi aşmamak koşuluyla evlat edinilen tarihten sonraki süreler borçlandırılacaktır.

(Ek, 3/7/2015 tarihli ve 2015/19 sayılı Genelge)Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı İl Müdürlüklerine müracaat edilmeksizin bir yakınının (kardeşinin, komşusunun vs.) çocuğunu evlat edinmek isteyenler ise doğrudan evlat edinme davası ile evlat edinebilmektedirler. Bu durumda, evlat edinen sigortalıların doğum borçlanması yapmak istemeleri halinde, evlat edinmeye ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararı ile müracaat etmeleri yeterli sayılacak olup, mahkeme karar metninde evlat edinme tarihi belirtilmişse bu tarihin borçlanma başlangıç tarihi olarak dikkate alınması, mahkeme kararında çocuğun doğumundan itibaren bakımının evlat edinen kişi tarafından üstlenildiği ve doğduğundan beri evlat edinenin yanında olduğuna dair hükümlerin bulunması durumunda ise borçlanma süresinin başlangıç tarihi çocuğun doğum tarihinden itibaren, kararda herhangi bir tarihin belirtilmemesi ve çocuğun doğumundan itibaren evlatlık alındığına dair bir karar verilmemiş ise borçlanmanın başlangıç tarihi mahkeme karar tarihinden itibaren olacaktır.

Örnek 23- 5/1/1997 tarihinde 506 sayılı Kanuna tabi çalışmaya başlayan kadın sigortalı 10/1/2000 tarihinde doğum yapmış olup, 10/6/2000 tarihinde çocuğu başka bir kadın sigortalıya evlatlık olarak verilmiştir. Doğum borçlanması için Kurumumuza müracaat eden kadın sigortalılardan doğum yapan kadın için 10/1/2000-9/6/2000 süresi, evlatlık alan kadın için de 10/6/2000-10/1/2002 süresi doğum borçlanması yaptırılabilecektir.

Örnek 24- Sosyal güvenlik kanunlarına tabi herhangi bir çalışması bulunmayan kadın 15/1/1992 tarihinde doğum yapmış olup, 7/6/1993 tarihinde çocuğu başka bir kadın sigortalıya evlatlık olarak verilmiştir. Doğum borçlanması için Kurumumuza müracaat eden evlat edinen kadın sigortalı 7/6/1993-15/1/1994 süresi için doğum borçlanması yapabilecektir.

Borçlanma işlemleri; sigortalıdan, işverenden veya kamu kurumundan bu Genelge ile istenebilecek bilgi ve belge hariç herhangi bir belge istenilmeksizin Kurum tescil ve hizmet kayıtları ile MERNİS (Merkezi Nüfus İdare Sistemi) programı kullanılmak suretiyle sonuçlandırılacaktır. Ancak, sistemde kayıtlı bilgilerde eksiklik veya çelişki bulunması durumunda yazışma yapılacaktır.

Doğum borçlanması yapılabilmesi için doğumdan önce yukarıda belirtildiği şekilde tescil şartının gerçekleşmiş olması gerekmekte olup, borçlanma statüsü sigortalının borçlanma müracaat tarihindeki talebine göre, müracaat ettiği tarihte herhangi bir çalışması olmayan sigortalıların ise en son sigortalılık statüsü esas alınarak borçlanma statüsü belirlenecektir. Son sigortalılık statüsünün 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) veya (b) bendi kapsamında olması halinde borçlanma işlemi SGİM/SGM’lerce, (c) bendi kapsamında olması halinde ise Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığınca yapılacaktır.

Doğum borçlanması talebinde bulunan sigortalıların son sigortalılık statülerinin ve borçlandırılacak sürelerinin tespitinde; “Borçlanma Talep Dilekçesinde” 5434 sayılı Kanuna tabi çalıştığının beyan edilmesi veya bu Kanuna tabi çalışmanın herhangi bir şekilde anlaşılması durumunda SGİM/SGM’lerce Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire

299

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Başkanlığından sigortalının tescil kaydının ve hizmetinin olup olmadığının bildirilmesi istenecektir. İlgili Başkanlıkça da sigortalıların hizmetlerinin bildirilmesinin yanı sıra aybaşından sonra göreve giren ve aylıklarından tam kesenek kesilmeden görevinden ayrılmış olmaları nedeniyle hizmeti bulunmayanların göreve başladıkları tarih tescil tarihi olarak ilgili SGİM/SGM’lere bildirilecektir.

2.1.1- Ücretsiz doğum ya da analık izni sürelerinin borçlanması

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi kadın sigortalıların çeşitli iş kanunları (854, 4857, 5953 ve diğer iş kanunları) gereğince kullandıkları ücretsiz doğum ya da analık izin süreleri işyerinden alacakları belgeler, doğum öncesine ve sonrasına ilişkin almış oldukları raporlarla Kuruma başvurmaları halinde borçlandırılacaktır.

(Ek, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Örnek 1- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında 22/12/2010-25/1/2011 tarihleri arasında gebelik nedeniyle çalışamaz raporu alan kadın sigortalı 13/1/2011 tarihinde doğum yapmıştır. 18/9/2014 tarihinde analık izni süresini borçlanma talebinde bulunan sigortalının doğum öncesi kullanmadığı izin sürelerini doğum sonrasına aktardığı anlaşılmıştır. Sigortalı bu durumda çalışamaz raporu aldığı 22/12/2010 tarihinden doğum sonrası rapor bitim tarihi olan 8/4/2011 (dahil) tarihine kadar olan süreyi borçlanabilecektir.

Örnek 2- Örnek 1’deki kadın sigortalının 15/12/2014 tarihinde doğum borçlanması talebinde bulunması halinde 22/10/2010-8/4/2011 tarihleri arası için analık borçlanması yaptırıldığından 9/4/2011-13/1/2013 tarihleri arasındaki süre için doğum borçlanması yaptırılacaktır.

Örnek 3- Örnek 1’deki kadın sigortalının 15/12/2014 tarihinde analık ile doğum borçlanması için müracaat ettiği varsayıldığında 22/10/2010-8/4/2011 tarihleri arası için analık, 9/4/2011-13/1/2013 tarihleri arasındaki süre için de doğum borçlanması ayrı ayrı yaptırılacaktır. Analık borçlanmasına toplamda 30 gün karşılığı, doğum borçlanmasına ise 400 gün karşılığı borçlanma tutarının ödenmesi halinde analık için 8/4/2011 tarihinden itibaren geriye doğru 30 gün, doğum borçlanması için ise 13/1/2013 tarihinden itibaren geriye doğru 400 gün gidilerek hizmet süreleri belirlenecektir.

2.2- Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreler

Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile muvazzaf ve ihtiyat askerlikte er ve 1/1/1950 tarihinden sonra yedek subay okulunda öğrenci olarak geçen sürelerin borçlandırılmasına imkan sağlanmıştır.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalıların 41 inci maddeye göre yapacakları borçlanma taleplerinde de tescil edilmiş olma şartı dışında herhangi bir şart aranmayacaktır. Bu nedenle, 1/10/2008 tarihinden önce 1479 ve 2926 sayılı kanunlar gereğince aktif sigortalı olmamaları nedeniyle askerlik borçlanma talepleri reddedilen sigortalı ve hak sahiplerinin 1/10/2008 tarihinden sonra yeniden müracaatları halinde borçlanma işlemleri aktif sigortalı olma şartı aranmaksızın sonuçlandırılacaktır.

Örnek 1- 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı 15/5/2008 tarihinde sona eren sigortalı, 2/6/2008 tarihinde askerlik borçlanması için müracaat etmiş, ancak anılan tarihte aktif sigortalı

300

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

olmadığından talebi reddedilmiştir. 14/4/2010 tarihinde yeniden askerlik borçlanması talebinde bulunan sigortalının askerlik süresi Kanunun 41 inci maddesi hükmüne göre borçlandırılacaktır.

Örnek 2- 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı vergi mükellefiyetinin 28/3/2008 tarihinde sona ermesi nedeniyle biten sigortalı 6/7/2008 tarihinde vefat etmiş, hak sahiplerinin 1/8/2008 tarihindeki borçlanma talebi askerlik hizmeti ile ölüm aylığı bağlanması için beş yıl sigorta primi ödenmiş olma şartı yerine getirilmiş olmakla birlikte, sigortalının ölüm tarihinde fiili çalışması olmadığı için reddedilmiştir. Ancak, 11/5/2010 tarihinde yeniden borçlanma talebinde bulunan sigortalının hak sahiplerine Kanunun 41 inci maddesine göre borçlanma yaptırılacaktır.

(Ek, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) Örnek 3- 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı 15/5/1988 tarihinde sona eren sigortalı, 2/6/2001 tarihinde askerlik borçlanması için müracaat etmiş, ancak anılan tarihte aktif sigortalı olmadığından talebi reddedilmiştir. Talebi reddedilen sigortalı 14/4/2010 tarihinde yeniden askerlik borçlanması talebinde bulunması halinde 8/9/1999 tarihinden önceki döneme ait olsa dahi askerlik süresi Kanunun 41 inci maddesi hükmüne göre borçlandırılacaktır.”

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar askere alınmaları halinde sigortalılıkları sona ermediğinden bu sigortalılıkları devam ettiği sürece 41 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen sürelerin borçlandırılmasında zorunlu sigortalılıkları devam edenler dışındakiler borçlanma yapabilecektir.

Yedek subay okulunda ve hazırlık kıtasında 1/1/1950 tarihinden önce geçen süreler hizmet sürelerine dahil edildiğinden, bu süreler ayrıca borçlandırılmayacaktır. Ancak, 1/1/1950 tarihinden önce hazırlık kıtasına veya yedek subay okuluna duhul etmiş olup da, okul devresinin tamamı veya bir kısmı 1/1/1950 tarihinden sonraya isabet edenler de okul devresinin 1/1/1950 tarihinden sonraki kısmını borçlanabileceklerdir.

Yedek subay okulunda öğrenci iken veya muvazzaf veya ihtiyat askerliğini er olarak yapmakta bulundukları sırada vazife malulü olmaları sebebiyle kendilerine vazife ve harp malullüğü aylığı bağlananların, öğrencilikte ve askerlikte geçen süreleri, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine göre çalışmaları halinde borçlandırılacaktır.

(Değişik, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) Yapılacak askerlik borçlanmalarında, hava değişimlerinin 1111 sayılı Kanunun yayımlandığı 17/7/1927 tarihine kadar 1 yılının, bu tarihten sonra 3 ayının, 22/2/2014 tarihinden sonra otuz gününün, 1076 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca erbaş ve er statüsünde askerlik görevini yapanların (kısa dönem) ise 14/11/1980 tarihinden itibaren 1 ayının, 22/2/2014 tarihinden itibaren onbeş gününün askerlik süresi olarak dikkate alınması gerektiğinden, bu süreleri aşan kısmı ile hastalık veya cezai bir sebeple uzayan süreler borçlandırılmayacaktır.

Askerliğini er olarak yapanların aksi bir durum bulunmadıkça, esarette geçen süreleri muvazzaf askerlik hizmetinden sayıldığından bu süreler de borçlandırılacaktır.

1803 sayılı Af Kanununun 15 inci maddesinin (b) fıkrası uyarınca her derecedeki askeri okullarda diğer öğrenim kurumlarında Milli Savunma Bakanlığı adına ve hesabına öğrenim yapan askeri öğrencilerden, 7/2/1974 tarihine kadar gerek disiplinsizlik ve gerekse başka nedenlerle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilenlerin (kendi isteği ile ayrılanlar hariç) okulda geçen süreleri askerliklerine sayıldığından, 18 yaşından sonra geçmiş olması şartıyla ve o tarihte emsallerinin tabi olduğu muvazzaf askerlik süresini geçmemek üzere okul süreleri borçlandırılacaklardır.

301

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Askeri liselerden mezun olduktan sonra harp okuluna giden veya Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına yüksek okullara devam edenlerin bu okullardan, istekleri dışında, disiplinsizlik veya başka bir nedenle ayrılanların, sadece harp okulu veya yüksek okulda geçen sürelerinin (emsallerinin tabi olduğu askerlik süresini geçmemek üzere) borçlandırılması, askeri lisede geçen sürelerin ise borçlanma dışında bırakılması gerekmektedir.

1111 sayılı Kanuna göre askerlik hizmetini er öğretmen olarak yapanların kıtada maaşsız olarak geçen süreleri borçlandırılacaktır.

Askerlik görevini 1965-1967 yılları arasında er olarak yapanların 29/12/1967 tarihini geçmemek üzere, 1962-1964 yılları arasında er olarak yapanların ise 31/10/1964 tarihini aşmamak üzere Kıbrıs olayları nedeniyle uzayan askerlik süreleri herhangi bir araştırmaya gerek kalmaksızın borçlandırılacaktır.

Fiili askerlik hizmeti silah altına alınmakla başlayıp terhis tarihinde sona erdiğinden, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi olanlardan askerlik yaparken söz konusu sigortalılıkları devam edenlerin askerlik süreleri borçlandırılmayacaktır.

Türk vatandaşlığına alınanlardan vatandaşlığa alındıkları tarihte 22 yaşını doldurmuş olanlardan geldikleri ülkelerde yaptıkları askerlik sürelerini belgeleyenler belgede kayıtlı süreyi, belgede kayıtlı sürenin olmaması veya Türkiye’deki emsallerinin yaptığı askerlik süresinden fazla olması hallerinde emsalleri kadar borçlandırılacaklardır. (Ek, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) Türk vatandaşlığına alınan kimselerin askerlik süresini belgeleyememeleri durumunda borçlanma işlemleri yapılmayacak, varsa yapılmış olan borçlanma işlemleri iptal edilecektir.

(Ek, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) Türk vatandaşı iken askere alınan ve askerlik yükümlülüğünü yerine getirenlerin daha sonra Türk vatandaşlığından çıkmaları halinde Türk vatandaşı iken yaptıkları askerlikleri borçlanılabilecek, daha önce yapılmış olan borçlanmaları geçerli sayılacaktır.

Örnek- 1965 yılında Bulgaristan’da 2 yıl 5 ay 17 gün askerlik yapıp daha sonra Türk vatandaşı olan sigortalının askerlik süresini borçlanması halinde 1965 yılında ülkemizde 24 ay askerlik yapıldığından bu süre kadar askerlik borçlanması yapabilecektir.

Türk vatandaşı olduğu halde vatandaşlıktan çıkıp yeniden vatandaşlığa alınanlardan vatandaşlığa alındıkları tarihte 22 yaşını doldurmuş olanların da 1111 sayılı Kanun gereğince askerlik yapmaları zorunlu olduğundan bu durumda olanlardan yaptıkları fiili askerlik sürelerini belgelemeleri istenerek borçlanma işlemleri buna göre sonuçlandırılacaktır.

Askerlik borçlanması işlemleri;

- Askerliğini er olarak yapanların borçlanma talep dilekçesi (EK-25) ekinde Kuruma ibraz ettikleri askerlik cüzdanının veya terhis belgesinin Kurumumuzca onaylı bir örneğine veyahut askerlik şubesinden temin edecekleri askerlik sürelerini gösterir askerlik kayıt belgesinin aslına,

- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlar için onaylı hizmet belgesine,

- Askerlik hizmetini yedek subay olarak yapanların ise borçlanma talep dilekçesi ekinde yer alacak yedek subay terhis belgesine,

göre sonuçlandırılacaktır.

Askerlik belgelerinde kayıtlı sürelerde tereddüte düşülmesi veya yedek subay olarak askerlik yapanlardan belge ibraz edemeyenlerin, yedek subay sınıf, dönem ve sicil numaralarını

302

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

bildirmeleri halinde ilgili kuvvet komutanlığından istenecek yedek subay safahatı geldiğinde borçlanma işlemi sonuçlandırılacaktır.

(Ek, 3/7/2015 tarihli ve 2015/19 sayılı Genelge)Sigortalıların er olarak silah altında geçen sürelerinin tamamı veya bir kısmı kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları halinde borçlandırılmakta olup, fiilen silah altında geçmeyen bedelli askerlik süresi borçlandırılmayacaktır.

2.3- Personel mevzuatlarına göre aylıksız izinde geçen süreler

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalıların tabi oldukları personel mevzuatı hükümlerine göre kullandıkları ücretsiz izin süreleri borçlandırılacaktır. Bu sigortalılardan aylıksız izinde geçirdikleri sürelerini borçlanmak isteyenler, aylıksız izine ayrıldıklarını gösterir izin onayı ile çalıştıkları kurumlarca düzenlenecek tüm hizmetlerini gösterir onaylı bir hizmet belgesini borçlanma talep dilekçelerine ekleyerek Kurumumuza başvurmaları gerekmektedir.

Borçlanma talep tarihinde veya talep tarihinden önce son kez Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi çalışması bulunanlardan, 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi iken kullandıkları ücretsiz izin süreleri de Kanunun 41 inci maddesine göre borçlandırılacak, borçlanmak için seçilecek miktar 5434 sayılı Kanun gereğince emsali için hesaplanacak miktarın altında olmayacaktır.

Örnek 1- 16/10/2008 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında memur olarak göreve başlayan sigortalı, 14/12/2012-14/06/2013 tarihleri arasında 657 sayılı Kanunun 108 inci maddesine göre kullandığı aylıksız izinde geçen süresini borçlanmak için 5/8/2013 tarihinde başvurmuştur. Sigortalının bu süreleri Kanunun 41 inci maddesine göre borçlandırılacak, borçlandırılan süreler gün ve kazanç olarak değerlendirilecektir.

Örnek 2- 5434 sayılı Kanuna tabi 19 yıl hizmeti bulunmakta iken 22/4/2001 tarihinde istifaen görevinden ayrılmış ve halen Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olan sigortalı, 25/1/1998-20/1/1999 tarihleri arasında doğum nedeniyle kullandığı aylıksız izinde geçen süresini 16/11/2008 tarihli dilekçesi ile borçlanmak istemektedir. Bu sigortalı Kanunun 41 inci maddesine göre borçlandırılacak ancak, borçlanmak için seçeceği miktar aşağıdaki şekilde hesaplanacak bir aylık tutarın altında olamayacaktır.

Borcun Hesabı

16/11/2008 Tarihindeki Katsayı Rakamı : 0,051448

16/11/2008 Tarihindeki Emeklilik Keseneği Oranı : % 16

16/11/2008 Tarihindeki Kurum Karşılığı Oranı : % 20

Derece-Kademesi : 3/1

Ek Göstergesi : 1100

Kıdem Yılı : 19 Yıl

Borçlandırılacak Süre : 12 Ay

Derece-Kademe/Gösterge Rakamı 3/1 (1020 x 0,051448) : 52,48

Taban Aylık Tutarı (1000 x 0,68120) : 681,20

Ek Gösterge Tutarı (1100 x 0,051448) : 56,60

Kıdem Aylık Tutarı (19 Yıl x 20 x 0,051448) : 19,55

303

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Özel Hizmet Tazminatı (9500 x 0,051448 x % 40) : + 195,50

Emekli Keseneğine Esas Aylık Tutarı 1,005,33 TL

Bir Aylık Borç Tutarı : Emekli Keseneğine Esas Aylık Tutarı x % Kesenek Karşılık

Toplam (% 36)

Bir Aylık Borç Tutarı : 1.005,33 x % 36 = 361,92 TL

2.4- Doktora veya tıpta uzmanlık öğreniminde geçen süreler

Sigortalıların sosyal güvenlik kanununa tabi olmaksızın yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya tıpta uzmanlık öğrenim süreleri talepleri halinde borçlandırılacaktır. Doktora öğrenimi gördüğü süreleri borçlanmak isteyen sigortalıdan,

- Borçlanma talep dilekçesi,

- Doktora diplomasının onaylı fotokopisi,

- Doktora öğrenimini yurtiçinde yapanların doktora öğrenimlerinde geçen sürelerinin başlangıç ve bitiş tarihlerini gün ay yıl olarak gösterir şekilde doktora yaptığı üniversitece düzenlenmiş belge,

- Doktora öğrenimini yurtdışında 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yapmış ise, dil, yüksek lisans ve doktora eğitim sürelerinin başlangıç ve bitiş tarihlerini gösterir Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğünce düzenlenecek öğrenim planı,

- Doktora öğrenimini kendi imkanları ile yurtdışında yapmış olanların doktora yapılan üniversiteden alınacak doktora sürelerinin başlangıç ve bitiş tarihlerini gün, ay ve yıl olarak gösterir belgenin aslı ile onaylı Türkçe tercümesinin ve doktora diplomasının Türkiye’de denkliğini gösterir Üniversitelerarası Kurul Başkanlığından alınacak belge,

istenecektir.

Milli Eğitim Bakanlığınca 1416 sayılı Kanuna dayanılarak doktora öğrenimi için yurtdışına gönderilenlerin, yurtdışına çıkmadan önce Bakanlıkça planlanan doktora öğrenim sürelerinin, çeşitli nedenlerle ve Bakanlığında uygun görmesi ile uzatılması nedeniyle borçlanma işlemlerinde uzatılan sürelerin Türkiye’deki normal doktora veya uzmanlık öğrenim sürelerini aşmamak kaydıyla dikkate alınması gerekmektedir. Buna göre, 6/10/1982 tarihine kadar yapılan doktora öğrenim süreleri en fazla beş yıl, bu tarihten sonra yapılan öğrenim süresi ise altı yıl olacaktır. Borçlandırılacak olan süre hiç bir şekilde bu süreleri geçemeyecek, bu sürenin tespiti doktora öğrenim süresinin sonundan geriye doğru gidilmek suretiyle yapılacaktır.

Yurtdışındaki üniversitelerden mezun olanların normal (lisans) öğrenim süreleri içinde geçen doktora öğrenim süreleri borçlandırılmayacaktır.

Yüksek lisans öğrenimlerini İngiltere’de yapmakta iken gösterdikleri başarılarından dolayı doktora öğrenimine transfer edilenlerin yüksek lisans öğreniminde geçen sürelerinin de doktora öğreniminden sayılması gerektiğinden, yüksek lisans ve doktora öğrenim süreleri birlikte borçlandırılacaktır.

Tıpta uzmanlık öğreniminde geçen süreleri borçlanmak isteyen sigortalıdan;

- Borçlanma talep dilekçesi,

- Uzmanlık belgesinin (diplomasının) onaylı fotokopisi,

- Uzmanlık eğitimine başladığı ve bitirdiği tarihleri gün, ay, yıl olarak belirtir şekilde

öğrenim gördüğü tıp fakültesi veya sağlık kurulunca düzenlenmiş belgenin,

304

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

- Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Tescil ve Denklik Hizmetleri Daire Başkanlığından bu sürelerinin uzmanlıktan sayılıp sayılmadığına, sayılmış ise ne kadar süresinin uzmanlık öğreniminden sayıldığına ilişkin yazının,

istenmesi gerekmektedir.

Ayrıca, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlardan gerek doktora gerek tıpta uzmanlık sürelerini borçlanmak isteyenlerin görev yaptıkları Kurumlardan onaylı hizmet belgesi istenecektir.

Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca sigortalı olanların Türk Vatandaşlığına geçmeden önce yaptıkları doktora çalışmalarının ve tıpta uzmanlık için geçirilen öğrenim süreleri Türkiye'de geçmiş olup olmadıklarına bakılmaksızın, Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulunun 29/12/1983 gün ve E.1983/3, K. 1983/12 sayılı kararı kapsamında borçlandırılacaktır.

Örnek 1- 17/10/2008 tarihinden itibaren Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı, 4/11/2008 tarihli dilekçesiyle 1416 sayılı Kanuna göre ABD’de müzik dalında yaptığı doktora süresini borçlanmak istemektedir. Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğünce düzenlenen öğrenim planından ABD’de 5/1/2000-20/8/2001 tarihleri arasında dil, 10/9/2001-28/9/2008 tarihleri arasında doktora öğrenimi gördüğü tespit edilmiştir. Sigortalının doktora öğrenim süresi 6 yıldan fazla olduğundan 28/9/2008 tarihinden geriye gidilerek 6 yıllık süre tespit edilecek dolayısıyla 29/9/2002-28/9/2008 tarihleri arasındaki 6 yıllık süre borçlandırılacaktır. Bu süre dışında kalan doktora öğrenim süreleri ile dil öğrenimi sürelerinin ise borçlandırılması mümkün olmayacaktır.

Örnek 2- 3/11/2008 tarihinden itibaren Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı, 8/11/2008 tarihli dilekçesiyle 5/4/2000-07/6/2004 tarihleri arasında yurtdışında kendi imkanları ile yaptığı doktora öğrenim süresini borçlanmak istemektedir. Üniversitelerarası Kurul Başkanlığınca doktora öğreniminin denkliği sağlanmış olması halinde, söz konusu tarihler arasında geçen 4 yıl 2 ay 3 gün doktora öğrenim süresi borçlandırılacaktır.

Örnek 3- Yurtdışında 10/03/2002-18/8/2007 tarihleri arasında uzmanlık öğrenimi gören ve 25/10/2008 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında kulak burun boğaz uzmanı olarak göreve başlayan sigortalı, 6/11/2008 tarihli dilekçesiyle uzmanlık öğrenim süresini borçlanmak istemektedir. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Tescil ve Denklik Hizmetleri Daire Başkanlığınca tıpta uzmanlık süresinden sayılan 19/8/2003-18/8/2007 tarihleri arasındaki 4 yıllık süresi tıpta uzmanlık süresi Kanunun 41 inci maddesi hükümleri doğrultusunda borçlandırılacaktır.

Örnek 4- Numune Hastanesinde 14/11/1990-19/6/1995 tarihleri arasında genel cerrahi dalında tıpta uzmanlık öğrenimi görerek, 21/7/1995 tarihinde aynı hastanede 5434 sayılı Kanuna tabi doktor olarak göreve başlayan, 22/8/2008 tarihinde görevinden istifaen ayrılarak 3/10/2008 tarihinde açmış olduğu özel muayenehanesinden dolayı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olan sigortalı, 6/11/2008 tarihli dilekçesi ile tıpta uzmanlık öğreniminde geçen süresini borçlanmak istemektedir. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Tescil ve Denklik Hizmetleri Daire Başkanlığınca tıpta uzmanlık süresinden sayılan 20/6/1992-19/6/1995 tarihleri arasındaki 3 yıllık tıpta uzmanlık süresi 41 inci maddeye göre borçlandırılacak ancak, borçlanmak için seçilecek miktar, 5434 sayılı Kanun gereğince emsali için hesaplanacak miktarın altında olamayacaktır.

305

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

2.5- Avukatlık stajında geçen süreler

1136 sayılı Avukatlık Kanunu gereğince avukatlar, sigortalı olmaksızın ilk altı ay mahkemelerde, kalan altı ay da avukat yanında olmak üzere toplam 1 yıllık staj sürelerini gösteren onaylı baro belgesi ve borçlanma talep dilekçesi ile Kuruma başvurmaları halinde bu süreleri borçlanabileceklerdir.

(Değişik, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) Borçlanma yapılabilmesi için staj süresinin tamamlanması gerekmekle birlikte avukatlık stajını tamamlamadan ayrılıp, daha sonra borçlanma talebinde bulunanlardan,

- 1136 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin değiştirildiği 10/5/2001 tarihine kadar adli ve askeri hakimlik ve savcılıkta, Anayasa Mahkemesi asli ve geçici raportörlüklerinde ve Danıştay dava daireleri başkan ve üyelikleriyle başkanın sözcülüğü, kanun sözcülüğü ve bu daireler başyardımcılıkları ve yardımcılıklarında veya kuruluşlarında avukat bulunan bakanlıklar ve katma bütçe ile yönetilen genel müdürlükler hukuk müşavirliği görevlerinde veyahut üniversiteye bağlı fakülteler hukuk ilmi dersleri profesörlük veya doçentliklerinde yahut 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununa göre hakimlik veya savcılık sınıflarından sayılan hizmetlerde en az dört yıl,

- 10/5/2001 tarihinden sonra ise adli, idari ve askeri yargıda hakimlik ve savcılıklarda, Anayasa Mahkemesi raportörlüklerinde, Danıştay üyeliklerinde, üniversiteye bağlı fakültelerin hukuk bilimi dersleri dalında profesörlük, doçentlik, yardımcı doçentlik görevlerinde dört yıl, kamu kurum ve kuruluşlarının hukuk müşavirliği görevinde on yıl,

süre ile hizmeti bulunanların gerek görülmesi halinde ilgili barolarla yapılacak yazışma sonucunda avukatlık yapma hakkına sahip oldukları tespit edildikten sonra avukatlık stajını tamamlama ve avukatlık sınavını başarma şartları aranmadan avukatlık stajında geçen süreleri borçlandırılacaktır.

Borçlandırılacak olan süre hiç bir şekilde bir yıllık süreyi geçemeyeceğinden, bu sürenin tespiti staj bitim tarihinden geriye doğru gidilmek suretiyle yapılacaktır.

Avukatlık staj süresi sırasında, sosyal güvenlik kuruluşlarından birisine prim ödendiğinin tespit edilmesi veya askerlik hizmeti ile staj sürelerinin iç içe geçtiğinin tespit edilmesi halinde, prim ödenen süreler veya askerlik hizmetinden sayılan süreler düşülmek suretiyle kalan staj süreleri borçlandırılarak, staj sürelerine ilişkin ilgili baro başkanlığı ile yazışma yapılacaktır.

(Teselsül, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların borçlandırılmasında Kurumlarından tüm hizmetlerini gösterir onaylı hizmet belgesi istenecektir.

Örnek 1- 16/10/2008 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında göreve başlayan sigortalı, 6/11/2008 tarihli dilekçesiyle 4/1/2007-23/7/2007 tarihleri arasında mahkemeler nezdinde, 5/8/2007-7/2/2008 tarihleri arasında avukat yanında geçen avukatlık staj süresini borçlanmak istemektedir. Sigortalının 24/1/2007-23/7/2007 tarihleri arasında 6 ay mahkemeler nezdinde, 8/8/2007-7/2/2008 tarihleri arasında 6 ay avukat yanında olmak üzere toplam 1 yıllık avukatlık staj süresi borçlandırılacaktır. 6 aydan fazla olan 4/1/2007-23/1/2007 ve 5/8/2007-7/8/2007 tarihleri arasındaki süreler borçlandırılmayacaktır.

(Değişik, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) Örnek 2- 7/2/2008-7/8/2008 tarihleri arasında mahkemeler nezdinde stajını tamamladıktan sonra avukat yanında staj yapmakta iken, 17/10/2008 tarihinde Adalet Bakanlığında hakim adayı olarak Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında göreve başlayan sigortalı, 27/2/2014 tarihli dilekçesi ile

306

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

avukatlık staj süresini borçlanmak istemektedir. İlgili Baro ile yapılan yazışmalar sonucunda, hakimlik görevinde 4 yıldan fazla süresinin bulunması nedeniyle avukatlık yapma hakkına sahip olduğu tespit edilen sigortalının avukatlık stajını tamamlama ve avukatlık sınavını başarma şartı aranmadan 7/2/2008-17/10/2008 tarihleri arasında geçen 8 ay 10 gün avukatlık staj süresi borçlandırılacaktır.

(Değişik, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) Örnek 3- 9/2/1986-9/8/1986 tarihleri arasında mahkemeler nezdinde stajını tamamladıktan sonra avukat yanında staj yapmakta iken 14/11/1986 tarihinde Adalet Bakanlığında hakim adayı olarak göreve başlayan ve bu görevinden 28/9/2006 tarihinde ayrılarak 8/10/2006 tarihinden itibaren serbest avukat olarak çalışmaya başlayan sigortalı, 23/1/2014 tarihli dilekçesi ile avukatlık staj süresini borçlanmak istemektedir. İlgili baro ile yapılan yazışmalar sonucunda, hakimlik görevinde 4 yıldan fazla süresinin bulunması nedeniyle avukatlık yapma hakkına sahip olduğu tespit edilen sigortalının avukatlık stajını tamamlama ve avukatlık sınavını başarma şartı aranmadan 9/2/1986 - 13/11/1986 tarihleri arasında geçen 274 günlük süresi borçlandırılacaktır.”

2.6- Tutuklulukta veya gözaltında geçen süreler

Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen prim ödenmemiş süreleri borçlandırılacaktır. Mahkumiyetle sonuçlanmış olan tutululuk veya gözaltı süreleri ise borçlandırılmayacaktır.

Sigortalıların tutuklandıkları veya gözaltına alındıkları tarih ile berat ettikleri tarihin yer aldığı Cumhuriyet Savcılıklarınca onaylanmış belgeler borçlanma talep dilekçesine eklenecektir.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olanların bu kapsamda iken tutuklulukta veya gözaltında geçirdikleri süreleri hakkında Kanunun 45 inci maddesi uyarınca işlem yapılacağından, bu süreler borçlandırılmayacaktır.

2.7- Grev ve lokavtta geçen süreler

Sigortalıların grev ya da lokavtta geçen sürelerinde, malullük yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmediğinden iş akitlerinin askıda kaldığı bu süreler Kanuna göre gün sayısı olarak değerlendirilmemektedir. Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi ile sigortalılar grev/lokavtta geçen sürelerini de borçlanabileceklerdir.

Sigortalıların grev veya lokavtta geçen süreleri çalışma ve iş kurumu il müdürlükleri, il emniyet müdürlükleri ya da valiliklerden alınan belgelerle tespit edilebilmekte olup, bu belgeler borçlanma dilekçesine eklenecektir.

2.8- Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri

Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi ile hekimlere, fahri asistanlıkta geçen sürelerini borçlanma imkanı sağlanmıştır.

Sigortalılar fahri asistanlıkta geçen sürelerini, fahri asistan olarak görev yaptığı tarihleri gün, ay, yıl olarak belirtir ilgili üniversite veya hastaneden temin edeceği belgenin aslını borçlanma talep dilekçesine ekleyerek Kuruma başvurmaları halinde söz konusu sürelerini borçlanabileceklerdir.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların Kurumlarından tüm hizmetlerini gösterir onaylı hizmet belgesi istenecektir.

307

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek- 21/7/1995 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi doktor olarak göreve başlayan, 22/8/2008 tarihinde görevinden istifaen ayrılarak 3/10/2008 tarihinde özel muayenehane açan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalı, 6/11/2008 tarihli dilekçesi ile 14/11/1990-20/6/1995 tarihleri arasında fahri asistan olarak geçen süresini borçlanmak istemektedir. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Tescil ve Denklik Hizmetleri Daire Başkanlığınca tıpta uzmanlık süresinden sayılan 21/6/1992-20/6/1995 tarihleri arasındaki 3 yıllık süresi dışında kalan 14/11/1990-20/6/1992 tarihleri arasındaki süre fahri asistanlık süresi olarak borçlandırılacaktır. Borçlanmak için seçilecek miktar, 5434 sayılı Kanun gereğince emsali için hesaplanacak miktarın altında olmayacaktır. Ayrıca, 3 yıllık süresi tıpta uzmanlık öğrenimi süresi olarak borçlandırılacaktır.

2.9- Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin açıkta geçirdikleri süreler

Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi uyarınca seçim kanunlarına göre görevlerinden istifa eden Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalıların;

- İstifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,

- Seçimin yapıldığı tarihten önce görevine başlayanların ise istifa ettikleri tarih ile göreve başladıkları tarih arasındaki süreleri,

- Seçimlerin yapılamaması veya ertelenmesi nedeniyle yeniden görevlerine dönenlerin seçime katılmak üzere görevlerinden ayrıldıkları tarih ile seçimlerin ertelenmesi nedeniyle görevlerine başladıkları tarih arasında geçen süreleri,

borçlandırılacaktır.

Sigortalılar söz konusu süreyi borçlanabilmek için, borçlanma talep dilekçelerine seçimler nedeniyle görevlerinden istifa ettiklerini belirtir istifa dilekçelerini ve istifalarının kabul edildiğini belirtir kurum olurunun onaylı örneği ile seçimlerin yapılacağı tarihten önce görevine başlayanların ise göreve başlamalarına ilişkin olurun onaylı bir örneğini gönderilmesi gerekmektedir.

Ayrıca, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların kurumlarından seçim için istifa ettikleri ve tekrar göreve başladıkları tarihleri gösterir şekilde düzenlenmiş tüm hizmetlerini gösterir onaylı hizmet belgesi istenecektir.

Örnek 1- 16/10/2008 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında göreve başlayan, 29/3/2009 tarihinde yapılan mahalli idareler seçimlerine katılmak üzere seçim kanunları uyarınca 1/12/2008 tarihinde görevinden istifaen ayrılan ancak, seçilemeyerek 18/4/2009 tarihinde görevine dönen sigortalı, 8/5/2009 tarihli dilekçesiyle seçimlere katılmak üzere açıkta geçen sürelerini borçlanmak istemektedir. Sigortalının seçimlere katılmak üzere görevinden ayrıldığı 1/12/2008 tarihi ile seçimlerin yapıldığı 29/3/2009 tarihini takip eden aybaşına kadar olan, 1/12/2008-14/4/2009 tarihleri arasındaki 4 ay 14 günlük süre Kanunun 41 inci maddesine göre borçlandırılacaktır.

308

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 2- 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yapmakta iken, 28/3/2004 tarihinde yapılan mahalli idareler seçimlerine katılmak üzere 30/12/2003 tarihinde görevinden istifaen ayrılan, ancak seçilemeyerek 4/6/2004 tarihinde tekrar görevine başlayan ve görevinden 21/1/2005 tarihinde ayrılarak 2/10/2008 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı, 6/11/2008 tarihli dilekçesiyle seçimler nedeniyle açıkta geçen söz konusu sürelerini borçlanmak istemektedir. Sigortalının seçimlere katılmak üzere istifa ettiği 30/12/2003 tarihini takip eden aybaşı ile seçimlerin yapıldığı 28/3/2004 tarihini takip eden aybaşına kadar olan, 15/1/2004-14/4/2004 tarihleri arasındaki üç aylık süre Kanunun 41 inci maddesine göre borçlandırılacak ve hesaplanan tutar 5434 sayılı Kanun gereğince emsali için hesaplanacak miktarın altında olmayacaktır.

2.10- 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanların borçlanmaları

Kanunun 41 inci maddesine eklenen (i) bendi ile 25/2/2011 tarihinden sonraki sürelere ilişkin olmak üzere, 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik kalan sürelerini borçlanmalarına imkan sağlanmıştır. Bu bent uyarınca yapılacak borçlanmalar Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.

4857 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinde kısmi iş sözleşmesi; işçinin normal haftalık çalışma süresinin tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi olarak tanımlanmıştır. Buna göre, 25/2/2011 tarihinden itibaren kamu ve özel sektörde çalışanlar ile ev hizmetlerinde 30 günden az çalışanlardan aylık prim ve hizmet belgesi ile bildirilen eksik gün nedeni (06) (Kısmi istihdam) ve (17) (Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma) olan sigortalılar ay içinde zorunlu sigortalılık dışındaki sürelerini borçlanabileceklerdir.

Ay içinde 30 günden az çalışmış oldukları halde eksik gün nedeni (12) (Birden fazla) ve (13) (Diğer) olarak işaretlenenlerin işverenlerce Kuruma her ay bildirilen “Eksik Gün Bildirim Formu” ekinde verilen eksik gün nedenleri incelenecek, eksik gün nedeninin (06) (Kısmi istihdam) ve (17) (Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma) olduğunun tespit edilmesi halinde bu süreler de borçlandırılacak ve sigortalılardan ayrıca belge istenmeyecektir. İşverenlerin Kanunun 86 ncı maddesinin dördüncü fıkrasına göre eksik gün bildiriminde bulunmalarının Kurumca zorunlu tutulmaması hallerinde sigortalılar eksik gün nedenlerine ilişkin belgeleri işverenlerden alarak Kuruma vereceklerdir.

Kanunun 41 inci maddesinin (i) bendi gereğince borçlanma yapacakların borçlanmaya ilişkin prim tutarı 1/1/2012 tarihine kadar sigortalının veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte 82 nci maddeye göre prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında olmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın % 32’si oranında hesaplanacaktır. Ancak, ay içerisinde eksik kalan sürelerini 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (g) bendine göre genel sağlık sigortası primi ödemek suretiyle 30 güne tamamlayanların bu sürelerde yapacakları borçlanmalarda borçlanma tutarı % 20 oranı üzerinden hesaplanacaktır.

Bu durumda (i) bendi kapsamında borçlanma yapacakların; genel sağlık sigortası primi ödenmemiş süreler için borçlanma tutarı (Borç Tutarı = Belirlenen Günlük Kazanç x Borçlanılacak Gün Sayısı x % 32), genel sağlık sigortası primi ödenmiş süreler için borçlanma tutarı ise (Borç Tutarı = Belirlenen Günlük Kazanç x Borçlanılacak Gün Sayısı x % 20) formülüne göre hesaplanacaktır.

4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik sürelerinin borçlandırılmasında sigortalılar ay içinde 30 günden az çalıştıkları süreleri 30 güne tamamlayarak borçlanma yapacaklarından, 28, 29 ve 31 gün çeken aylardaki borçlanılacak süreler 30 güne tamamlanarak borçlanma süresi belirlenecektir.

309

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Kamu idaresine ait işyerlerinde çalıştırılan ve iş akdi askıda olan sigortalılar 4857 sayılı Kanun gereğince belirli süreli iş sözleşmesine tabi olduklarından iş akdinin askıda olduğu sürelerde zorunlu ya da isteğe bağlı sigortalı olabilecekler, ancak bu süreler borçlanma kapsamında değerlendirilmeyecektir.

Örnek- 22/12/2011 tarihinde ay içinde 30 günden az çalıştığı süreleri borçlanmak için müracaat eden sigortalının aylık prim ve hizmet belgesinde yapılan incelemede 2011 yılı Nisan ayından itibaren (06) (Kısmi isdihdam) eksik gün nedeninin bildirildiği anlaşılmıştır. Bu sigortalının (i) bendi kapsamına girecek borçlanma süresi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

*Ay içindeki zorunlu çalışma süresi borçlanma ile 30 güne tamamlandığı için 28, 29 ve 31 gün çeken aylarda hizmet 30 gün olarak dikkate alınmıştır.

2.11- 1416 sayılı Kanuna uyarınca yurtdışında geçen öğrenim sürelerinin borçlandırılması

Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi ile sigortalı olmaksızın, 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yurt dışına gönderilen ve öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanların yurt dışında resmi öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmının borçlandırılmasına imkan sağlanmıştır.

2.12- 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi sigortalılardan 2008 yılı Ekim ayı başından önce 506 sayılı Kanuna tabi çalışmaları bulunanların borçlanma işlemleri

Kanunun geçici 4 üncü maddesi uyarınca haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalılardan 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında geçen çalışmaları sırasında 41 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen süreleri bulunanlar bu madde hükümlerine göre söz konusu sürelerini borçlanabileceklerdir. Ancak, borçlandırılan bu süreler 5434 sayılı Kanunun 89 uncu maddesine göre ödenen emekli ikramiyesine esas hizmet sürelerine ilave edilmeyecektir.

Bu sigortalıların borçlanma işlemleri 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışmalarının en son geçtiği SGİM/SGM’lerce yapılacak, borçlanma belgelerinin asılları daha önce bildirilmemiş ise 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi hizmetleri ile birlikte emeklilik sicil dosyalarına konulmak üzere (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığına gönderilecektir.

Yıl- Ay

Eksik Gün Nedeni

Zorunlu Hizmet

Gün sayısı

Zorunlu Hizmet

Borçlanılacak Hizmet

Borçlanma

Gün Sayısı

2011 Nisan

6

20

11/04/2011-30/04/2011

01/04/2011-10/04/2011

10

2011 Mayıs

6

12

19/05/2011-30/05/2011

01/05/2011-18/05/2011

18

2011 Haziran

6

5

26/06/2011-30/06/2011

01/06/2011-25/06/2011

25

2011 Temmuz

6

8

23/07/2011-30/07/2011

01/07/2011-22/07/2011

22

310

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Haklarında 5434 sayılı Kanunun mülga hükümleri uygulanacak olan sigortalıların diğer statülere tabi oldukları sürede, bu statülere göre borçlanılacak sürelerine ait prim tutarı Kanunun 41 inci maddesine göre sigortalıların veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte Kanunun 82 nci maddesine göre prime esas alt ve üst sınırlar arasında olmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın % 32’si oranında hesaplanacaktır.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olanlardan, 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi geçen hizmetleri ve borçlanılacak süreleri bulunanların borçlanma tutarının hesabı bu Genelgenin “Hizmet Borçlanmaları” başlıklı onuncu kısım birinci bölümünün “3- Borçlanma tutarının hesabı, tebliği ve ödenmesi” alt başlıklı bölümünde yer alan açıklamalar doğrultusunda yapılmaya devam edilecektir.

Örnek 1- 15/3/1988-14/10/1998 tarihleri arasında 5434 sayılı Kanuna, 1/11/1998-30/4/1999 tarihleri arasında da 506 sayılı Kanuna tabi hizmetleri bulunan sigortalı, 8/2/2000 tarihinde doğum yapmış ve daha sonra 14/11/2000 tarihinde tekrar 5434 sayılı Kanuna tabi çalışmaya başlamıştır. Sigortalının başvurusu halinde 5434 sayılı Kanun uyarınca bu hizmetinin başlangıcı 15/11/2000 tarihi olacağından 8/2/2000-14/11/2000 tarihleri arasındaki süresi Kanunun 41 inci maddesinin (a) bendine göre borçlandırılacaktır.

Örnek 2- 8/7/1982-23/1/2003 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi hizmetleri bulunan ve 19/6/2006 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi göreve başlayan ve halen bu görevi devam eden sigortalı, 16/8/2010 tarihli dilekçesiyle 24/4/2003 tarihinde doğum yaptığını belirterek doğum sonrası iki yıllık süreyi borçlanmak için başvuruda bulunmuştur. Sigortalının 24/4/2003-23/4/2005 tarihleri arasındaki 2 yıllık süresi 506 sayılı Kanuna tabi hizmetlerinin bulunduğu SGİM/SGM’lerce Kanunun 41 inci maddesi uyarınca seçeceği prime esas günlük kazanç tutarı üzerinden borçlandırılacaktır.

2.13- (4/c) sürelerinin borçlanma işlemlerinde dikkate alınması (Ek, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge)

Kanunun 41 inci maddesine göre yapılacak borçlanmalarda borçlanma sürelerinin içinde (4/c) hizmet süresinin bulunması halinde borçlanma süresi bu Genelgenin birinci kısım, birinci bölüm “2.2- (4/a) ve (4/c) kapsamında aynı ayda çalışması olanların gün sayısının belirlenmesi” alt başlığında belirtilen esaslar doğrultusunda hesaplanacaktır.

3- Borçlanma müracaatının yapılması, borçlanma tutarının hesabı, tebliği ve ödenmesi

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının; (a) ve (b) bentleri ile Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların, Kanunun 41 inci maddesine göre borçlanacakları sürelere ait prim tutarı, sigortalıların veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte Kanunun 82 nci maddesine göre prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında olmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın % 32’si oranında hesaplanacaktır.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalıların yapacakları hizmet borçlanmalarına ait borçlanma tutarı, sigortalılıkları nedeniyle ödedikleri prime esas kazançları dikkate alınmadan, “Borçlanma Talep Dilekçesi” ile beyanda bulundukları prime esas kazanç üzerinden, prime esas kazanç beyanında bulunulmaması halinde ise borçlanma tutarı, asgari günlük kazanç tutarı üzerinden hesaplanacaktır.

311

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalılarından her ay için alınacak prim ve yardımların hesabına esas tutulan gün sayısının 15 gün üzerinden alınması ve prim ödeme gün sayısının da ayın 16’sından itibaren tam ay gibi kabul edilmesi nedeniyle, ay içerisindeki ilk 15 günün dışında kalan sürelerin doğum borçlanması yoluyla tamamlanması mümkün bulunmadığından 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılar için ayın 15’inden sonra geçen süreler borçlanma kapsamında değerlendirilmeyecektir.

(Ek, 3/7/2015 tarihli ve 2015/19 sayılı Genelge)Örnek- 2925 sayılı Kanuna göre tarım sigortalılığı 1/7/1989 tarihinde başlatılan 1993 yılı primini 1994 yılı Şubat ayı sonuna kadar ödemeyen sigortalı 12/3/1992 tarihinde doğum yapmıştır. Bu sigortalının 1993 yılı tarım sigortası tahsil edilecek, 1/1/1994-12/3/1994 tarihleri doğum borçlanması olarak dikkate alınacaktır.

Örnek- 1/8/1992 tarihi itibariyle kayıt ve tescili yapılan, 2010 yılı Ocak ayında 30,00 TL prime esas günlük kazanç beyanı üzerinden prim ödeyen Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalı, 15/12/1986-29/7/1989 tarihleri arasındaki askerlik süresini borçlanmak için 30/4/2010 tarihinde müracaat etmiş, borçlanma talep dilekçesinde borçlanma yapacağı tutar için ayrıca beyanda bulunmamıştır. Bu durumda sigortalının askerlik süresine ilişkin borçlanma tutarı 30/4/2010 tarihinde geçerli olan asgari günlük kazanç üzerinden hesaplanacaktır.

Borçlanılacak sürenin hesabında ayın 28, 29, 30 ve 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın ay 30, yıl 360 gün olarak alınacaktır. Borçlanacağı sürenin başlangıcı ve bitişi ay içinde herhangi bir tarih ise o aylara ait gün sayısı parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.

Prime esas günlük kazanç alt sınırı asgari ücretin otuzda biri, üst sınırı ise prime esas günlük kazanç alt sınırının altı buçuk katıdır. Borçlanma tutarı (Borç Tutarı = Belirlenen Günlük Kazanç x % 32 x Borçlanılacak Gün Sayısı) formülüne göre hesaplanacaktır.

Sigortalının borçlanmaya esas günlük kazancının tespitinde, adi posta veya kargo ile gönderilen veya Kuruma doğrudan verilen borçlanma dilekçesinin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi olarak gönderilenlerde ise postaya verildiği tarih esas alınacaktır.

Tahakkuk ettirilen borç tutarı, ilgiliye iadeli taahhütlü olarak tebliğ edilecek, (EK-26) (EK-27) PTT alındısının ilgiliye teslim edildiği tarih borcun tebliğ tarihi olacaktır. Hesaplanan borç, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde sigortalı veya hak sahipleri tarafından Kuruma ya da Kurumun anlaşmalı olduğu bankalara ödenecek, bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar ise geçerli sayılmayacaktır. Borcun bir ay içinde tamamının ödenmemesi halinde, ödenen miktara karşılık gelen süre sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.

Kuruma yazılı olarak başvurup dilekçeleri ekinde borçlanma belgeleri bulunmayanlardan bir ay içinde söz konusu belgeleri ibraz etmeyenlerin hizmet borçlanma tutarları, belgenin Kurum kayıtlarına ibraz edildiği tarihte geçerli olan prime esas günlük kazanç miktarlarına göre hesaplanacaktır.

Her borçlanma için ayrı borçlanma talep dilekçesi alınacaktır.

Örnek 1- 14/10/2008 tarihinde borçlanmak için Kuruma başvuran sigortalıya borcu hesaplanarak 17/11/2008 tarihinde tebliğ edilmiştir. Bu sigortalının borçlanma tutarını 17/12/2008 tarihi mesai bitimine kadar ödemesi halinde borçlanması geçerli sayılacaktır.

312

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Süresi içinde tebliğ edilen borcunu ödemeyenler ile bir kısmını ödeyenlerin kalan süreleri için yeniden başvurmaları gerekmektedir.

Borçlanma miktarı ve bu miktarın Kuruma ödenmesine ilişkin usul ve esaslar, başvuru sahibine iadeli-taahhütlü olarak tebliğ edilecek, tebliğ için PTT’nin yurtiçi servislerinde kullanılan “Alma/Ödeme Haberi Kartı” kullanılacaktır.

Kartların PTT’ce Kuruma iade edilmesinden sonra tespit edilecek tebliğ tarihinin bilgisayar kayıtlarına aktarılması ve kartın ait olduğu dosyaya ulaştırılmasını kolaylaştırmak amacıyla yapılacak tebligatlarda, “Göndericinin Adı Soyadı ve Adresi” ile “aşağıdaki adrese iade ediniz” bölümlerine,

- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların borçlanma işlemi (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığınca sonuçlandırılmış ise,

- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı olanların borçlanma işlemi SGİM/SGM’lere yapılmış ise,

kaşe basıldıktan sonra sigortalının T.C. Kimlik Numarası ile dosya numarası (tahsis ya da sicil numarası) mutlaka kaşenin ilgili bölümüne yazılacaktır.

4056 sayılı Kanun gereğince yapılacak borçlanmaların prim tutarının hesabında prime esas kazancın alt sınırı üzerinden hesaplama yapılacaktır.

Örnek 2- 20 aylık askerlik süresini prime esas asgari kazanca göre belirlenecek günlük kazanç üzerinden borçlanmak için sigortalı 20/1/2011 tarihinde Kuruma başvurmuştur. Sigortalının öncelikle seçtiği kazanca göre günlük prime esas kazancı, daha sonra bu kazancın % 32’si üzerinden toplam borcu hesaplanacaktır. 20/1/2011 tarihinde;

Prime Esas Günlük Asgari Kazanç : 26,55 TL

Sigortalının Seçtiği Prime Esas Kazanç : 26,55 TL

Borçlanacağı Süre : 600 gün

Hizmet Borçlanma Tutarı : 26,55 x % 32 x 600 = 5.097,6 TL

Örnek 3- 115 gün grevde geçen süresini 3.000 TL prime esas kazanca göre belirlenecek günlük kazanç üzerinden borçlanmak için sigortalı 2/2/2011 tarihinde Kuruma başvurmuştur. Bu sigortalının önce seçtiği aylık kazanca göre günlük prime esas kazancı daha sonra bu kazancın % 32’si üzerinden toplam borcu hesaplanacaktır. 2/2/2011 tarihinde;

Prime Esas Aylık Asgari Kazanç 26,55 TL

Sigortalının Seçtiği Prime Esas Kazanç : 3000 / 30 = 100 TL

Borçlanacağı Süre : 115 Gün

Hizmet Borçlanma Tutarı : 100 x % 32 x 115 = 3.680 TL

Örnek 4- 30/12/2008 tarihinde iadeli taahhütlü veya acele posta servisi kullanılarak borçlanma isteğini belirtir dilekçe ile askerlik hizmetini borçlanmak isteyen sigortalının bu talebi 12/1/2009 tarihinde Kurumumuz kayıtlarına intikal etmiştir. Bu sigortalının askerlik borçlanma tutarı 30/12/2008 tarihinde geçerli olan günlük asgari veya azami kazanca göre hesaplanacaktır.

Borçlandırılacak sürelerin hesabında tam aylar 30 gün, borçlanılacak süre ayın herhangi bir gününde başlamış ise 30 güne tamamlayacak şekilde parmak hesabı yapılmak suretiyle belirlenecektir.

313

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olanlardan, 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi geçen hizmetleri olanların borçlanacakları sürelere ait borçlanma tutarı Kanunun 41 inci maddesine göre hesaplanacak ancak, tahsil edilen borçlanma tutarının Kanunun geçici 7 nci maddesine göre Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerine göre kazanç olarak değerlendirilmesi gerektiğinden borçlanmak için seçilecek miktar, 5434 sayılı Kanun gereğince emsali için hesaplanacak miktarın altında olmayacaktır.

İKİNCİ BÖLÜM

Kanunun 41 inci Maddesine Göre Borçlanılan Sürelerin

Statülerinin Belirlenmesi

1- Kanunun 41 inci maddesi gereğince yapılan borçlanma statülerinin belirlenmesi

(a) Kanunun 41 inci maddesinin (c) ve (ı) bentlerine göre borçlandırılan süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında; aynı maddenin (a), (b), (d), (e), (f), (g), (h) ve (j) bentlerine göre borçlandırılan süreler ise borçlandığı tarihteki 4 üncü maddenin birinci fıkrasının ilgili bendine göre,

(b) Sigortalılığı sona erdikten sonra Kanunun 41 inci maddesinin (a), (b), (d), (e), (f), (g), (h) ve (j) bentlerine göre borçlandırılan süreler, en son sigortalılık statüsüne göre,

(c) Kanunun geçici 4 üncü maddesi uyarınca haklarında 5434 sayılı Kanunun mülga hükümleri uygulanacak olan sigortalıların 41 inci maddenin (Mülga, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) (f) ve (g) bentlerine göre borçlandırılan süreleri 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında,

(Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) (d) 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılarından daha önce Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında sigortalılığı bulunmayanların borçlanılacak süreleri 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında, Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında sigortalılığı bulunanların ise en son sigortalılık statüsüne göre,

(e) Kanununun 4 üncü maddesi kapsamında zorunlu sigortalılığı sona erdikten sonra isteğe bağlı sigortaya prim ödeyenlerden sigortalılığı sona erdikten sonra Kanunun 41 inci maddesinin (a), (b), (d), (e), (f), (g), (h) ve (j) bentlerine göre borçlandırılan süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında,

(f) Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine tabi sigortalıların borçlanma statüsü 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında,

(Ek, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) (g) 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci madde sandığı kapsamında sigortalılığı bulunup sigortalılığı sona erdikten sonra Kanunun 4 üncü maddesinin (a), (b) ve (c) bentlerine tabi sigortalılığı bulunanlar en son sigortalılık statüsüne göre

sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.

2- 3201 sayılı Kanuna göre borçlanma yapanların Kanunun 41 inci maddesine göre yapacakları borçlanma statüleri ve sigortalılık başlangıç tarihlerinin belirlenmesi (Değişik, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge) 3201 sayılı Kanunun 5 inci maddesine göre yapılan yurtdışı hizmet borçlanmasında borçlanılan süreler, Türkiye’de sigortalılıkları olanlar için borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık statüsü, sigortalılıkları bulunmayanların ise, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilmekte olup sigortalı ya

314

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

da hak sahiplerinin Kanunun 41 inci maddesine göre yapacakları borçlanmalarda sigortalılık statüsü 3201 sayılı Kanuna göre belirlenen sigortalılık statüsüne göre değerlendirilecektir. Örnek- Türkiye’de çalışması olmayıp 17/6/1971-21/11/1993 tarihleri arasında yurtdışında geçen çalışma süresini borçlanan sigortalının 3201 sayılı Kanuna göre borçlanma statüsü (4/b) olarak belirlenmiştir. Daha sonra bu sigortalı askerlikte geçen süresini borçlanmak için 12/1/2016 tarihinde müracaat etmiş olup müracaat tarihinde başka bir sigortalılığı olmadığından askerlik borçlanma statüsü (4/b) olarak kabul edilecektir.

2.1- Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ve akit ülkede sigortalılık başlangıç tarihi kabul edilenlerin borçlanma talepleri 3201 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, 3201 sayılı Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmamakta iken 6552 sayılı Kanunla 5 inci maddeye 11/9/2014 tarihinde eklenen hüküm ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarihin Ülkemizde de ilk işe giriş tarihi olarak kabul edileceği yönünde düzenleme yapılmıştır. Söz konusu düzenleme gereğince ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan (Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, İtalya, Kanada, Kebek, KKTC, Lüksemburg, Makedonya, Slovakya ve Kore’de) akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarihin ilk işe giriş tarihi olarak kabul edileceği yönünde düzenleme bulunduğundan bu ülkelerdeki sigortalılık süresi olarak kabul edilen süreleri, 3201 sayılı Kanuna göre borçlananların bu ülkelerde çalışmaya başladıkları tarih Kanuna göre sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilecektir. Yurtdışında çalışılan sürenin Ülkemizde sigortalılık başlangıcı sayılabilmesi için çalışmanın çalışılan ülke mevzuatına göre sigortalılık süresi olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Ev kadınlığı süreleri hakkında bu Genelgenin “2.2- Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ancak akit ülkede sigortalılık başlangıç tarihi kabul edilmeyenler, sözleşmeli ya da sözleşmesiz ülkelerde geçen ev kadınlığı süreleri ve sözleşmesiz ülkelerde geçen süreler” başlıklı bölümü doğrultusunda işlem yapılacaktır. Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülkelerdeki süreleri Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrası borçlananların, bu ülkelerde ilk defa çalışmaya başladıkları tarih Kanunun 41 inci maddesi kapsamında yapılacak borçlanmalar açısından Ülkemizde ilk işe giriş tarihi olarak kabul edildiğinden 3201 sayılı Kanuna göre borçlanma yapanların akit ülkedeki başlangıç tarihinden sonraki sürelerde yaptıkları doğumlar, borçlanılan yurtdışı sigortalılık süreleri ile çakışmamak şartıyla 41 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre borçlandırılabilecektir. Akit ülkedeki işe başlama tarihinin ülkemizde de ilk işe giriş olarak kabul edilmesinde 3201 sayılı Kanuna göre yapılan borçlanmanın herhangi bir kısmının ödenmesi yeterli olacaktır. Örnek 1- 22/9/1999-31/12/1999 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi çalışması olan kadın sigortalı 8/10/1973-4/3/1975 tarihleri arasında Almanya’da çalışmış, 21/11/1980 doğumlu çocuğu için 21/11/1980-21/11/1982 tarihleri arasındaki süreyi borçlanmak için 12/4/2014 tarihinde müracaat etmiştir. Yapılan incelemede Almanya’da geçen sürelerini borçlanmadığı anlaşıldığından doğum borçlanması talebi reddedilecektir.

315

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 2- Örnek 1’deki kadın sigortalı 22/1/2015 tarihinde Almanya’da 1/3/1974-30/10/1974 tarihleri arasında geçen süreyi 3201 sayılı Kanuna göre borçlanmak için müracaat etmiş aynı tarihte ödemiştir. Kadın sigortalı 22/4/2016 tarihinde doğum borçlanması için müracaat etmiş olup ülkemizdeki ilk işe giriş tarihi 8/10/1973 olarak dikkate alınacağından doğum borçlanma talebi kabul edilecektir. Örnek 3- 20/5/1997-8/9/1999 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna tabi çalışması olan kadın sigortalı 4/3/1977-7/7/1980 tarihleri arasında Azerbaycan’da çalışmış, bu süreleri Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre borçlanmıştır. 25/4/2016 tarihinde 1/1/1980 tarihinde yaptığı doğum için borçlanma talebinde bulunmuş olup, Azerbaycan’daki çalışmaya başladığı 4/3/1977 tarihi Ülkemizde ilk işe giriş tarihi sayılacağından yurtdışı borçlanması ile çakışmayan 8/7/1980-1/1/1982 süresi için (4/b) kapsamına doğum borçlanması yapabilecektir.

2.2- Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ancak akit ülkede sigortalılık başlangıç tarihi kabul edilmeyenler, sözleşmeli ya da sözleşmesiz ülkelerde geçen ev kadınlığı süreleri ve sözleşmesiz ülkelerde geçen sürelerde yapılan borçlanma talepleri

3201 sayılı Kanunun 5 inci maddesi kapsamında sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ancak, sosyal güvenlik sözleşmesinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunmayan Danimarka, İngiltere, İsveç, Karadağ, Libya, Norveç, Romanya, Sırbistan ile Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi kapsamında hizmet birleştirmesi yapılan İspanya ve Portekiz ile Ülkemizin sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamadığı ülkelerde geçen sigortalılık sürelerinin borçlanmasında sigortalılık süresinin başlangıcı; Türkiye’de çalışma yok ise, borçlanmanın ödediği tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geri gidilerek, Türkiye’de çalışma var ise bu süreden geriye gidilerek, tespit edilmektedir.

Sigortalılık süresi başlangıcı bu şekilde tespit edilenlerin 3201 sayılı Kanuna göre borçlanma ile tespit edilen sigortalılık süresi başlangıç tarihinden sonra yapmış oldukları doğumlar, hizmet çakışması bulunmaması halinde, Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında borçlandırılacaktır.

Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ya da imzalanmamış ülke ayırımı yapılmadan yurtdışında geçen ev kadınlığı sürelerini borçlananların ilk işe girişlerinin tespiti ve doğum borçlanması yapıp yapamayacakları hakkında da aynı şekilde işlem yapılacaktır.

Örnek 1- 1/1/2007-30/5/2007 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi çalışması olan kadın sigortalı 1/1/1993-31/7/1997 tarihleri arasında Almanya’da ev kadınlığı süresi olarak geçen 1650 günlük süreyi 3201 sayılı Kanuna göre borçlanmış, 15/12/2014 tarihinde 1/11/1997 tarihindeki doğumunu borçlanmak için müracaat etmiştir. Bu durumda sigortalılık süresi başlangıcı 1/1/2007 tarihinden 1650 gün geriye gidilerek 1/7/2003 tarihi tespit edileceğinden 1/11/1997 tarihinde yapmış olduğu doğum borçlanması talebi reddedilecektir.

Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ancak sosyal güvenlik sözleşmesinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunmayan ya da sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ya da imzalanmamış ülke ayırımı yapılmadan yurtdışında geçen ev kadınlığı sürelerini 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre borçlananların prime esas kazançları Kanunun geçici 7 nci maddesi gereğince hizmetin geçtiği yıla maledildiğinden, 3201 sayılı Kanuna göre tespit edilen sigortalılık süresi başlangıcı ile borçlanmayı ödediği tarih

316

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

arasında yapılan doğumlar Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında borçlandırılabilecektir.

Örnek 2- 29/11/2014 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılığı bulunan kadın, 20/10/1988-9/11/1998 tarihleri arasında Amerika’da geçen süreyi 3201 sayılı Kanuna göre borçlanmış, 22/4/2016 tarihinde 17/9/1993 ve 29/5/2008 tarihlerinde yaptığı doğumlarını borçlanmak için müracaat etmiştir. Bu durumda sigortalılık başlangıcı 29/11/2014 tarihinden 10 yıl 1 gün geriye gidilerek 28/11/2004 tarihi olarak tespit edileceğinden 17/9/1993 tarihindeki doğumu borçlandırılmayacak, 29/5/2008 tarihindeki doğum borçlanmasını yapabilecektir.

Kanunun 41 inci maddesine göre, 4/(1-b) ve (c) bentleri statüsünde yapılan borçlanmalarda geçici 7 nci madde gereğince borçlanılan hizmet ilgili yıllara hizmet olarak mal edilmeyip sadece gün sayısı olarak değerlendirildiğinden sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ancak, sosyal güvenlik sözleşmesinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunmayan ya da sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ya da imzalanmamış ülke ayırımı yapılmadan yurtdışında geçen ev kadınlığı sürelerini 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) veya (c) bentlerine göre borçlananların 3201 sayılı Kanuna göre tespit edilen sigortalılık süresi başlangıcı ile borçlanmayı ödediği tarih arasında yaptıkları doğumlar borçlandırılmayacaktır.

Örnek 3- 10/8/2003 ile 30/11/2010 tarihleri arasında Fransa’da geçen ev kadınlığı süresini 3201 sayılı Kanuna göre 22/4/2015 tarihinde borçlanan kadın sigortalının 3201 sayılı Kanuna göre sigortalılık süresi başlangıcı olarak değerlendirilmeyip gün sayısı olarak alındığından, 22/4/2016 tarihinde 4/3/2008 tarihinde yaptığı doğumu borçlanmak için müracaat eden sigortalının 3201 sayılı Kanun kapsamında Kanunun 4 üncü maddesinin (b) bendine göre yaptığı borçlanma talebi kabul edilmeyecektir.

3- Borçlanılması gereken sigortalılık statüsü dışında borçlanma yapanlar

3.1- 1479 veya 2926 sayılı Kanunlara tabi olunan sürede 506 sayılı Kanuna göre yapılan borçlanmalar

1/10/2008 tarihinden önce 1479 veya 2926 sayılı Kanunlara tabi sigortalı iken, 506 sayılı Kanunun mülga 60 ıncı maddesinin (F) bendine göre yapılan borçlanmalar, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi hizmet olarak değerlendirilecektir. Borçlanılan süreler Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre ayrıca basamak intibakında dikkate alınmayacaktır.

Örnek 1- 506 sayılı Kanuna tabi olarak 1/4/1985-30/8/1986 ve 24/11/1995-13/11/2008 tarihleri arasında zorunlu sigortalı hizmetleri olan sigortalı, 17/10/1990 tarihinde 21/5/1976-21/1/1978 tarihleri arasındaki askerlik süresini borçlanmak için Sosyal Sigortalar Kurumuna müracaat etmiş, tebliğ edilen borcu iki yıllık süre içinde ödemiş, 20/10/2010 tarihinde de aylık bağlanması için tahsis talebinde bulunmuştur. Tahsis aşamasında yapılan incelemede sigortalının 13/8/1986-24/4/1995 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna tabi hizmeti olduğu anlaşılmış olup, 506 sayılı Kanun kapsamında yapmış olduğu askerlik borçlanması geçerli sayılacaktır.

317

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 2- 1/3/1984-11/9/2008 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna göre çeşitli işyerlerinde çalışması bulunan sigortalı, 5/3/1975-5/11/1976 tarihleri arasındaki askerlik süresini 9/4/2000 tarihinde ödemiştir. 2008 yılında 1/9/1995-15/5/2000 tarihleri arasında 2926 sayılı Kanuna göre sigortalı olduğu tespit edilmiştir. Bu durumda, sigortalının borçlanması iptal edilmeyecek 506 sayılı Kanun kapsamında borçlanma hizmeti olarak dikkate alınacaktır.

3.2- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların diğer statülere göre borçlanmaları

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olan sigortalılardan haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulananların diğer statülere borçlanmaları halinde borçlanma tutarları iade edilmeyerek borçlanma talep dilekçesinin Kurum kayıtlarına geçtiği tarih dikkate alınacak ve 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre yeni borç tutarı hesaplanıp varsa eksik kalan tutar tahsil edilerek borçlanma geçerli sayılacaktır.

Örnek 1- İl Milli Eğitim Müdürlüğünde 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi memur olarak görev yapmakta iken 6/1/1981-5/9/1982 tarihleri arasında geçen askerlik süresini 27/12/2001 tarihinde devredilen sigorta il müdürlüğüne borçlanarak borç tutarını yatıran sigortalının, 27/12/2001 tarihli dilekçesi esas alınarak mülga 5434 sayılı Kanunun ek 31 inci maddesi uyarınca borçlanma işlemine esas alınan unsurlar (başvurduğu tarihte tabi olduğu personel Kanunlarına göre öğrenim durumları itibariyle göreve giriş derece/kademe göstergesi) dikkate alınarak tahakkukun yapılacağı tarihteki memur maaş katsayısına göre borç tutarı tespit edilip daha önce ödediği rakam düşülerek kalan miktarın tahsili yapılacaktır.

Örnek 2- İl Özel İdare Müdürlüğünde 5434 sayılı Kanuna tabi memur olarak görev yapmakta iken 14/12/1999-13/3/2000 tarihleri arasında geçen askerlik süresini 22/4/2004 tarihinde devredilen sigorta il müdürlüğüne borçlanarak borç tutarını yatıran sigortalının 22/4/2004 tarihli dilekçesi esas alınarak mülga 5434 sayılı Kanunun ek 31 inci maddesi uyarınca borçlanma işlemine esas alınan unsurlar (başvurduğu tarihte tabi olduğu personel Kanunlarına göre öğrenim durumları itibariyle göreve giriş derece/kademe gösterge, varsa ek gösterge, taban aylık tutarı, kıdem aylık tutarı, özel hizmet tazminatının emeklilik keseneğine yansıyan oranı) dikkate alınarak tahakkukun yapılacağı tarihteki memur maaş katsayısına göre borç tutarı tespit edilip daha önce ödediği rakam düşülerek kalan miktarın tahsili yapılacaktır.

3.3- 1/10/2008 tarihinden sonra yanlış statüde yapılan borçlanmalar

1/10/2008 tarihinden sonra Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendine tabi sigortalı sayılanlar ile 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa (c) bendine tabi sigortalı olanlar ve hak sahiplerinin borçlandırılması gereken sigortalılık statüsü dışında diğer statülerden birisine göre borçlandırılması halinde mevzuat farklılığının bulunmaması nedeniyle borçlanma tutarı, borçlanma talep dilekçesinin Kurum kayıtlarına intikal tarihi ve borcun ödendiği tarihler dikkate alınarak hizmetler sigortalının ait olduğu statüdeki programa aktarılacak ve sigortalılardan yeni bir borçlanma talebi istenmeyecektir.

3.4- 1/10/2008 tarihinden sonra yapılan borçlanmaların iadesi (Değişik, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge)

5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesine göre yapılan borçlanmalarda aylık bağlanmamış olması şartıyla bir defaya mahsus borçlanma tutarının tamamı iade edilmekte iken 21/8/2013 tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY’nin 66 ncı maddesinin onbirinci

318

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

fıkrasında yapılan değişiklikle bir defaya mahsus iade kaldırılmış olup, aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamı sigortalının talebi halinde faiz uygulanmaksızın her zaman iade edilebilecek, ancak kısmi iade yapılmayacaktır.”

Sigortalı tarafından ödenmiş olan borçlanma tutarının vefatından sonra hak sahiplerince iadesinin talep edilmesi halinde borçlanma tutarının hak sahiplerine iadesi yapılmayacaktır.

3.4.1- Kanunun 41 inci maddesine göre birden fazla yapılan borçlanma taleplerinde herhangi bir borçlanma talebinden vaz geçilerek, iptali istenen borçlanma tutarı için ödenen tutarın iadesinin talep edilmesi (Ek, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge)

Kanunun 41 inci maddesine göre borçlanma talebinde bulunarak tarafına tebliğ edilen borçlanma tutarı Kanunda belirtilen süresi içerisinde ödeyerek borçlanma talebi geçerli olan sigortalılardan;

Borçlanma süresinin tek tebligatla yapılması ve ödenmesi halinde borçlanmanın tamamı iade edilecek kısmi iade yapılmayacaktır.

Örnek 1- 11/6/2014 tarihinde 20/5/1962 ve 21/11/1969 tarihinde yaptığı doğumlar için doğum borçlanma talebinde bulunarak tarafına 13/6/2015 tarihinde tebliğ edilen borçlanma tutarını 20/6/2015 tarihinde ödeyen, doğum borçlanması geçerli hale gelen sigortalı (A), 10/8/2016 tarihli talebiyle 21/11/1969-21/11/1971 tarihleri arasındaki borçlanma tutarının iade edilmesini talep etmiştir. Bu durumda sigortalı (A)’nın 11/6/2014 tarihli borçlanma talebi ile iki çocuğu için borçlanma tutarı hesaplanarak tek tebligat ile tebliğ edilmiş olduğundan borçlanma tutarının iadesi yapılmayacaktır.

Örnek 2- 1/9/1986-1/3/1988 tarihleri arasında yaptığı askerlik süresini 22/9/2009 tarihinde tamamını ödeyen borçlanması geçerli hale gelen sigortalı (B), 2/5/2016 tarihinde 100 günlük askerlik süresi borçlanma tutarının iade edilmesini talep etmiştir. Borçlanma tek tebligatla yapıldığından talebi kabul edilmeyecek kısmi iade yapılmayacaktır.

Borçlanma süresinin birden fazla yapılan borçlanma talebi ile ödenmesi halinde her bir tebligat için ayrı ayrı iade işlemi yapılacaktır.

Örnek 3- 15/6/2015 tarihinde bir çocuk için, 9/12/2015 tarihinde ikinci çocuk için doğum borçlanma talebinde bulunarak, birinci çocuk için 16/6/2015 tarihinde, ikinci çocuk için 10/12/2015 tarihinde tebliğ edilen borçlanma tutarını Kanunda belirtilen süre içerisinde ödeyerek doğum borçlanması geçerli hale gelen sigortalı (C), 10/5/2016 tarihli talebiyle 9/12/2015 tarihli doğum borçlanma tutarının iadesi talep etmiştir. Bu durumda sigortalı (C)’ nin 9/12/2015 tarihli talebine istinaden ödemiş olduğu borçlanma tutarının iadesi yapılacaktır.

3.4.2- (4/b) kapsamındaki sigortalıların borçlanma ve ihya tutarlarının şahıs hesabına prim ödemesi olarak aktarılması Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar ile 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan; 1479 sayılı Kanunun ek 19 uncu, Kanunun geçici 17 nci ve geçici 63 üncü maddeleri kapsamında hesaplanan ihya borçlarını süresi içerisinde eksik ödeyenler veya süresi dışında ödedikleri için ihya talepleri geçersiz sayılanların ihya kapsamında ödedikleri tutarlar ilgilinin bu madde kapsamı haricinde başkaca prim borcu bulunmaması ve Kanunun 89 uncu

319

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

maddesinin üçüncü fıkrasındaki zaman aşımı süresi de dikkate alınmak suretiyle talebi halinde faizsiz olarak iade edilecektir. Örnek 1- Sigortalı (B) Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsamında durdurulan sigortalılık sürelerini ihya etmek için talepte bulunmuş, durdurulan süreler için hesaplanan ihya tutarını süresi içerisinde tam olarak ödemediğinden dolayı ihya talebi geçersiz sayıldığından ihya kapsamında ödenen tutarın iadesi için talepte bulunmuştur. Yapılan inceleme sonucunda Sigortalının Kuruma prim borcu bulunduğu tespit edildiğinden ihya tutarının prim borcunu karşılayacak kadar kısmı bölünerek prim koduna alınarak prim borcuna mahsup edildikten sonra kalan kısmı sigortalıya iade edilecektir. Kanunun 41 inci madde kapsamında borçlanma talebinde bulunarak Kanunda belirtilen süre içerisinde ödeme yaparak borçlanması geçerli olan veya Kanunda belirtilen süreden sonra ödenmesi sebebiyle borçlanması geçersiz olanların bu kapsamda yapmış olduğu ödemeler prim ve yapılandırma borçlarına ya da Kuruma olan diğer borçlarına mahsup edilmeyerek sigortalının talebi halinde Kanunun 89 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki zaman aşımı süresi de dikkate alınmak suretiyle talebi halinde faizsiz olarak iade edilecektir. Örnek 2- Sigortalı (A) 20/6/2011 tarihinde askerlik borçlanması talebinde bulunarak tarafına tebliğ edilen borçlanma tutarını 21/6/2011 tarihinde ödeyerek askerlik borçlanma talebi geçerli hale gelmiştir. Sigortalı (A) daha sonradan talepte bulunarak askerlik borçlanması için ödemiş olduğu tutarın 6111 sayılı Kanun kapsamında yapılandırdığı prim borcunun ödenmeyen taksit tutarlarına sayılması talebinde bulunmuştur. Bu durumda sigortalının talebi reddedilecek askerlik borçlanma tutarı iade edilecek, prim kodunda değerlendirilmesi yapılmayacaktır.

3.5- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ya da (b) bendi kapsamında sigortalı olup 1/10/2008 tarihinden önce (c) bendi statüsündeki hizmetlerini borçlanma talebinde bulunanlar

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi sigortalıların 1/10/2008 tarihinden önce 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendine tabi hizmetleri arasında geçen ve 41 inci madde kapsamında borçlandırılacak süreleri bu Genelgede yer alan açıklamalar uyarınca borçlanacakları prime esas kazanç (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığından sorulduktan sonra SGİM/SGM’ler tarafından yapılacaktır.

320

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kanunun 41 inci Maddesine Göre Borçlanılan Sürelerin

Hizmet Olarak Değerlendirilmesi

1- Borçlanılan sürelerin hizmet olarak değerlendirilmesi

a) Kanunun 41 inci maddesinin (c) ve (ı) bentlerine göre borçlandırılan süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi, (i) bendine göre borçlandırılan süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında; aynı maddenin (a), (b), (d), (e), (f), (g), (h) ve (j) bentlerine göre borçlandırılan süreler ise borçlandığı tarihteki 4 üncü maddenin birinci fıkrasının ilgili bendi kapsamında değerlendirilecektir.

Örnek- İlk defa 21/11/2008 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışmaya başlayıp 15/12/2009-15/3/2010 tarihleri arasında askerliğini er olarak yapan sigortalı, 15/8/2010 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalı olmuştur. 12/2/2015 tarihinde Kuruma müracaat ederek askerlik süresini borçlanmıştır. Bu sigortalının borçlandığı süreler Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında geçmiş hizmet olarak değerlendirilecektir.

b) Sigortalılığı sona erdikten sonra Kanunun 41 inci maddesinin (a), (b), (d), (e), (f), (g), (h) ve (j) bentlerine göre borçlandırılan süreler en son sigortalılık statüsüne göre değerlendirilecektir.

Örnek- 21/1/2009 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışmaya başlayıp daha sonra 24/12/2010 tarihinde işinden ayrılan sigortalı, 15/1/2010-15/3/2011 tarihleri arasında askerliğini er olarak yaptıktan sonra yeniden çalışmaya başlamadan Kuruma başvurarak askerlik süresini borçlanmıştır. Bu sigortalının borçlandığı süreler Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında geçmiş hizmet olarak değerlendirilecektir.

c) Kanunun geçici 4 üncü maddesi uyarınca haklarında 5434 sayılı Kanunun mülga hükümleri uygulanacak olan sigortalıların 41 inci maddenin (Mülga, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) (f) ve (g) bentlerine göre borçlandırılan süreler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında geçen hizmet olarak dikkate alınacaktır.

Örnek 1- İlk defa 15/3/1995 tarihinde 506 sayılı Kanuna tabi çalışmaya başlayıp 1/4/2002-1/10/2002 tarihleri arasında 6 ay ücretsiz izin kullanan sigortalı, 15/8/2009 yılında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalı olmuştur. 12/2/2010 tarihinde Kuruma müracaat ederek ücretsiz izin süresini borçlanmıştır. Bu sigortalı 41 inci madde hükümlerine göre borçlandırılacak, borçlandığı süreler kazanç ve hizmet olarak 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında geçmiş hizmet olarak değerlendirilecektir.

321

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 2- İlk defa 15/3/1992 tarihinde 506 sayılı Kanuna tabi çalışmaya başlayıp 1/1/1999-1/1/2001 tarihleri arasında 2 yıllık doğumda geçen süresi bulunan sigortalı, 15/8/2007 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalı olmuş ve 11/3/2009 tarihinde de doğumda geçen süresini borçlanmak için Kuruma müracaat etmiştir. Bu sigortalının borçlanma işlemi Kanunun 41 inci maddesine göre sonuçlandırılacak, borçlandığı süreler de hizmet ve kazanç olarak Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.

(Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) (d) 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılarından daha önce Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında sigortalılığı bulunmayanların borçlanılacak süreleri 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında, Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında sigortalılığı bulunanların ise en son sigortalılık statüsüne göre hizmet olarak dikkate alınacaktır.

Örnek- İlk defa 15/3/1992 tarihinde 506 sayılı Kanuna tabi çalışmaya başlayan sigortalı 1/10/1992-31/12/1992 tarihleri arasındaki 3 aylık süreyi grevde geçirdikten sonra işinden ayrılmıştır. Daha sonra 1/1/1994 tarihinden itibaren 2925 sayılı Kanuna tabi olarak sigortalılığı başlayan ve halen devam eden bu sigortalı grevde geçen süresini borçlanmıştır. Borçlandığı bu süreler Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.

e) Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında zorunlu sigortalılığı sona erdikten sonra isteğe bağlı sigortaya prim ödeyenlerden sigortalılığı sona erdikten sonra Kanunun 41 inci maddesinin (a), (b), (d), (e), (f), (g) ve (h) bentlerine göre borçlandırılan süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında dikkate alınacaktır.

Örnek- 15/4/1995-25/3/2008 süresinde 506 sayılı Kanuna tabi çalışan, 1/8/2007 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanunun 85 inci maddesine göre isteğe bağlı sigortalı olan ve 1/10/2008 tarihinden itibaren Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi isteğe bağlı sigortalılığını devam ettiren sigortalı, 1/1/1999-1/1/2001 tarihleri arasında geçen 2 yıllık doğum süresini 11/3/2011 tarihinde borçlanmak için Kuruma müracaat etmiştir. Bu sigortalının borçlanma işlemi Kanunun 41 inci maddesine göre sonuçlandırılacak, borçlandığı süreler de hizmet ve kazanç olarak Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.

f) Kanunun 5 inci maddesine tabi sigortalıların borçlandıkları süreler Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında hizmet olarak sayılacaktır.

Örnek - 2/4/1986-2/12/1988 tarihleri arasında askerlik yapan ve 1/1/2009 tarihinden itibaren de Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında çalışması nedeniyle adına kısa vadeli sigorta ve genel sağlık sigortası primleri ödenen sigortalı 1/1/2010 tarihinden itibaren de aynı kapsamda isteğe bağlı sigortalı olduktan sonra borçlanma talebinde bulunmuştur. Bu sigortalının borçlandığı süreler Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayılacaktır.

322

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

2008 yılı Ekim ayı başından önce geçen ve bu tarihten sonra Kanunun 41 inci maddesine göre borçlanılan sürelerle bu sürelere ait kazançlar Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerine göre değerlendirilecektir.

Kanunun 41 inci maddesine göre yapılacak borçlanmalarda seçilen prime esas kazanç, borçlanma tutarının ödendiği tarihteki prime esas asgari kazanç ile oranlanarak, bulunan oran ilgili ayın prime esas asgari kazancı ile çarpılarak hesaplanan tutar, ilgili ayın prime esas kazancı olarak kabul edilecektir. Ancak, hesaplanan prime esas kazanç hiçbir suretle o ayın prime esas azami kazancını geçmeyecektir.

1479 sayılı Kanunun mülga 51 inci maddesinde diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi çalıştıktan sonra bu Kanunun kapsamına girenlerin çalıştıkları bu sürelerinin dikkate alınarak basamaklarının yeniden belirleneceği öngörülmekte iken borçlanılan sürelerin basamak intibakında dikkate alınacağına dair herhangi bir hüküm bulunmadığından, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi olan sigortalıların, 1/10/2008 tarihinden önce geçen borçlanılacak sürelerinden 1/10/2008 tarihinden sonra kendileri veya hak sahiplerinin Kanunun 41 inci maddesi gereğince borçlanmaları halinde borçlanılan süreler aylıkların hesabında gün sayısına eklenecek, ancak kazanç hesabında dikkate alınmayacaktır.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalı olanların borçlandırılan süreleri, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi gereğince hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanması sırasında aranan en az 5 yıllık sigortalılık süresinin ve toplam 900 prim ödeme gün sayısının hesabında dikkate alınmaz.

Kanun gereğince yapılacak borçlanmalarda hizmet, borçlanma tutarının ödendiği tarihte geçerli olacaktır.

(Ek, 3/7/2015 tarihli ve 2015/19 sayılı Genelge)g) Haklarında ölüm aylığı bağlanması için Kanunun 32 nci maddesinde öngörülen şartlar oluşmasına rağmen aylık miktarının artırılması düşüncesiyle borçlanma müracaatında bulunan hak sahiplerinin borçlanma taleplerinin dikkate alınarak borçlanması yapmalarında kanunen herhangi bir engel bulunmamaktadır. Ancak, borçlanılacak süreler ile birlikte ölüm aylığına müstehak olmadığı anlaşılan hak sahiplerinin borçlanma işlemleri yapılmayacaktır.

(Ek, 3/7/2015 tarihli ve 2015/19 sayılı Genelge)h) 2829 Sayılı Kanunun mülga 8 inci maddesine göre, birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden ilgililere; son yedi yıllık fiili hizmet süresi fazla olan Kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanmakta ve ödenmektedir. Kanunun 41 inci maddesine göre yapılan borçlanmalarda, borçlanma sürelerinin ilgili aylara mal edilmesinden sonra bu sürelerin son yedi yıllık fiili hizmet süresi içerisinde yer alması halinde son yedi yıldaki en fazla hizmetin geçtiği statü belirlenirken borçlanma süreleri dikkate alınacaktır.

2- Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki borçlandırılan sürelerin değerlendirilmesi

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların Kanunun 41 inci maddesine göre yapacakları borçlanmalarda, 2008 yılı Ekim ayı başından önceki sürelerde borçlanılan prime esas gün sayısı borçlanılan ilgili aylara mal edilmekte olup, borçlandırılan sürenin Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreye ait olması halinde sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülecek, prim ödeme gün sayısı ve prime esas kazançlar ise borçlanma yapılan ilgili aylara mal edilecektir.

323

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek- 5/10/1998 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı,

21/5/1993-21/1/1995 tarihleri arasında yaptığı askerlik hizmetini, prime esas asgari günlük

kazanç üzerinden borçlanmak için 21/4/2010 tarihinde müracaat etmiş, 602 gün karşılığı (24,30 x

% 32 = 7,78 TL, 7,78 x 602 = 4.683,56 TL) borçlanma tutarı 30/4/2010 tarihinde sigortalıya

tebliğ edilmiş, 5/5/2010 tarihinde borçlanma tutarının tamamını ödemiştir. Bu durumda

sigortalının hizmet süresinin başlangıcı ve prime esas kazançları aşağıdaki şekilde olacaktır.

Askerlik süresi : 21/5/1993-21/1/1995

Borçlanılan gün sayısı : 602 gün (1 yıl 8 ay 2 gün)

Hizmet süresinin başlangıcı : 5 10 1998

2 8 1

3 2 1997

Borç ödeme tarihi : 5/5/2010

Borcun ödendiği tarihteki asgari günlük kazanç : 24,30 TL

Borçlandığı günlük kazanç : 24,30 TL

Ödenen 1 günlük primin ödeme tarihindeki asgari kazanca oranı : 24,30 / 24,30 = 1

Prime esas kazanç hesabı

324

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

(Ek, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) 1479, 2926, 5434 sayılı Kanunlar ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine göre borçlanma yapıldıktan sonra Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışması olanlardan bu kapsamda aylık bağlanacakların anılan kanunlar kapsamındaki sigortalılık başlangıç tarihinden önceki borçlanma gün sayıları kadar geriye gidilerek sigortalılık başlangıç tarihi belirlenecektir. Kamu Görevlileri Daire Başkanlığından alınan hizmet süresi (askerlik borçlanması, aylıksız izin borçlanması, yedek subaylık süresi, fiili hizmet vb) açıkça belirtilmemiş hizmet yazıları hakkında hizmet süresinin ne olduğu belirlenmeden ünitelerce herhangi bir işlem yapılmayacaktır.

Örnek 1- 13/3/1988- 15/2/1990 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna, 15/2/1990- 14/3/2005 tarihleri arasında 5434 sayılı Kanuna tabi sigortalı 5/9/1985-5/3/1987 tarihleri arasındaki 1 yıl 6 ay askerlik süresini 5434 sayılı Kanuna göre borçlanmış, 3/7/2005-31/12/2013 tarihleri arasında 506 sayılı (4/a) Kanuna tabi çalışmıştır. Sigortalılık süresi başlangıç tarihi 13/3/1988 tarihinden 5434 sayılı Kanuna göre yaptığı 1 yıl 6 ay geri gidilerek tespit edilerek aylığa hak kazanma koşulları belirlenecektir.

Örnek 2- Örnek 1’deki sigortalının hizmetlerinin 1479 sayılı Kanuna tabi geçmiş olması halinde (4/b) sigortalılığında aylık bağlanmasında sigortalılık süresi değil 25 tam yıl prim ödeme şartı arandığından 5434 sayılı Kanuna göre yapılan borçlanma sigortalının toplam gün sayısına ilave edilerek aylığa hak kazanma koşulları belirlenecektir.

3- Borç tutarının kısmi ödenmesi halinde hizmetlerin değerlendirilmesi

Kanunun 41 inci maddesi gereğince, sigortalılar ya da hak sahipleri borçlanılan sürelerin tamamını ödeyebilecekleri gibi bir kısmını da ödeyebileceklerdir. Bu durumda borçlanılan hizmetin prime esas kazanç olarak değerlendirilmesinde hizmet süresinin sonundan başa doğru değerlendirilme yapılacaktır.

Örnek 1- 2/1/2000 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı, 6/6/1986-8/12/1987 tarihleri arasında yaptığı askerlik hizmetini 35,00 TL prime esas kazanç üzerinden borçlanmak için 15/6/2010 tarihinde müracaat etmiş, (35,00 x % 32 = 11,20 TL, 11,20 x 543 = 6.081,60 TL) borçlanma tutarının 1.680,00 TL’lik kısmını 2/7/2010 tarihinde ödemiştir. Bu durumda sigortalının hizmet süresinin başlangıcı ve prime esas kazançları aşağıdaki şekilde olacaktır.

Askerlik süresi : 6/6/1986-8/12/1987

Borçlanılan gün sayısı : 543 gün (1 yıl 6 ay 3 gün)

Primi ödenen gün sayısı : 1.680,00 / 11,20 = 150 gün

Hizmet süresinin başlangıcı : 2 1 2000

5_____

2 8 1999

Borç ödeme tarihi : 2/7/2010

Borcun ödendiği tarihteki asgari günlük kazanç : 25,35 TL

Borçlandığı günlük kazanç : 35,00 TL

Ödenen 1 günlük primin ödeme tarihindeki asgari kazanca oranı : 35,00 / 25,35 = 1,38

Prime esas kazanç hesabı :

325

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Yıl

Ay

Gün

İlgili Ayın Asgari Kazancı (TL)

Oran

İlgili Ay İçin Hesaplanan Kazanç (TL)

1987

Temmuz

22

36.036

1,38

49.729,68

Ağustos

30

49.140

1,38

67.813,20

Eylül

30

49.140

1,38

67.813,20

Ekim

30

49.140

1,38

67.813,20

Kasım

30

49.140

1,38

67.813,20

Aralık

8

13.104

1,38

18.083,52

Örnek 2- Örnek 1’deki sigortalı askerlik hizmetinden kalan süreyi 21/7/2010 tarihinde prime esas günlük asgari kazanç üzerinden borçlanmak için müracaat etmiş, (25,35 x % 32 = 8,11 TL, 8,11 x 393 = 3.187,23 TL) borçlanma tutarının bu defa 729,90 TL’lik kısmını 26/7/2010 tarihinde ödemiştir. Bu durumda sigortalının hizmet süresinin başlangıcı ve prime esas kazançları aşağıdaki şekilde olacaktır.

Askerlik süresi : 6/6/1986-8/12/1987

Borçlanılan gün sayısı : 393 gün

Primi ödenen gün sayısı : 729,90 / 8,11 = 90 gün

Hizmet süresinin başlangıcı : 2 1 2000 2 8 1999

Birinci borçlanma süresi : 5 İkinci borçlanma süresi 3_____

2 8 1999 2 5 1999

Borç ödeme tarihi : 26/7/2010

Borcun ödendiği tarihteki asgari günlük kazanç : 25,35 TL

Borçlandığı günlük kazanç : 25,35 TL

Ödenen 1 günlük primin ödeme tarihindeki asgari kazanca oranı : 25,35 / 25,35 = 1

Prime esas kazanç hesabı :

Yıl

Ay

Gün

İlgili Ayın Asgari Kazancı (TL)

Oran

İlgili Ay İçin Hesaplanan Kazanç (TL)

1987

Nisan

22

33.880

1

33.880

Mayıs

30

46.200

1

46.200

Haziran

30

46.200

1

46.200

Temmuz

8

13.104

1

13.104

326

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 3- Halen Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalının, 1/7/1987-25/11/1987 tarihleri arasında sigortalı çalışmış, 9/11/1990-13/5/1991 tarihleri arasında mahkemede, 13/5/1991-12/11/1991 tarihleri arasında da avukat yanında staj yapmış 19/4/2010 tarihinde söz konusu süreyi 28,00 TL prime esas kazanç üzerinden borçlanmak için müracaat etmiş, 21/4/2010 tarihinde tebliğ edilen (28,00 x % 32 = 8,96 TL, 8,96 x 364 = 3.261,44 TL) borçlanma tutarının 2.000,00 TL’lik kısmını 30/4/2010 tarihinde ödemiştir. Bu durumda sigortalının hizmet süresinin başlangıcı ve prime esas kazançları aşağıdaki şekilde olacaktır.

Avukatlık staj süresi : 9/11/1990-13/5/1991, 13/5/1991-12/11/1991

Borçlanılan gün sayısı : 364 gün (1 yıl 4 gün)

Primi ödenen gün sayısı : 2.000,00 / 8,96 = 223 gün

Borç ödeme tarihi : 30/4/2010

Borcun ödendiği tarihteki asgari günlük kazanç : 24,30 TL

Borçlandığı günlük kazanç : 28,00 TL

Ödenen 1 günlük primin ödeme tarihindeki asgari kazanca oranı : 28,00 / 24,30 = 1,15

Prime esas kazanç hesabı :

Yıl

Ay

Gün

İlgili Ayın Asgari Kazancı (TL)

Oran

İlgili Ay İçin Hesaplanan Kazanç (TL)

1991

Şubat

1

5.950

1,15

6.842,5

Mart

30

178.500

1,15

205.275

Nisan

30

178.500

1,15

205.275

Haziran

30

178.500

1,15

205.275

Temmuz

30

224.010

1,15

257.611,5

Ağustos

30

224.010

1,15

257.611,5

Eylül

30

224.010

1,15

257.611,5

Ekim

30

224.010

1,15

257.611,5

Kasım

12

89.604

1,15

103.044,6

4- Ay içinde 30 günden az prim ödenen sigortalıların doğum borçlanmasında dikkate alınacak sürelerinin hesaplanması

Doğum borçlanması talebi kabul edilen kadın sigortalının iki yıllık borçlanma süresi içinde zorunlu sigortalı hizmetlerinin olması halinde, zorunlu sigortalılık süreleri borçlanma sürelerinden düşülecektir.

Zorunlu hizmetlerin borçlanma süresinden düşülmesinde sigortalının işe giriş ve çıkış tarihlerinin dört aylık sigorta primleri bordrosunda bulunmaması halinde o ayın son gününden

327

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

başlayarak geriye doğru gidilerek zorunlu hizmet tespit edilecektir. Ay içinde zorunlu sigortadan geriye kalan süreler 30 güne tamamlanacak şekilde borçlanma süresi olarak kabul edilecektir. 1/4/1983 tarihinden önce üç aylık sigorta primleri bordrosu ile bildirilen hizmetler hakkında dönemin sonundan geriye doğru gidilerek tespit yapılacaktır.

Örnek- 506 sayılı Kanuna tabi çalışmakta iken 8/7/1990 tarihinde doğum yapan sigortalı, 31/3/1992 tarihinde işten ayrılmış, 1/4/1992 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortaya prim ödemeye başlamıştır. Sigortalının 1990/II, 1991/I, II, III ve 1992/I inci dönem dört aylık sigorta prim bordrolarında 120 günden eksik süreleri bulunduğundan bu süreleri borçlanabilecektir. Sigortalının borçlanabileceği süre aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

Dönem Bordrosu

Bordrodaki Gün Sayısı

Bordroda Prim Ödenen Aylar

Zorunlu Hizmet*

Borçlanılacak Hizmet

Ay

Gün

1990 / II

30

Mayıs

-

-

-

Haziran

-

-

-

Temmuz

15

16/7/1990-30/7/1990

1/7/1990-15/7/1990

Ağustos

15

16/8/1990-30/8/1990

1/8/1990-15/8/1990

1991 / I

60

Ocak

5

26/1/1991-30/1/1991

1/1/1991-25/1/1991

Şubat

10

21/2/1991-30/2/1991

1/2/1991-20/2/1991

Mart

25

06/3/1991-30/3/1991

1/3/1991-5/3/1991

Nisan

20

11/4/1991-30/4/1991

1/4/1991-10/4/1991

1991 / II

63

Mayıs

18

13/5/1991-30/5/1991

1/5/1991-12/5/1991

Haziran

16

15/6/1991-30/6/1991

1/6/1991-14/6/1991

Temmuz

15

16/7/1991-30/7/1991

1/7/1991-15/7/1991

Ağustos

14

17/8/1991-30/8/1991

1/8/1991-16/8/1991

1991 / III

62

Eylül

17

14/9/1991-30/9/1991

1/9/1991-13/9/1991

Ekim

15

16/10/1991-30/10/1991

1/10/1991-15/10/1991

Kasım

15

16/11/1991-30/11/1991

1/11/1991-15/11/1991

Aralık

15

16/12/1991-30/12/1991

1/12/1991-15/12/1991

1992 / I

45

Ocak

15

16/1/1992-30/01/1992

1/1/1992-15/1/1992

Şubat

15

16/2/1992-30/2/1992

1/2/1992-15/2/1992

Mart

15

16/3/1992-30/3/1992

1/3/1992-15/3/1992

Nisan

-

-

-

*Ay içindeki zorunlu çalışma süresi borçlanma ile 30 güne tamamlandığı için 28, 29 ve 31 gün çeken aylarda hizmet 30 gün olarak dikkate alınmıştır.

328

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

4857 sayılı Kanunun 13 üncü ve 14 üncü maddeleri gereğince kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar, Kanuna göre ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalılar, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılıp prim ödeme gün sayısı ay içerisinde hak kazandıkları brüt ek ders ücreti toplam tutarının, prime esas günlük kazanç alt sınırına bölünmesi sonucu tespit edilenlerin gün sayısı otuzun altında olanların doğum borçlanması talebinde bulunmaları halinde zorunlu sigortalılık süresi dışında kalan süreleri borçlanma kapsamında değerlendirilecektir.

Örnek- 1/6/2005 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı, kısmi süreli çalışması nedeniyle işvereni tarafından hizmetleri her ay 8 ile 10 gün arasında olmak üzere Kuruma bildirilmiştir. Sigortalı 4/3/2007 tarihinde doğum yapmış 30/6/2007 tarihine kadar ücretsiz izin kullanmış, 2007 yılı Temmuz ayında yeniden çalışmaya başlamış, 15/3/2008 tarihinde işten ayrılmış, 22/7/2010 tarihinde doğum borçlanması yapmak için talepte bulunmuştur. Sigortalının 4/3/2007-30/6/2007 tarihleri, 2007 yılı Temmuz ve 2008 yılı Mart ayı arasında kısmi çalışılan günler dışında kalan süreler ile 2008 yılı Nisan ayı ile 4/3/2009 tarihi arasındaki süreleri borçlandırılacaktır.

5- 1479 sayılı Kanuna göre yapılan borçlanmaların değerlendirilmesi

5.1- Kurum kodu uygulamaları

5.1.1- Eksik tahsil edilen askerlik borçlanmaları (Değişik, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) (Değişik, 3/7/2015 tarihli ve 2015/19 sayılı Genelge)

1479 sayılı Kanunun mülga ek 9 uncu maddesi gereğince, askerlik borçlanması sigortalının talep tarihinde bulunduğu basamağın primi üzerinden hesaplanmakta olup, borçlanma tutarının tebliğ tarihinden itibaren Kanunda belirtilen süre içinde tam olarak ödenmesi halinde borçlanma geçerli sayılmıştır.

Kanunun 88 inci maddesine 6552 sayılı Kanunla 11/9/2014 tarihinden itibaren ilave edilen yirmiikinci fıkra gereğince sigortalılar ile tüzel kişilerin kasıt, kusur, hata veya yanıltıcı beyanından kaynaklanmaması şartıyla, sigortalılarca ödenen prim ve prime ilişkin borcun noksan tahakkuk ettirilen borçlanma tutarlarının Kurumca sonradan tespit edilmesi halinde borçlanma fark tutarına tebliğ tarihinden itibaren Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanarak tahsil edilen eksik tutar Kurum kodu kapsamında değerlendirilip borçlanma geçerli sayılacaktır.

5.1.1.1- Mülga 1479 ve 2926 sayılı Kanuna tabi yapılan borçlanmalar ile Kanunun 41 nci maddesi kapsamında (4/b) borçlanmalarında, kayıt işlemlerinin süresi içerisinde yapılmaması, program hatasından kaynaklanan noksan tahsil edilen borçlanma tutarı, basamak intibakı sonucunda sonradan borçlanma fark tutarının oluşması işlemlerinde, sigortalılar ile tüzel kişilerin kasıt, kusur, hata veya yanıltıcı beyanından kaynaklanmayan kurum hatası sayılacak kayıtlar/haller (Ek, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge)

- 1479 sayılı Kanun kapsamında kayıt ve tescili yapılan sigortalılardan Kanunun geçici 27 nci maddesi gereğince;

a) Diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetlerinin bulunduğu 1/10/2008 tarihinden önce tespit edilen,

b) 1/10/2008 tarihinden önce diğer sosyal güvenlik kurum ve kuruluşlarında geçen hizmetlerinin bulunup bulunmadığının tespit işlemlerine başlanmakla birlikte bu tarihten sonra işlemleri sonuçlandırılan,

329

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

c) 1/10/2008 tarihinden önce diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi olarak geçen hizmet sürelerine göre tespit edilen basamağın bilgisayar ortamında kayda alınmadan bilgi karar formuna manuel yazılarak aylık bağlanan sigortalıların, hizmete göre tespit edilen basamak intibakının bilgisayar ortamında kayda alınması sonucunda, borçlanma farkı oluşan;

- Tebliğ edilen borçlanma tutarını ödeyerek borçlanması geçerli olan ve yaşlılık aylığı bağlananlardan, borçlanma tutarı sehven şahıs hesabında prim kodunda bulunması nedeniyle şahıs hesabında fazla ödeme olarak görülen borçlanma tutarının sehven Kurumca iade edilmesi sonucunda borçlanması geçersiz olan,

- Tebliğ edilen ve Kanunda belirtilen süre içerisinde borçlanma tutarını ödeyerek borçlanma talebi geçerli olan ancak kayıtlarda program hatası nedeniyle sonradan borçlanma farkı oluşan,

bu ve buna benzer kayıtlar kurum hatası olarak değerlendirilecektir.

Örnek 1- Mülga 1479 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesine göre, 16/2/2007 tarihinde 9 uncu basamaktan askerlik borçlanması talebinde bulunan sigortalı 16/2/2007 tarihinde tarafına tebliğ edilen borçlanma tutarını 1/3/2007 tarihinde ödemiştir. Borçlanma talebi geçerli sayılan sigortalının 24/3/2007 tarihinde tahsis talebinde bulunmuş, 1/4/2007 tarihi itibari ile yaşlılık aylığı bağlanmıştır. Ancak, yapılan incelemede 506 sayılı Kanuna tabi hizmetlerinin bilgisayar ortamında basamak intibakında yapılmadan bilgi karar formundaki hizmete göre tespit edilen basamak intibakının manuel yazılarak aylık bağlandığı tespit edildiğinden basamak intibakından kaynaklanan 120,00 TL askerlik borçlanması fark tutarı 15/4/2016 tarihinde tebliğ edilmiş ve sigortalı tarafından 15/4/2016 tarihinde ödemiştir. Bu durumda 15/4/2016 tarihinde ödenen 120,00 TL borçlanma fark tutarı, ilk talebine istinaden ödeme yapmış olduğu 1/3/2007 tarihi itibariyle kurum kodu kapsamında değerlendirilerek askerlik borçlanmasının geçerliliği sağlanacaktır.

Örnek 2- 3/4/1951-3/4/1953 tarihleri arasında askerlikte geçen 720 günlük süreyi borçlanmak için 29/4/1986 tarihinde talepte bulunarak, 1/5/1986 tarihinde tarafına tebliğ edilen 96.768 TL borçlanma tutarını 11/8/1986 tarihinde ödeyen sigortalı; 12/8/1986 tarihinde tahsis talebinde bulunmuş olup tahsis talebini takip eden ay başı itibariyle tarafına yaşlılık aylığı bağlanmıştır. Askerlik borçlanma tutarının şahsın hesabında prim kodunda yer alması sebebiyle, şahıs hesabında fazla ödeme olarak yer alan 96.768 TL tutar 25/3/1991 tarihinde sigortalıya iade edilmiştir. Daha sonra yapılan kontrol sonucunda sehven iade edildiği anlaşıldığından prim iade işlemi yapılan 96.768 TL borçlanma tutarı 22/4/216 tarihinde tebliğ edilmiş ve sigortalı 15/4/2016 tarihinde ödemiştir. Bu durumda 22/4/2016 tarihinde ödenen 96.768 TL borçlanma tutarını ilk talebine istinaden ödeme yapmış olduğu 11/8/2007 tarihi itibariyle kurum kodu kapsamında değerlendirilerek askerlik borçlanmasının geçerliliği sağlanacaktır.

Sigortalılık bilgilerinde yapılan güncelleme sonucu oluşan borçlanma fark tutarının Kurum hatasının olup olmadığının tespiti yapılması gerektiğinden, bilgisayar kayıtları ve sigortalı dosyası titizlikle incelenerek gerekli işlemlerin yapılacaktır.”

5.1.1.2- Kanunun 88 inci maddenin yirmi ikinci fıkrasına göre kurum hatasına girecek hallerin tespiti Ek, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge)

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanların tescil bilgilerinde yapılan değişiklikler sonucunda sigortalılar ile tüzel kişilerin kasıt, kusur, hata veya yanıltıcı beyanından kaynaklanmayan kurum hatası sayılacak hallerin tespiti İl

330

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Müdürlüklerimizde kurulacak komisyon marifetiyle yapılacaktır. Bu komisyon il müdürü veya il müdür yardımcısı başkanlığında, şef, Kurum avukatı (varsa), memurun katılımıyla oluşturulacaktır.

5.1.2- Basamak intibakı nedeniyle eksik tahsil edilen borçlanma tutarları (Değişik, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge) Kanuna 6385 sayılı Kanunla ilave edilen ek 8 inci maddede, “1479 sayılı Kanun ve mülga 2926 sayılı Kanun kapsamında 1/10/2008 tarihinden önce Kuruma kayıt ve tescili yapılan sigortalılardan, sigortalılık başlangıç veya bitiş tarihi değişenlerin daha önceden tespit edilmiş gelir basamakları ve bu basamakların yükselme tarihleri değiştirilmez. Bu sigortalılardan, tescil tarihi daha eski bir tarihe alınanların eski tescil tarihi ile yeni tescil tarihi arasındaki sigortalılık sürelerine ilişkin gelir basamağı, ilk defa tescil edildiği tarih itibarıyla seçtiği veya intibak ettirildiği basamak olarak kabul edilir. Bu sigortalıların diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında geçen hizmet süreleri basamak tespitinde dikkate alınmaz.” hükmüne yer verilmiştir. Bu nedenle, 1/10/2008 tarihinden önce Kuruma kayıt ve tescili yapılan aktif sigortalılardan sigortalılık başlangıç veya bitiş tarihi değişenlerin daha önceden tespit edilmiş gelir basamakları ve bu basamakların yükselme tarihleri değiştirilmeyecek olup, basamak sabitleme işlemleri gerçekleştirilecektir. Ancak, evvelce basamak intibak işlemleri manuel ortamda yapılarak malullük veya yaşlılık aylığı bağlanmış olan sigortalıların hak sahiplerine aylık bağlanacağı durumlarda, evvelce manuel ortamda yapılmış basamak intibak işlemlerinin Güvence Sistemine girilmesi gerektiğinden, daha önce manuel ortamda basamak intibak işlemleri yapılmış bu kişilerin basamak intibak ve basamak güncelleme işlemleri yapılacaktır.

6- 506 ve 1479 sayılı kanunlara göre borçlanma yapılıp tebligat tarihi tespit edilemeyen borçlanmalar (Ek, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge) 2008 yılı Ekim ayı başından önce 506 sayılı Kanunun mülga 60 ıncı maddesinin (F) bendi ile 1479 sayılı Kanunun mülga ek 9 uncu maddesi kapsamında borçlanma yapıp tebligat tarihi bulunmayan sigortalılar hakkında borçlanmanın tebliğ tarihi PTT ile yazışma yapılarak tespit edilecektir. PTT’ce tebliğ tarihinin bildirilmemesi halinde borçlanmanın tebliğ tarihi, Kurumca tebliğ yazısına verilen tarihe 15 gün ilave edilmek suretiyle belirlenecek bu süre içinde yapılan ödemeler geçerli sayılacaktır. Örnek- 28/10/1993 tarihinde 506 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin (F) bendi kapsamında askerlik borçlanması yapmak için müracaat eden sigortalıya Kurumca 3/11/1993 tarihinde tebliğ yazısı gönderilmiş, borçlanma tutarı 16/11/1995 tarihinde ödenmiş, ancak sigortalının dosyasında tebligat alındı belgesinin bulunmadığı anlaşılmıştır. Tebliğ yazısının gönderildiği tarihe (3/11/1993) 15 gün ilave edilerek bulunan tarihe göre (18/11/1993) 16/11/1995 tarihinde yapılan ödeme son ödeme tarihinden önce olduğundan borçlanma kabul edilecektir.

331

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendi Kapsamındaki

Sigortalıların Geçici Maddelere Göre Borçlanmaları

1- Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında uzman ve usta öğretici olarak çalışanların borçlanma süreleri

Kanunun geçici 31 inci maddesi ile Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanlar, bu durumlarını milli eğitim il veya ilçe müdürlüklerince belgelendirmeleri kaydıyla, 25/2/2011 tarihinden önceki çalışmalarından dolayı ay içinde 30 günden eksik kalan süreleri kendileri veya hak sahiplerince borçlanılabilecektir. Bu sigortalıların borç tutarı Kanunun 41 inci maddesi esaslarına göre ve bu Genelgenin “Hizmet Borçlanmaları” başlıklı onuncu kısım birinci bölümünün “3- Borçlanma tutarının hesabı, tebliği ve ödenmesi” alt başlıklı bölümünde yer alan açıklamalar doğrultusunda hesaplanacaktır.

Borçlanılan süreler Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık süresi sayılacaktır.

1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 47 nci maddesinde örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ve hizmetiçi yetiştirme kurs, seminer ve konferanslarda uzman ve usta öğreticilerin de geçici veya sürekli olarak görevlendirilebileceği, öğretim tür ve seviyelerine göre uzman ve usta öğreticilerin seçimlerinde aranacak şartlar ile görev ve yetkilerinin yönetmeliklerle tespit edileceği hükmü bulunmakta olup, Milli Eğitim Bakanlığı Kurumlarında Sözleşmeli veya Ek Ders Görevi ile Görevlendirilecek Uzman ve Usta Öğreticiler Hakkında Yönetmelik 21/5/1977 tarihli ve 15953 sayılı Resmi Gazetede yayımlandığından, uzman ve usta öğreticilerin 21/5/1977-25/2/2011 tarihleri arasında ay içinde 30 günden eksik kalan süreleri borçlandırılacaktır.

Uzman ve usta öğreticilerin borçlandırılmasında bunların görevlendirilmelerinin Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılması gerektiğinden özel kurum ve kuruluşlarda çalışanların bu süreleri borçlandırma kapsamında bulunmamaktadır.

Borçlanılan süreler 21/5/1977-25/2/2011 tarihlerini kapsadığından 1/10/1987 tarihine kadar her ayın 1 ile 30 u arasında geçen süre, 1/10/1987 tarihinden itibaren örgün ve yaygın eğitim kurumları kamu kurumu olduğundan her ayın 15’inden bir sonraki ayın 14’üne kadar geçen süre olarak dikkate alınarak hesaplama yapılacak, 1987 yılı Ekim ayı 1/10/1987 ile 14/11/1987 tarihleri arası 45 gün olarak dikkate alınacaktır.

Milli Eğitim Bakanlığının ilgili birimleri tarafından bu kapsamda çalışanlar için 30 tam gün hizmet bildirilmemiş süreler geçici 31 inci maddeye göre borçlandırılmayacaktır.

332

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek- 1/8/1987-14/1/1988 tarihleri arasında usta öğretici olarak halk eğitim merkezinde çalışan sigortalı geçici 31 inci madde kapsamında borçlanma yapmak için halk eğitim merkezinden aldığı yazı ile Kuruma müracaat etmiş olup borçlanma süreleri aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

Dönem Bordrosu

Bordrodaki Gün Sayısı

Bordroda prim Ödenen Aylar

Zorunlu Hizmet

Borçlanılacak Hizmet

Borçlanma

Gün Sayısı

1987 / II

15

-

-

-

15

16/08/1987-30/08/1987

01/08/1987-15/08/1987

15

1987 / III

60

5

26/09/1987-30/09/1987

01/09/1987-25/09/1987

25

10

05/11/1987-14/11/1987

01/10/1987-04/11/1987

34

25

20/11/1987-14/12/1987

15/11/1987-19/11/1987

5

10

05/01/1988-14/01/1988

15/12/1987-04/01/1988

20

*Ay içindeki zorunlu çalışma süresi borçlanma ile 30 güne tamamlandığı için 28, 29 ve 31 gün çeken aylarda

hizmet 30 gün olarak dikkate alınmıştır.

2- 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu uyarınca gözaltına alınanların veya tutuklananların borçlanmaları

6111 sayılı Kanunla, Kanuna eklenen geçici 36 ncı madde ile 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu uyarınca kurulan sıkıyönetim mahkemelerinin görev alanına giren suçlar nedeniyle yakalanan veya tutuklananlardan, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yönetime elkoyduğu 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilenlerin, gözaltında veya tutuklulukta geçen süreleri için kendilerinin ya da hak sahiplerinin bu durumlarını belgeleyerek 25/8/2011 tarihine kadar Kuruma talepte bulunmaları kaydıyla borçlandırılacaktır. Gözaltında veya tutuklulukta geçen süreler talep tarihinde 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının % 32’si üzerinden hesaplanacaktır. Borç tutarı gözaltına alınmaları veya tutuklanmalarından dolayı dava açıp tazminat alanlar için borcun tebliğ tarihinden itibaren altı ay içerisinde kendilerince veya hak sahiplerince, tazminat almamış olanlar için ise Hazinece ödenmesi suretiyle borçlandırılacaktır. Bu şekilde borçlanılan süreler Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilecektir.

(Ek, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) 5510 sayılı Kanunun geçici 36 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “…bu maddenin yayımı tarihinden itibaren altı ay içerisinde talepte bulunması kaydıyla…” ibaresi, Anayasa Mahkemesi’nin 9/5/2014 tarihli ve 28995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 29/1/2014 tarihli ve 2013/126 Esas, 2014/17 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.

Anayasanın 153 üncü maddesine göre Anayasa Mahkemesi kararları kesin hüküm ifade etmekte, kanun hükümleri iptal kararlarının Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkmakta ve iptal kararları geriye yürümemektedir.

333

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Bu itibarla, 9/5/2014 tarihinden itibaren Kanunun geçici 36 ncı maddesinin birinci fıkrası kapsamında ünitelere müracaat eden sigortalı ve hak sahiplerinin borçlanma işlemleri, müracaat süresi şartı aranmadan yapılacaktır.

Gözaltına alınmaları veya tutuklanmalarından dolayı tazminat almamış sigortalıların borçlanma tutarı karşılığı Kurumumuzca Hazineden isteneceğinden, tazminat almadığına dair belgeye istinaden bu sigortalıların borçlanma işlemlerinin yürütüldüğü “sgkintra HİZMET BORÇLANMALARI” programındaki “1402 sayılı Kanun Borçlanması” menüsünden “Tazminat almamış” seçeneğinin işaretlenmesi yeterli sayılacak, bu belgeler ayrıca Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığına gönderilmeyecektir.

1402 sayılı Kanuna göre sıkıyönetim uygulaması 26/12/1978 tarihinden itibaren başlamış en son 19/7/1987 tarihinde kaldırılmış olup, haklarında kovuşturmaya yer olmadığına (takipsizlik kararı verilenler) veya beraatlerine karar verilenlerin gözaltında veya tutuklulukta geçen süreleri borçlandırılabilecektir.

Kendi sigortalıklarından dolayı 25/2/2011 tarihine kadar sosyal güvenlik kanunlarına göre gelir veya aylık bağlananlar, bu kapsamdaki sürelerin tamamı herhangi bir şekilde hizmet olarak değerlendirilmiş olanlar ile 12/9/1980 tarihinden önce haklarında beraat veya kovuşturmaya yer olmadığına karar verilenlerin bu süreleri borçlandırılmayacaktır.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi sigortalılıkları devam ederken 1402 sayılı Kanuna göre gözaltına alındığı veya tutuklandığı tarihte ya da daha sonraki bir tarihte sigortalılığı sona erenler geçici 36 ncı madde kapsamında borçlanma yapabilecekleri gibi Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendine göre de borçlanma yapabileceklerdir. Borçlanma talebinde bulunan sigortalıların durumları incelendikten sonra 41 inci maddenin birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında veya geçici 36 ncı madde kapsamında borçlanma şartlarını taşımaları halinde sigortalılar bilgilendirilecek ve tercihinin yer aldığı yeni talebi doğrultusunda ilk dilekçesinin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih esas alınarak borçlanma işlemi sonuçlandırılacaktır.

1402 sayılı Kanun kapsamında gözaltına alınan veya tutuklananlardan daha sonra Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında sigortalı sayılanlar ile 5434 sayılı Kanuna tabi görevinden ayrıldıktan sonra açıkta iken gözaltına alınan veya tutuklananların borçlanma süreleri Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalılık olarak değerlendirilecektir.

1402 sayılı Kanuna göre yapılacak borçlanmalarda Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında sigortalılığı olmayanların borçlanma gün sayıları Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında değerlendirildiğinden, 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine tabi sandıklarda çalışması bulunup 1402 sayılı Kanun kapsamında borçlanılacak süresi bulunanlar da Kuruma müracaat ederek Kanunun geçici 36 ncı maddesi hükmünden yararlandırılacaklardır.

Sigortalıların Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi borçlanma müracaatları SGİM/SGM’lere yapılacaktır.

Örnek 1- 506 sayılı Kanuna tabi çalışmakta iken 3/7/1982 tarihinde 1402 sayılı Kanun gereğince tutuklanan ve 5/7/1982 tarihinde işten ayrılan sigortalı 22/5/2011 tarihinde 3/7/1982-8/3/1983 tarihleri arasındaki süreyi 1402 sayılı Kanun kapsamında borçlanmak için Kuruma müracaat etmiştir. Yapılan incelemede sigortalının haksız tutuklanması nedeniyle tazminat almadığı anlaşılmış olup, 506 sayılı Kanuna tabi hizmeti ile çakışmayan 6/7/1982-8/3/1983 tarihlerini borçlanacak, bu süreler Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalılık olarak değerlendirilip, borçlanılan süreler sigortalının toplam gün sayısına ilave edilecektir.

334

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 2- Örnek 1’deki sigortalının 6/7/1982-8/3/1983 tarihleri arasını 41 inci maddenin birinci fıkrasının (f) bendine göre borçlanmayı talep etmesi halinde, bu defa borçlanılan sürelere ilişkin tutarın tebliğ tarihinden itibaren bir aylık süre içinde sigortalı tarafından ödenmesi istenecek, bu süreler sigortalılık süresi ve gün sayısı olarak dikkate alınacak, sigortalılık statüsü borçlanmaya müracaat ettiği tarihteki statüye göre belirlenecektir.

Örnek 3- 27/12/1980-6/5/1981 tarihleri arasında 1402 sayılı Kanun gereğince gözaltına alınan, 15/1/1988 tarihinde 5434 sayılı Kanun kapsamında göreve başlayan ve halen görevine devam eden sigortalının 22/4/2011 tarihli talebi üzerine tutuklulukta geçen süresi Kanunun geçici 36 ncı maddesinin birinci fıkrasına göre borçlandırılacak, bu süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilecektir.

Örnek 4- 5434 sayılı Kanuna tabi çalışmakta iken 6/5/1981 tarihinde görevinden ayrılan ve açıkta iken 8/7/1981 tarihinde tutuklanan sigortalının 10/5/2011 tarihli talebi üzerine 8/7/1981-5/10/1981 tarihleri arasında tutuklulukta geçen süresi Kanunun geçici 36 ncı maddesinin birinci fıkrasına göre borçlandırılacak, bu süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilecektir.

Örnek 5- 4/2/1992 tarihinde 506 sayılı Kanuna tabi olarak çalışmaya başlayan sigortalı 1402 sayılı Kanun kapsamında tutuklulukta geçen 24/1/1981-18/8/1982 tarihleri arasındaki süresini borçlanmak için 4/5/2011 tarihinde müracaat etmiş, yapılan incelemede tazminat aldığı anlaşılmış olup, 24/1/1981-18/8/1992 tarihleri arasındaki borçlanma tutarı 24/5/2011 tarihinde sigortalıya tebliğ edilmiştir. Borçlanma tutarının 24/11/2011 tarihine kadar ödenmesi halinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilecektir.

Örnek 6- 1479 sayılı Kanun kapsamında sigortalılığı 5/5/1975 tarihinde başlayan sigortalı 1402 sayılı Kanun kapsamında tutuklulukta geçen 19/6/1980-26/5/1982 tarihleri arasındaki süresini borçlanmak için 17/6/2011 tarihinde müracaat etmiş, yapılan incelemede 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalılığının 21/11/1981 tarihinde sona erdiği anlaşılmış olduğundan sigortalı 22/11/1981-26/5/1982 tarihleri arasındaki süreyi Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında borçlanabilecektir.

2.1- 1402 sayılı Kanun uyarınca yapılacak borçlanmalarda tescil işlemleri, borçlanmaların hesaplanması ve borçlanılan sürelerin değerlendirilmesi

506 ve 2925 sayılı kanunlar kapsamında hizmeti bulunmayanlar ile 1479, 2926 ve 5434 sayılı kanunlara göre tescili olanların Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre yapacakları borçlanmalarda tescil işlemi re’sen yapılacaktır.

1402 sayılı Kanuna göre yapılacak borçlanma tutarı sigortalının ya da hak sahibinin talep tarihinde Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının % 32’si üzerinden hesaplanacaktır.

(Borç tutarı=Günlük kazancın alt sınırı x Borçlanılacak gün sayısı x % 32)

Kanunun geçici 36 ncı maddesi gereğince borçlanma yapacak sigortalılardan dava açıp tazminat alanların borçlanma tutarları kendileri veya hak sahipleri tarafından tebliğ tarihinden itibaren altı aylık süre içinde ödenecektir. Altı aylık süre içerisinde tebliğ edilen borcun bir

335

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

kısmını ödeyenlerin ödemiş oldukları tutara karşılık gelen süre kadar gün sayısı olarak değerlendirilecek, borcun ödenmemesi halinde borçlanma geçerli sayılmayacaktır.

Tazminat almamış olanların borçlanma tutarı ise Kurumca Hazineden tahsil edileceğinden, tahsilat beklenmeksizin tahakkuku oluşturulan süre kadar gün sayısı olarak değerlendirilecektir.

Kanunun geçici 36 ncı maddesi gereğince 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre yapılacak borçlanmalarda borçlanılan süreler gün sayısı olarak değerlendirilecek, ancak bu süreler sigortalılık başlangıç tarihini geriye götürmeyecektir. 2829 sayılı Kanuna göre hizmet birleştirme işlemlerinde Kanunun geçici 36 ncı maddesine göre borçlanılan süreler yaşlılık aylığı bağlanmasında son yedi yıllık sürenin hesabında dikkate alınacak, sigortalılık süresi hesabında dikkate alınmayacaktır.

1402 sayılı Kanuna göre yapılacak borçlanmalarda borçlanma yapılan süreden önce ya da sonra Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında çalışması bulunmayanların 41 nci maddenin birinci fıkrasına göre yapacakları borçlanmaların statüsü Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında değerlendirilecektir. Sigortalının 4 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında sigortalılığının bulunması halinde ise Kanunun geçici 36 ncı maddesine tabi süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre, 41 inci maddeye göre yapılacak borçlanmaların statüsü ise Genelgenin bu kısmının “Borçlanma Tarihindeki Statünün Belirlenmesi” başlıklı ikinci bölümünde yer alan açıklamalar doğrultusunda, 3201 sayılı Kanuna göre yapılacak borçlanmaların statüsü ise 3201 sayılı Kanun hükümlerine göre sonuçlandırılacaktır.

Örnek 1- 20/5/1988 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında çalışmaya başlayan ve toplam 4000 prim ödeme gün sayısı bulunan sigortalı 1402 sayılı Kanun kapsamında tutuklulukta geçen 22/9/1980-25/11/1982 tarihleri arasındaki süresini borçlanma talebinde bulunmuş, yapılan incelemede tazminat almadığı anlaşılmış olup, 22/9/1980-25/11/1982 tarihleri arasındaki 783 gün, toplam gün sayısına ilave edilecek, sigortalılık süresi ilk işe giriş tarihinden geriye götürülmeyecektir.

Örnek 2- İlk defa 5/5/1972 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı 1402 sayılı Kanun kapsamında 12/9/1980 ile 19/8/1983 tarihleri arasında gözaltında tutulmuş, 19/8/2009 tarihinde vefat etmiş olup 506 sayılı Kanuna göre toplam 800 gün hizmeti bulunmaktadır. Hak sahiplerinin talepte bulunması halinde 1402 sayılı Kanun kapsamında geçen süreler borçlandırılabilecektir.

Örnek 3- 14/6/1977-22/6/1978 tarihleri arasında askerlik yapan, 12/7/1981-14/9/1983 tarihleri arasında 1402 sayılı Kanun kapsamında gözaltında tutulan, 8/8/1988 tarihinden itibaren 1479 sayılı Kanuna tabi olarak çalışmaya başlayan ve sigortalılığı devam ederken 31/3/2011 tarihinde hem askerlik borçlanması hem de 1402 sayılı Kanuna göre gözaltında geçen süreleri borçlanmak için müracaat eden sigortalının 1402 sayılı Kanuna göre borçlanma statüsü Kanunun 4 üncü maddesinin (a) bendi kapsamında, askerlik borçlanması ise en son (b) bendine tabi olduğundan (b) bendi kapsamında değerlendirilecektir. Sigortalılık süresinin başlangıç tarihi 8/8/1988 tarihinden itibaren yalnızca askerlik süresi kadar geriye götürülecek, 1402 sayılı Kanun gereğince borçlanılan süreler ise toplam gün sayısına ilave edilecektir.

336

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

2.2- 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanununa göre tutukluluk ve gözaltında geçen sürelerin belgelendirilmesi

1402 sayılı Kanuna göre borçlanma yapmak isteyenler, haklarında alınan sıkıyönetim mahkemesi kararlarını şahsen ya da avukatları aracılığıyla Kara Kuvvetleri Adli Müşavirliğinden temin edip borçlanma başvuru belgesi ile birlikte SGİM/SGM’lere müracaat edebilecekleri gibi, sadece borçlanma belgeleri ile müracaat etmeleri halinde Kurumumuzca söz konusu belgeler Kara Kuvvetleri Adli Müşavirliğinden istenebilecektir.

Sigortalıların mahkeme kararlarını dilekçe ile Kara Kuvvetleri Adli Müşavirliğinden temin etmek istemeleri veya doğrudan Kurumumuza müracaat etmeleri halinde söz konusu dilekçede hangi mahkemede yargılandıklarını veya hangi savcılık tarafından soruşturma yapıldığını ve yılını bildirmeleri gerekmekte olup, hak sahiplerinin belge temini için müracaatlarında bu belgelerin yanında mirasçılık belgesini de (veraset ilamı) eklemeleri gerekmektedir. Kara Kuvvetleri Adli Müşavirliğinden Kurum tarafından bilgi ve belge istenmesi durumunda kimlik fotokopisi yerine Kimlik Paylaşım Sisteminden alınacak vukuatlı nüfus kayıt örneği gönderilecektir.

Kara Kuvvetleri Adli Müşavirliğince; talepte bulunan sigortalıya, vekil tayin ettiği avukatına, hak sahiplerine ya da SGİM/SGM’lere veya Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sigortalı Hizmet Daire Başkanlığına sigortalı beraat etmişse mahkeme kararı, takipsizlik kararı (kovuşturulmaya yer olmadığı) verilmişse savcılık kararı, mahkeme ve savcılık kararında cezaevine giriş ve çıkış tarihleri yoksa diğer yazışma evrakı, dosyasında bulunması halinde tazminat alınıp alınmadığına ilişkin yazı ve belgelerin onaylı birer suretinin, sigortalının 1402 sayılı Kanun kapsamına girip girmediğini belirten bir üst yazı ile gönderilecektir.

3- Sanatçı borçlanması işlemleri (Ek, 3/7/2015 tarihli ve 2015/19 sayılı Genelge)

506 sayılı Kanuna 4056 sayılı Kanunla 1/1/1995 tarihinden itibaren eklenen geçici 80 inci madde ile ek 10 uncu madde kapsamına alınan sigortalıların örneği Kurumca hazırlanan ve ilgili işveren, birlik, sendika, dernek, sanatsal vakıf kuruluşları veya ilgili kamu kuruluşları tarafından usulüne uygun olarak düzenlenip, Kültür Bakanlığınca onaylanmış borçlanma belgeleri ile 2/1/1996 tarihine kadar Kuruma başvurmaları ve borç ödeme tarihindeki mülga 78 inci maddeye göre belirlenen asgari günlük kazanç üzerinden hesaplanacak malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerini bir defada Kuruma ödemeleri şartı ile borçlanma belgesinde kayıtlı meslekleriyle ilgili çalışma sürelerinin tamamını veya bir bölümü borçlandırılmıştır.

Kanunun 41 inci maddesinde sanatçı olarak geçen sürelerin borçlanılmasına ilişkin bir düzenleme bulunmamakla birlikte, 506 sayılı Kanunun geçici 80 inci maddesi mülga edildiğinden 2008 yılı Ekim ayı başından sonra 4056 sayılı Kanuna göre sanatçı borçlanması yapması gerektiği yönünde mahkemece karar verilen ve mahkeme kararı doğrultusunda borçlarını ödemek için Kuruma müracaat eden ya da mahkeme kararı olmaksızın borçlanma müracaatında bulunan sigortalıların borçları borç ödeme tarihindeki asgari günlük kazanç üzerinden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri esas alınarak hesaplandığından sanatçı borçlanma tutarları % 20 prim oranı üzerinden hesaplanacaktı

337

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

BEŞİNCİ BÖLÜM

Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci

Fıkrasının (c) Bendine Tabi Olanların Borçlanmaları

1- Kanunun 46 ncı maddesine göre yapılacak borçlanmalar

Kanunun 46 ncı maddesi ile fakülte veya yüksek okullarda kendi hesabına okuduktan sonra subay veya astsubaylığa naspedilen veya yedek subaylık hizmetini takiben subaylığa geçirilenler, fakülte ve yüksekokullarda kendi hesabına okuduktan sonra, komiser yardımcısı veya polis memuru olarak atananların başarılı öğrenim süreleri ile fakülte veya yüksek okullarda kendi hesabına okumakta iken Türk Silahlı Kuvvetleri veya Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrencilerin, daha önce kendi hesabına okudukları normal okul sürelerinin tamamının borçlandırılmasına imkan sağlanmış olup, bu sürelerin kısmen borçlandırılmasına imkan bulunmamaktadır.

Bunlardan borçlanma talebinde bulunmadan veya borçlanma işlemi sonuçlandırılmadan başka hizmet sınıflarında göreve başlayanlar ve borçlanma talebinde bulunmadan görevde iken ölenlerin hak sahipleri de borçlanma hakkından yararlandırılacaktır.

Söz konusu düzenlemeden 2008 yılı Ekim ayı başından sonra, ilk defa Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olan sigortalılar ve haksahipleri yararlanacaklardır. Kanunun 46 ncı maddesine göre yapılan borçlanmalarda borç tutarı, borçlanmanın yapıldığı tarihte ilgisine göre en az aylık alan teğmenin, astsubay çavuşun veya polis memuru ya da komiser yardımcısının prime esas kazancının % 32’si üzerinden hesaplanan borç tutarının tamamı, tebliğ tarihinden itibaren iki yıl içinde defaten ya da taksitler halinde kendileri veya haksahipleri tarafından ödenecektir.

Örnek 1- Hukuk fakültesinde 5/9/2004-25/7/2008 tarihleri arasında 3 yıl 10 ay 21 gün öğrenim gördükten sonra 30/8/2009 tarihinde teğmen nasbedilen sigortalı, öğrencilikte geçen süresini borçlanmak istemesi halinde, 28/12/1986 doğum tarihi itibariyle 18 yaşını tamamladığı 28/12/2004 tarihinden önce geçen 3 ay 23 gün süresi borçlanma dışı bırakılarak, 28/12/2004-25/7/2008 tarihleri arasında 3 yıl 6 ay 28 gün öğrencilik süresi borçlanmak için başvurduğu tarihte en az aylık alan teğmenin prime esas kazancı üzerinden borçlandırılacaktır. Sigortalının borç tutarını tebliğ tarihinden itibaren en geç iki yıl içinde taksitler halinde veya defaten ödemesi gerekmekte olup, süresi içinde tamamını ödememesi durumunda borçlanma işlemi iptal edilecektir.

Örnek 2- 3/9/2002-18/6/2008 tarihleri arasında 5 yıl 9 ay 16 gün mühendislik fakültesinde öğrenim gördükten sonra 30/5/2009 tarihinde polis memuru olarak göreve atanan sigortalı, öğrencilikte geçen süresini borçlanmak istemesi halinde hazırlık sınıfında geçen 1 yıllık süresi ile 31/7/2007-18/6/2008 tarihleri arasında geçen 10 ay 17 gün fazla öğrenim süresi olmak üzere toplam 1 yıl 10 ay 17 gün öğrenim süresinden düşülerek kalan 3 yıl 10 ay 29 gün öğrencilik süresi borçlanmak için başvurduğu tarihte en az aylık alan polis memurunun prime esas kazancı üzerinden borçlandırılacaktır. Sigortalının borç tutarını tebliğ tarihinden itibaren en geç iki yıl içinde taksitler halinde veya defaten ödemesi gerekmekte olup, süresi içinde tamamını ödememesi durumunda borçlanma işlemi iptal edilecektir.

338

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 3- 4/9/2004-16/6/2007 tarihleri arasında 2 yıl 9 ay 13 gün meslek yüksek okulunda okuduktan sonra 30/8/2009 tarihinde astsubay nasbedilen sigortalı, öğrencilikte geçen süresini borçlanmak istemesi halinde, 15/4/1987 doğum tarihi itibariyle 18 yaşını tamamladığı 15/4/2005 tarihinden önce geçen 7 ay 11 gün süresi, 8/7/2005-27/8/2005 tarihleri arasında geçen 1 ay 20 gün sigortalı süresi ve 31/7/2006-16/6/2007 tarihleri arasında geçen 10 ay 15 gün fazla öğrenim süresi olmak üzere toplam 1 yıl 7 ay 16 gün süresi öğrenim süresinden düşülerek kalan 1 yıl 1 ay 27 gün öğrencilik süresini borçlanmak için başvurduğu tarihte en az aylık alan astsubay çavuşun prime esas kazancı üzerinden borçlandırılacaktır. Sigortalının borç tutarını tebliğ tarihinden itibaren en geç iki yıl içinde taksitler halinde veya defaten ödemesi gerekmekte olup, süresi içinde tamamını ödememesi durumunda borçlanma işlemi iptal edilecektir.

Örnek 4- 5/9/2006 tarihinde 4 yıllık fakülteye kayıt yaptıran, 14/9/2009 tarihinde Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya başlayan ve 20/6/2010 tarihinde mezun olup komiser yardımcısı olarak göreve atanan sigortalı, öğrencilikte geçen süresini borçlanmak istemesi halinde okula kayıt yaptırdığı 5/9/2006 tarihi ile Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya başladığı 14/9/2009 tarihi arasında geçen 3 yıl 10 gün öğrencilikte geçen süresi, borçlanmak için başvurduğu tarihte en az aylık alan komiser yardımcısının prime esas kazancı üzerinden borçlandırılacaktır. Sigortalının borç tutarını tebliğ tarihinden itibaren en geç iki yıl içinde taksitler halinde veya defaten ödemesi gerekmekte olup, süresi içinde tamamını ödememesi durumunda borçlanma işlemi iptal edilecektir. Ancak, Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya başladığı 14/9/2009 tarihinden itibaren Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılacağından, bu tarihten sonra geçen süreleri borçlandırılmaksızın hizmet olarak alınacaktır.

Örnek 5- 15/3/2009 tarihinde polis memuru olarak göreve başlayan ve görevde iken 14/3/2011 tarihinde vefat eden sigortalının ölüm tarihinde fiili hizmet süresi zammı ile birlikte toplam 2 yıl 6 ay hizmetinin olduğu tespit edilmiştir. Hak sahiplerinin, sigortalının sivil öğrencilikte geçen 3 yıl 9 ay 11 günlük sürenin tamamını borçlanmak istemeleri ve borcun tamamını süresi içerisinde yatırmaları halinde öğrencilikte geçen süresi de dikkate alınmak suretiyle ölüm aylığı bağlanacaktır. Ancak, hak sahipleri sadece aylık bağlamaya yetecek 2 yıl 6 aylık süreyi borçlanmak istemeleri halinde borçlanma işlemi yapılmayacaktır.

Örnek 6- 4 yıllık fakültede 5/9/2004-25/7/2008 tarihleri arasında 3 yıl 10 ay 21 gün öğrenim gördükten sonra 30/11/2008 tarihinde komiser yardımcısı olarak atanan sigortalı, 12/6/2010 tarihinde istifa etmiş, 15/10/2011 tarihinde ise Kültür Bakanlığında Genel İdari Hizmetler Sınıfında memur olarak göreve başlamıştır. Sigortalının öğrencilikte geçen süresini borçlanmak istemesi halinde bu süresinin tamamı borçlandırılacaktır.

Örnek 7- Polis memuru olarak görev yapmakta iken 15/3/2011 tarihinde istifa etmek suretiyle görevinden ayrılan ve açıkta iken 26/1/2012 tarihinde vefat eden sigortalının fiili hizmet süresi zammı ile birlikte toplam 2 yıl 2 ay 15 gün hizmetinin olduğu tespit edilmiştir. Hak sahipleri sigortalının 3 yıl 10 ay sivil öğrencilikte geçen süresinin tamamını borçlanmak istemekte ise de, sigortalı açıkta iken vefat ettiğinden borçlanma işleminin yapılmasına imkan bulunmamaktadır.

339

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 8- Teğmen olarak görev yapmakta iken 30/8/2011 tarihinde istifa etmek suretiyle görevinden ayrılan, 1/10/2011 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca sigortalılığı başlayan ve bu kapsamda sigortalı iken 12/2/2012 tarihinde sivil öğrencilikte geçen süresini borçlanmak isteyen sigortalı sivil öğrencilikte geçen süresinin tamamını borçlanmak istemekte ise de 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmadığından borçlanma işleminin yapılmasına imkan bulunmamaktadır.

5434 sayılı Kanuna tabi iştirakçi iken Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlardan, fakülte veya yüksek okullarda kendi hesabına okuduktan sonra subay veya astsubaylığa naspedilen veya yedek subaylık hizmetini takiben subaylığa geçirilenlerin, başarılı öğrenim süreleri ile fakülte veya yüksek okullarda kendi hesabına okumakta iken Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına okumaya devam eden öğrencilerin daha önce kendi hesabına okudukları normal okul sürelerinin borçlandırılmasına ilişkin işlemler 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre sonuçlandırılacaktır.

5434 sayılı Kanununun 15 inci maddesinin (e) fıkrası uyarınca, fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarında kendi hesabına okuduktan sonra muvazzaf subay veya astsubay nasbedilen veya askerlik hizmetini takiben muvazzaf subay veya astsubaylığa geçirilen ve bir yıllık deneme süresini başarı ile tamamlayarak Türk Silahlı Kuvvetleri kadrolarına atananlardan, yüksek öğrenim süresinin fiili hizmetlerine eklenmesinden doğan borç tutarı tahsilatı bitmeden, vazife malulü olanların kalan borç tutarları tahsil edilmeyecektir.

(Ek, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge) Kanunun 46 ncı maddesine göre borçlanma yapanlardan borç tutarının tamamını 2 yıllık süre içinde ödemiş olanların talebi halinde aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamı faiz uygulanmaksızın her zaman iade edilebilecek, ancak kısmi iade yapılmayacaktır. Sigortalı tarafından ödenmiş olan borçlanma tutarının vefatından sonra hak sahiplerince iadesinin talep edilmesi halinde ise borçlanma tutarının hak sahiplerine iadesi yapılmayacaktır.

2- Kanunun geçici 4 üncü maddesine göre yapılacak borçlanmalar

2.1- Geçici 4 üncü maddenin onuncu fıkrasına göre yapılacak borçlanmalar

Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle;

- Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrencilerden Emniyet Hizmetleri Sınıfında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışacak olanlar ile Emniyet Hizmetleri Sınıfında 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmakta olanların, bahse konu okullarda (Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda) geçen başarılı eğitim süreleri,

- Kanunun yürürlüğe girmesinden önce üniversitelerin çeşitli fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarında kendi hesabına öğrenim yaptıktan sonra muvazzaf astsubay nasbedilenlerin sözü edilen okullarda geçen başarılı eğitim süreleri,

kendileri veya hak sahiplerinin istekleri halinde (EK-28) borçlandırılacak olup, bu sürelerin kısmen borçlandırılmasına imkan bulunmamaktadır.

(Ek, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) Bu haktan, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Emniyet Hizmetleri Sınıfında görev yapan ve bu görevini yapmakta iken borçlanma talebinde bulunmadan veya borçlanma işlemi sonuçlandırılmadan bu görevlerinden ayrılarak başka bir hizmet sınıfında göreve başlayanlar ile borçlanma talebinde bulunmadan görevde iken ölenlerin hak sahipleri de yararlandırılacaktır.

340

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Borçlanma tutarı, borçlanma talep tarihinde ilgisine göre en az aylık alan polis veya komiser yardımcısı ile astsubay çavuşun emekli keseneğine esas unsurları üzerinden, bu sürelere ait kesenek ve karşılık tutarının tamamı borcun tebliğ tarihinden itibaren iki yıl içinde kendileri veya hak sahipleri tarafından taksitler halinde veya defaten ödenecektir.

Borç tutarının iki yıl içinde ödenmemesi veya borç tutarının tamamı ödenmeden tahsis talebinde bulunulması halinde borçlanma geçersiz sayılacaktır.

(Ek, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge) Bunlardan borç tutarının tamamını 2 yıllık süre içinde ödemiş olanların talebi halinde aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamı faiz uygulanmaksızın her zaman iade edilebilecek, ancak kısmi iade yapılmayacaktır. Sigortalı tarafından ödenmiş olan borçlanma tutarının vefatından sonra hak sahiplerince iadesinin talep edilmesi halinde ise borçlanma tutarının hak sahiplerine iadesi yapılmayacaktır.

Örnek 1- Emniyet Hizmetleri Sınıfında görev yapan sigortalı, 16/2/2011 tarihli dilekçesiyle Polis Akademisinde geçen öğrencilik süresini borçlanmak istemektedir. Sigortalının 6/9/2003-17/6/2007 tarihleri arasında geçen öğrencilik süresinden 14/11/1985 doğum tarihi itibariyle 18 yaşını tamamladığı 14/11/2003 tarihinden önce geçen 2 ay 8 gün süresi borçlandırılacak süresinden düşülerek, 14/11/2003-17/6/2007 tarihleri arasında Polis Akademisinde geçen 3 yıl 7 ay 4 gün süresi, 16/11/2008 tarihinde en az aylık alan komiser yardımcısının emeklilik keseneğine esas aylık unsurları üzerinden borçlandırılacaktır.

Borcun hesaplanması;

16/2/2011 tarihinde en az aylık alan komiser yardımcısının emeklilik keseneğine esas aylık unsurları;

16/2/2011 Tarihindeki Katsayı Rakamı: 0,061954

16/2/2011Tarihindeki Emeklilik Keseneği Oranı: % 16

16/2/2011 Tarihindeki Kurum Karşılığı Oranı: % 20

Derece-Kademe/Gösterge Rakamı : 8/1 (660 x 0,061954) 40,89

Taban Aylık Tutarı: (1000 x 0,82656) 826,56

Özel Hizmet Tazminatı : (9500 x 0,061954x % 40) 235,43

Emekli Keseneğine Esas Aylık Tutarı 1102.87.- TL

Bir Günlük Borcun Hesabına Esas Alınan Tutar: Emekli Keseneği Esas Aylık

Tutarı/30

Bir Günlük Borcun Hesabına Esas Alınan Tutar: 1102.87/ 30 = 36.76

Borçlandırılacak Süre: 3 Yıl 7 Ay 4 Gün: 1294 Gün

Borçlanmaya Esas Genel Tutar: 36,76x 1294 = 47,567,44 TL

Borç Tutarı: Borçlanmaya Esas Tutar x % 36

Borç Tutarı: 47,567,44 x % 36 = 17.124,79 TL

İlgili adına 17.124,28 TL. borç tahakkuk ettirilecektir. Sigortalının söz konusu borç tutarını 2 yıl içinde ödemesi gerekmektedir. Aksi takdirde borçlanma işlemi iptal edilecektir.

341

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 2- 30/8/2002 tarihinde astsubay nasbedilen sigortalı, 28/1/2011 tarihli dilekçesiyle 7/10/1996-18/2/200l tarihleri arasında öğrenim süresi 4 yıl olan fakültede geçen öğrencilik süresini borçlanmak istemektedir. Sigortalının 20/10/2000-19/l/200l tarihleri arasında 48 gün sigortalı hizmeti bulunmaktadır. Sigortalının 7/10/1996-18/2/200l tarihleri arasında geçen 4 yıl 4 ay 12 gün öğrencilik süresinden 31/7/2000-18/2/2001 tarihleri arasındaki 6 ay 17 gün fazla öğrenim süresi düşülerek kalan 3 yıl 9 ay 25 gün süresi, 28/1/2011 tarihinde en az aylık alan astsubay çavuşun emeklilik keseneğine esas aylık unsurları üzerinden borçlandırılacaktır.

Borcun hesaplanması;

28/1/2011 Tarihinde En Az Aylık Alan Komiser Yardımcısının Emeklilik

Keseneğine Esas Aylık Unsurları;

28/1/2011 Tarihindeki Katsayı Rakamı: 0,061954

28/1/2011 Tarihindeki Emeklilik Keseneği Oranı: % 16

28/1/2011 Tarihindeki Kurum Karşılığı Oranı : % 20

Derece-Kademe/Gösterge Rakamı 9/3 (645x 0,061954) 39.96

Taban Aylık Tutarı: (1000 x 0,82656) 826,56

Özel Hizmet Tazminatı : (9500 x 0,061954x % 40) 235,43

Emekli Keseneğine Esas Aylık Tutarı 1101,95 TL

Bir Günlük Borcun Hesabına Esas Alınan Tutar: Emekli Keseneği Esas Aylık Tutarı/30

Bir Günlük Borcun Hesabına Esas Alınan Tutar1101,95 / 30 = 36,73

Borçlandırılacak Süre: 3 Yıl 9 Ay 25 Gün : 1375 Gün

Borçlanmaya Esas Genel Tutar: 36,73x 1375 = 50.503,75 TL

Borç Tutarı: Borçlanmaya Esas Tutar x % 36

Borç Tutarı 50.503,75x % 36 = 18.181,35 TL

İlgili adına 18.181,35 TL borç tahakkuk ettirilecektir. Sigortalı söz konusu borç tutarını 2 yıl içinde ödemesi gerekmektedir. Aksi takdirde borçlanma işlemi iptal edilecektir.

Ayrıca, 20/10/2000-19/1/200l tarihleri arasındaki 48 gün sigortalı hizmeti fazla öğrenim süresi içinde bulunduğundan, bu süre borçlandırılacak süresinden düşülmeyerek sigortalının hizmet süresine eklenecektir.

Örnek 3- 4 yıllık fakülteye 5/9/2000 tarihinde kayıt yaptıran, 08/10/2002 tarihinde polis memuru olarak göreve başlayan ve 18/9/2005 tarihinde okulunu bitiren sigortalı, Emniyet Hizmetleri Sınıfında görev yapmakta iken 17/11/2008 tarihli dilekçesiyle yüksek öğrenimde geçen sürelerini borçlanmak istemektedir. Sigortalı yüksek öğrenimini bitirmeden 8/10/2002 tarihinde polis memuru olarak göreve başladığından, göreve başladığı tarihten önce yüksek öğrenimde geçen süresinin borçlandırılması mümkün olmayacaktır.

(Değişik, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) Örnek 4- 4/9/1992-18/6/1996 tarihleri arasında 4 yıllık fakültede öğrenim gördükten sonra 28/2/1997 tarihinde komiser yardımcısı olarak göreve başlayan, daha sonra 15/10/2000 tarihinde naklen Vakıflar Genel Müdürlüğünde bir göreve atanan sigortalının, öğrencilikte geçen süresini borçlanmak istemesi halinde, Kanunun yürürlük tarihi olan 2008 yılı Ekim ayı başında Emniyet Hizmetleri Sınıfında görev yapmayıp Genel İdare Hizmetleri Sınıfında görev yaptığından bu süresi borçlandırılmayacaktır.

342

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 5- 5/3/1975 doğumlu olan ve hazırlık sınıfı hariç normal öğrenim süresi 4 yıl olan iktisat fakültesinde 2/9/1992-18/9/1998 tarihlerinde okuyan ve 30/8/2000 tarihinde polis olarak göreve başlayan sigortalı, 10/1/2011 tarihli dilekçesiyle yüksek öğrenimde geçen sürelerini borçlanmak istemektedir. Sigortalının 2/9/1992-18/9/1998 tarihleri arasında geçen 6 yıl 17 gün öğrencilik süresinden, hazırlık sınıfında geçen bir yıllık süresi ile 31/7/1997-18/9/1998 tarihleri arasındaki 1 yıl 1 ay 17 gün fazla öğrenim süresi düşülerek kalan 3 yıl 11 ay süresi 10/1/2011 tarihinde en az aylık alan polis memurunun emeklilik keseneğine esas aylık unsurları üzerinden borçlandırılacaktır.

Borcun hesaplanması;

10/1/2011 tarihindeki katsayı rakamı: 0,061954

10/1/2011 tarihindeki Emeklilik Keseneği oranı: % 16

10/1/2011 tarihindeki Kurum Karşılığı oranı: % 20

Derece-Kademe/gösterge rakamı 8/1 (660 x 0,061954): 40,89

Taban Aylık Tutarı: (1000 x 0,82656): 826,56

Özel Hizmet Tazminatı (9500 x 0,061954 x % 40): 235,43

Emekli Keseneğine Esas Aylık Tutarı: 1102,87 TL

Bir Günlük Borcun Hesabına Esas Alınan Tutar:Emekli Keseneği Esas Aylık Tutarı/30

Bir Günlük Borcun Hesabına Esas Alınan Tutar: 1102,87 / 30 = 36,76

Borçlandırılacak Süre: 3 Yıl 11 Ay : 1410 Gün

Borçlanmaya Esas Genel Tutar: 36,76 x 1410 = 51.831,6 TL

Borç Tutarı: Borçlanmaya Esas Tutar x % 36

Borç Tutarı: 51.831,6 x % 36 = 18659,376 = 18.660 TL

İlgili adına 18.660 TL. borç tahakkuk ettirilecektir. Sigortalının söz konusu borç tutarını 2 yıl içinde ödemesi gerekmektedir. Aksi takdirde borçlanma işlemi iptal edilecektir.

Örnek 6- Polis memuru olarak görev yapmakta iken 15/4/2008 tarihinde istifa etmek suretiyle görevinden ayrılan ve açıkta iken 2/8/2010 tarihinde vefat eden sigortalının fiili hizmet süresi zammı ile birlikte toplam 4 yıl 4 ay 15 gün hizmetinin olduğu tespit edilmiştir. Hak sahipleri sigortalının 3 yıl 10 ay 15 günlük sivil öğrencilikte geçen süresinin tamamını borçlanmak istemekte ise de, sigortalı açıkta iken vefat ettiğinden borçlanma işleminin yapılmasına imkan bulunmamaktadır.

(Ek, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) Örnek 7- 15/7/1996 tarihinde komiser yardımcısı olarak göreve başlayan, 5/6/2013 tarihinde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığında Genel İdari Hizmetler Sınıfında bir göreve naklen atanan ve 15/10/2013 tarihinde öğrencilikte geçen süresini borçlanmak istemiyle Kurumumuza müracaat eden sigortalının, öğrencilik süresi Kanunun yürürlük tarihi olan 2008 yılı Ekim ayı başında Emniyet Hizmetleri Sınıfında görev yaptığından borçlandırılacaktır.

(Ek, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) Örnek 8- 3/6/2003 tarihinde polis memuru olarak göreve başlayan ve bu görevini yapmakta iken 2/9/2005 tarihinde vefat eden sigortalının ölüm tarihinde fiili hizmet süresi zammı ile birlikte 2 yıl 9 ay 23 gün hizmetinin olduğu tespit edilmiştir. Hak sahipleri, sigortalının sivil öğrencilikte geçen 3 yıl 5 ay 7 gün

343

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

süresini borçlanmak istemekte ise de, sigortalı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce vefat ettiğinden sivil öğrencilik süresi borçlandırılmayacaktır.”

2.2- Kanunun geçici 4 üncü maddesinin onbeşinci fıkrasına göre yapılan borçlanmalar

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanuna göre iştirakçi olup, 2008 yılı Ekim ayı başından sonra Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında sigortalılığı bulunmayanların, borçlanılacak hizmetler ile birlikte kendileri veya ölenlerin hak sahiplerinin Kanuna göre aylığa hak kazanmaları ve müracaat etmeleri halinde kapsamdaki süreleri 5434 sayılı Kanunun borçlanma hükümleri gereğince borçlandırılacaktır.

Örnek 1- 15/4/2000-14/10/2003 tarihleri arasında 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti olan ve 5/7/2004 tarihinde vefat eden sigortalının eşi 2008 yılı Ekim ayından sonra vefat eden eşinin borçlanma kapsamında olan askerlik süresinden Kanuna göre kendisine aylık bağlamaya yetecek kadar olan 1 yıl 6 aylık kısmı 5434 sayılı Kanuna göre borçlandırılacaktır.

Örnek 2- 1/8/1970-3/9/1984 tarihleri arasında 5434 sayılı Kanuna tabi 14 yıl 2 ay hizmeti olan ve görevinden ayrıldığı tarihten sonra hiçbir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi hizmeti olmayan 1/7/1947 doğum tarihli sigortalı askerlik süresinin 10 aylık kısmının borçlandırılması için başvurduğunda, 1/7/2008 tarihi itibariyle 61 yaşını tamamlamış olması nedeniyle borçlanacağı askerlik süresi ile birlikte 5434 sayılı Kanunun 39 uncu maddesi uyarınca kendisine aylık bağlanabilmesi için gerekli olan 15 yılı tamamlayacağından, talebi kabul edilerek borçlanması 5434 sayılı Kanuna göre yapılacaktır.

Örnek 3- 1/9/1975-31/8/1979 tarihleri arasında 5434 sayılı Kanuna tabi 4 yıl, 29/3/1982-13/12/1985 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi 3 yıl 2 ay 24 gün ve 1/1/1986-14/8/2003 tarihleri arasında 5434 sayılı Kanuna tabi 17 yıl 7 ay 14 gün olmak üzere toplam 24 yıl 10 ay 8 gün hizmeti olan sigortalı, 15/7/2010 tarihli dilekçesi ile tarafına aylık bağlanabilmesi için gerekli olan 25 yıllık süresini tamamlayacak kadar askerlik süresinin borçlandırılması talebinde bulunmuştur. Sigortalının Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında sigortalılığının bulunmaması ve son kez 5434 sayılı Kanuna tabi hizmetinin bulunması nedeniyle 25 yılı tamamlayacak kadar olan 1 ay 22 gün askerlik süresi borçlandırılacaktır.

2.3- Geçici 4 üncü maddenin onyedinci fıkrasına göre yapılacak borçlanmalar

Personel mevzuatına göre almış oldukları disiplin cezası sonucu 23/4/1999 tarihi ile 14/2/2005 tarihleri arasında memuriyetleri sona erenlerden, 5525 sayılı Kanun uyarınca haklarında verilmiş disiplin cezaları bütün sonuçları ile ortadan kaldırılanlardan halen Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların, 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren 15/4/2009, aylıkları her ayın 1 inde ödenenler için 1/4/2009 tarihine kadar Kuruma müracaatları halinde borçlandırılacaktır. Geçici 4 üncü maddenin onyedinci fıkrasına göre yapılacak borçlanmalarda, sigortalıların görevlerinden ayrıldıkları derece ve kademelerine prim/kesenek ödenmemiş veya borçlanmak istedikleri sürenin her üç yılına bir derece ve her yılına bir kademe verilmek ve öğrenim durumları itibariyle 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesindeki yükselebilecekleri dereceleri geçmemek üzere tespit edilecek derece, kademe ve ek göstergeleri ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların toplamının müracaat tarihinde yürürlükte olan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarlar esas alınarak, yine o

344

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

tarihteki kesenek ve karşılık oranları borçlandırılmak suretiyle borç tutarının tamamı borcun tebliğ edildiği tarihten itibaren iki yıl içinde eşit taksitlerle veya defaten kendileri tarafından ödenecektir.

Borç tutarının iki yıl içinde eşit taksitlerle ödenmemesi veya borç tutarının tamamı ödenmeden tahsis talebinde bulunulması halinde borçlanma geçersiz sayılacaktır.

Örnek 1- 27/11/1989 tarihinde öğretmen olarak 5434 sayılı Kanuna tabi göreve başlayan ve almış olduğu disiplin cezası sonucu 5/12/2000 tarihinde 5 inci derecenin 1 inci kademesinde 8 gün kıdemli iken görevine son verilen ilgili 5525 sayılı Kanun uyarınca 4/10/2006 tarihinde görevine başlatılmıştır. 15/11/2008 tarihli dilekçesi ile 15/12/2000-4/10/2006 tarihleri arasında açıkta geçen süresini borçlanmak istemesi üzerine borçlanma işlemi yapılacaktır. Görevinden ayrıldığı tarihte bulunduğu 5 inci derecenin 1 inci kademesi ve bu kademede 8 gün kıdemi ile borçlanacağı 15/12/2000-4/10/2006 tarihleri arasındaki 5 yıl 9 ay 19 gün süresi olmak üzere toplam 5 yıl 9 ay 27 gün süresi intibakında değerlendirilerek ulaşacağı 4 üncü derecenin 3 üncü kademesi, görevine son verildiği tarihteki ek göstergesi (öğretmenler için 5 inci derecenin ek göstergesi 900 dür) dikkate alınarak borç tutarı hesaplanacaktır.

Borcun Hesaplanması

15/11/2008 Tarihindeki Katsayı Rakamı: 0,051448

15/11/2008 Tarihindeki Emeklilik Keseneği Oranı: % 16

15/11/2008 Tarihindeki Kurum Karşılığı Oranı: % 20

Derece-Kademesi : 4/3

Ek Göstergesi : 900

Kıdem Yılı : 11 yıl

Borçlandırılacak Süre: 5 Yıl 9 Ay 19 Gün

Derece-Kademe/Gösterge Rakamı 4 / 3 (985 x 0,051448): 50,68

Taban Aylık Tutarı: (1000 x 0,68120): 681,20

Ek Gösterge Tutarı: (900 x 0,051448): 46,30

Kıdem Aylık Tutarı: (11 Yıl x 20 x 0,051448): 11,32

Özel Hizmet Tazminatı (9500 x 0,051448 x % 40): + 195,50

Emekli Keseneğine Esas Aylık Tutarı 985 TL

Bir Aylık Borç Tutarı: Emekli Keseneğine Esas Aylık Tutarı x % Kesenek Karşılık

Toplam (% 36)

Bir Aylık Borç Tutarı: 985 x % 36 = 354,6 TL

Bir Günlük Borç Tutarı:354,6 / 30 = 11,82 TL

Borçlandırılacak süre: 5 yıl 9 ay 19 gün = 2089 gün

Borçlanmaya Esas Genel Tutar: 11,82 x 2089 = 24.691,98 TL

Ancak, 6111 sayılı Kanunun 47 nci maddesi ile Kanunun geçici 4 üncü maddesinin onyedinci fıkrasında yer alan “altı ay içerisinde” ibaresi “30/6/2011 tarihine kadar”, “iki yıl içinde” ibaresi “31/12/2014 tarihine kadar” şeklinde değiştirilmiştir.

345

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Buna göre; personel mevzuatına göre almış oldukları disiplin cezası sonucu 23/4/1999 tarihi ile 14/2/2005 tarihleri arasında memuriyetleri sona erenlerden, 22/6/2006 tarihli ve 5525 sayılı Kanun uyarınca haklarında verilmiş disiplin cezaları bütün sonuçları ile ortadan kaldırılanların 30/6/2011 tarihine kadar Kuruma müracaatları halinde, görevlerinden ayrıldıkları tarih ile göreve başladıkları tarih arasındaki prim veya kesenek ödenmemiş süreleri, görevlerinden ayrıldıkları derece ve kademelerine prim veya kesenek ödenmemiş veya borçlanmak istedikleri sürenin her üç yılına bir derece yükselmesi ve her tam yılına bir kademe verilmek suretiyle ve öğrenim durumları itibariyle 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesindeki yükselebilecekleri dereceleri geçmemek üzere tespit edilecek derece, kademe ve ek göstergeleri ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların toplamının müracaat tarihinde yürürlükte olan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarlar esas alınarak, yine o tarihteki kesenek ve karşılık oranları üzerinden borçlandırılmak suretiyle hizmetinden sayılacak, bundan doğacak borç tutarının tamamı 31/12/2014 tarihine kadar kendileri tarafından taksitlerle veya defaten ödenecektir.

Daha önce, Kanunun geçici 4 üncü maddesinin onyedinci fıkrası uyarınca 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren altı ay içerisinde borçlananların borç tutarının tebliğ tarihinden itibaren tamamının iki yıl içinde ödememesi nedeniyle hizmet olarak sayılmayan veya 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren altı aylık sürenin dolumundan sonra müracaat etmeleri nedeniyle borçlanma talepleri reddedilenlerin borçlanma kapsamında olan bu süreleri 30/6/2011 tarihine kadar yeniden müracaat etmeleri halinde yeni müracaat tarihindeki mali hükümler esas alınarak borçlandırılacaktır.

Örnek 2- 12/1/2004 tarihinde almış olduğu disiplin cezası nedeniyle görevine son verilen, daha sonra 5525 sayılı Kanun uyarınca hakkında verilmiş olan disiplin cezası bütün sonuçları ile ortadan kaldırılan ve 2/11/2008 tarihinde disiplin cezası nedeniyle açıkta geçen süresini borçlanma talebinde bulunan sigortalıya borç miktarı 5/12/2008 tarihinde tebliğ edilmiştir. İki yıl içinde borcunu ödemeyen sigortalı 30/6/2011 tarihine kadar disiplin cezası nedeniyle açıkta geçen süresinin tekrar borçlandırılmasını istemesi halinde borçlanma işlemi yeni başvuru tarihindeki mali esaslara göre yapılacaktır.

Örnek 3- 7/12/2002 tarihinde almış olduğu disiplin cezası nedeniyle görevine son verilen, daha sonra 5525 sayılı Kanun uyarınca hakkında verilmiş olan disiplin cezası bütün sonuçları ile ortadan kaldırılan ve 28/5/2008 tarihli dilekçesi ile disiplin cezası nedeniyle açıkta geçen süresini borçlanmak isteyen sigortalının talebi altı aylık sürenin dolum tarihinden sonra olduğundan reddedilmiştir. Sigortalının açıkta geçen süresini 30/6/2011 tarihine kadar tekrar borçlanmak istemesi halinde, borçlanma işlemi yeni başvuru tarihindeki mali esaslara göre yapılacaktır.

Örnek 4- 8/3/2003 tarihinde almış olduğu disiplin cezası nedeniyle görevine son verilen, daha sonra 5525 sayılı Kanun uyarınca hakkında verilmiş olan disiplin cezası bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılan ve 8/1/2009 tarihinde disiplin cezası nedeniyle açıkta geçen süresini borçlanmak isteyen sigortalıya borç miktarı 3/7/2009 tarihinde tebliğ edilmiştir. Sigortalının 3/7/2011 tarihinde sona eren borç ödeme süresi 6111 sayılı Kanun uyarınca 31/12/2014 tarihine kadar uzatılmıştır.

(Ek, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Bu Genelgenin üçüncü kısmının “Ortak Hususlar” başlıklı dördüncü bölümünün “9- Haklarında Kanunun geçici 4, geçici 44, geçici 51, geçici 56 ve 926 sayılı Kanunun geçici 32 nci maddesi uygulanan (4/b) kapsamındaki sigortalılarla ilgili yapılacak işlemler” alt başlığı ile yapılan düzenleme uyarınca, daha önce 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı bulunan ve hakkında

346

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Kanunun geçici 4 üncü maddesinin onyedinci fıkrası uygulanacak sigortalılardan prim borcu bulunması nedeniyle sigortalılık süresi bildirilmesine karşın hizmet bildirimi yapılmayanların Kurumumuza tekrar müracaat etmeleri halinde ilgili SGİM/SGM ile gerekli yazışmalar yapılacak ve sigortalının hizmet süresi tekrar hesaplanarak ilgiliye bildirilecektir.

2.4- 5434 sayılı Kanunun ek 31 inci maddesi gereğince yapılan borçlanmalar

5434 sayılı Kanunun yürürlükte bulunan ek 31 inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince aylıklarını 22/1/1962 tarihli ve 1 sayılı Kanun ile ek ve tadillerine göre alan ve almış olanlardan Kanunun 4 ncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalıların; 506, 1479, 2925 ve 2926 sayılı kanunlar ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinde sözü edilen sandıkların kanunlarının kapsamındaki serbest meslekte geçmiş ve değerlendirilmemiş hizmet sürelerinin 15 yılı, bu hizmetlerin adı geçen kanun hükümleri uyarınca belgelenmeleri halinde, öğrenim durumları itibariyle memuriyete giriş derecesi esas alınarak yapılacak borçlanmalara önceki mevzuat gereğince devam edilecektir.

3- Kanunun geçici 36 ncı maddesine göre 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu uyarınca gözaltına alınanların veya tutuklananların borçlanmaları

5434 sayılı Kanuna tabi çalışmakta iken 1402 sayılı Kanun uyarınca kurulan sıkıyönetim mahkemelerinin görev alanına giren suçlar nedeniyle tutuklananlardan, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yönetime elkoyduğu 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren haklarında kovuşturmaya yer olmadığına (takipsizlik) veya beraatlerine karar verilenlerin, gözaltında veya tutuklulukta geçen ve herhangi bir nedenle hizmet olarak sayılmayan süreleri, göreve başlatılıp başlatılmadıklarına bakılmaksızın kendileri veya hak sahiplerinin bu durumlarını belgeleyerek 25/8/2011 tarihine kadar Kuruma müracaat etmeleri kaydıyla, gözaltına alındığı veya tutuklandığı tarihteki emeklilik keseneğine esas aylık derece ve kademesinin müracaat tarihindeki katsayılar ve emeklilik keseneğine esas aylığın hesabına ait diğer unsurlar ile kesenek ve karşılık oranları esas alınmak suretiyle hesaplanacak borçlanma tutarının borcun tebliğ tarihinden itibaren altı ay içerisinde kendilerince veya hak sahiplerince ödenmesi hâlinde hizmet sürelerine eklenecektir.

Borçlanılan süreler 5434 sayılı Kanunun geçici 205 inci maddesine göre yaş tespitinde dikkate alınmayacaktır.

Kendi sigortalıklarından dolayı 25/2/2011 tarihine kadar sosyal güvenlik kanunlarına göre gelir veya aylık bağlananlar, bu kapsamdaki sürelerin tamamı herhangi bir şekilde hizmet olarak değerlendirilmiş olanlar ile 12 Eylül 1980 tarihinden önce haklarında beraat veya kovuşturmaya yer olmadığına karar verilenlerin bu süreleri borçlandırılmayacaktır.

Sigortalıların Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi borçlanma müracaatları (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığına yapılacaktır.

Örnek 1- İl Sağlık Müdürlüğünde hemşire olarak görev yapmakta iken 14/3/1980 tarihinde 1402 sayılı Kanun uyarınca gözaltına alınan, 18/8/1980 tarihinde tutuklanan ve 9/3/1981 tarihinde hakkında verilen takipsizlik kararı gereğince serbest bırakıldıktan sonra 3/4/1981 tarihinde tekrar görevine başlatılan sigortalının gözaltı ve tutukluluk süresi 12/9/1980 tarihinden sonra sona erdiğinden, gözaltı süresinde tarafına 2/3 açık aylıkları ödenen, ancak göreve iade edildiği tarihte noksan ödenen 1/3 oranındaki aylıkları ödenmeyen sigortalının gözaltında iken aylıklarından 1/2 oranında kesenek kesilmesi nedeniyle yarım hizmet sayılan gözaltına alındığı tarihi takip eden 1/4/1980 tarihi ile takipsizlik kararının verildiği tarihi takip eden ay sonu olan 30/3/1981 tarihi arasındaki süresinin kalan yarısı 25/8/2011 tarihine kadar müracaat etmesi halinde borçlandırılacaktır.

347

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 2- Tarım İl Müdürlüğünde memur olarak görev yapmakta iken 28/2/1980 tarihinde 1402 sayılı Kanun uyarınca gözaltına alınan, 11/4/1980 tarihinde tutuklanan ve 16/6/1981 tarihinde hakkında verilen beraat kararı ile serbest bırakılan ancak, Kurumunca tekrar görevine başlatılmayan sigortalının gözaltı süresinde tarafına 2/3 açık aylıkları ödenerek aylıklarından 1/2 oranında kesenek kesilmesi nedeniyle yarım hizmet sayılan süresinin, gözaltına alındığı tarihi takip eden aybaşı olan 1/3/1980 tarihi ile beraat kararının verildiği tarihi takip eden ay sonu olan 30/6/1981 tarihi arasındaki süresinin kalan yarısı 25/8/2011 tarihine kadar müracaat etmesi halinde borçlandırılacaktır.

Örnek 3- Belediye Başkanlığında memur olarak görev yapmakta iken, 18/6/1980 tarihinde 1402 sayılı Kanun uyarınca gözaltına alınan ve hakkında verilen takipsizlik kararı gereğince 3/1/1981 tarihinde serbest bırakıldıktan sonra 19/4/1981 tarihinde tekrar görevine başlatılan sigortalının gözaltı süresi hakkındaki takipsizlik kararı 12/9/1980 tarihinden sonra sona erdiğinden, 1/7/1980-30/1/1981 tarihleri arasında gözaltında geçen süresi borçlandırılacak, ancak serbest bırakıldığı 1/2/1981 tarihi ile görevine başlatıldığı 30/4/1981 tarihi arasındaki süresinin borçlandırılmasına imkan bulunmamaktadır.

Örnek 4- İl Milli Eğitim Müdürlüğünde öğretmen olarak görev yapmakta iken, 3/5/1979 tarihinde 1402 sayılı Kanun uyarınca gözaltına alınan ve hakkında verilen takipsizlik kararı gereğince serbest bırakıldıktan sonra 20/11/1979 tarihinde tekrar görevine başlatılan sigortalının gözaltı süresi hakkındaki takipsizlik kararı 12/9/1980 tarihinden önce verildiğinden, gözaltı süresinde tarafına 2/3 açık aylıkları ödenen, ancak göreve iade edildiği tarihte noksan ödenen 1/3 oranındaki aylıkları ödenmeyen sigortalının gözaltında iken aylıklarından 1/2 oranında kesenek kesilmesi nedeniyle yarım hizmet sayılan 1/5/1979-20/11/1979 tarihleri arasındaki süresinin kalan yarısı borçlandırılamayacaktır.

Örnek 5- Memur olarak görev yapmakta iken 25/6/1980 tarihinde 1402 sayılı Kanun uyarınca gözaltına alınan, 30/6/1980 tarihinde tutuklanan, 19/4/1982 tarihinde sıkıyönetim komutanlığınca görevine son verilen, daha sonra mahkemece 14/2/1983 tarihinde beraatına karar verilen ancak, görevine başlatılmayan sigortalının, görevine son verildiği tarihe kadar gözaltında ve tutuklulukta geçen süresi Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, görevine son verilme tarihinden mahkemece beraatına karar verildiği tarihe kadar göz altında ve tutuklulukta geçen süresi ise Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında borçlandırılacaktır.

4- Kanunun geçici 43 üncü maddesine göre 1416 sayılı Kanuna uyarınca yurtdışında geçen öğrenim sürelerinin borçlandırılması

1416 sayılı Kanuna göre yurt dışına gönderilen, öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönen ve yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanlardan, 6353 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 12/7/2012 tarihinden önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlayan ve Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında çalışmaya devam edenler, yurt dışında resmî öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmının tamamını veya bir bölümünü 12/7/2012 tarihinden itibaren üç ay içinde Kuruma müracaat etmeleri halinde borçlanabileceklerdir.

6353 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 12/7/2012 tarihinde mecburi hizmetleri devam edenler ise borçlanma kapsamında bulunan sürelerini, mecburi hizmetlerini tamamladıkları tarihten itibaren üç ay içinde Kuruma müracaat etmeleri halinde borçlanabileceklerdir.

348

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

(Ek, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) 1416 sayılı Kanuna göre yurtdışına gönderilen ve öğrenimini başarı ile tamamlayarak yurda dönenlerden Kanunun geçici 43 üncü maddesi kapsamında yurtdışında geçen sürelerini borçlanmak için süresinde müracaat etmeyenlerin müracaat süreleri 6495 sayılı Kanunun 41 inci maddesi ile Kanuna eklenen geçici 51 inci madde ile 2/11/2013 tarihine kadar uzatılmıştır.

Bu kapsamdaki sigortalıların borç tutarları, borçlanma talep dilekçelerinin Kurum kayıtlarına geçtiği tarihteki derece kademeleri ve varsa ek göstergeleri ile aylığa ait tüm unsurlar dikkate alınmak suretiyle müracaat tarihindeki emekli keseneği ve kurum karşılığı oranları üzerinden hesap edilecektir.

Sigortalılar borç tutarını kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde (def’aten) peşin olarak ödeyebilecekleri gibi isterlerse borç tutarının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren oniki ayda eşit taksitler halinde de ödeyebileceklerdir.

Borcun oniki eşit taksitle ödenmesi durumunda borçlanma işleminin yapıldığı tarihte, hesap edilen toplam borç tutarının 12’de biri (aylık taksit tutarı) yine bu tarihteki prime esas asgari kazanca oranlanarak, bulunan bu oran ilgili ayın prime esas asgari kazancı ile çarpılacak ve aylık taksit tutarı tespit edilecektir. Prime esas asgari kazancın değişmesi halinde, borcun hesaplandığı tarih borcun ödeneceği tarih kabul edilerek bulunan oran sabit kalmak suretiyle, bu oranın yeni prime esas asgari kazançla çarpılması sonucu aylık borç tutarı yeniden hesap edilecektir.

Bu husus borçlanma tahakkuk tablolarına “Borç tutarı defaten ödenebileceği gibi oniki eşit taksitle de ödenebilecektir. Taksitle ödenmesi durumunda prime esas asgari kazancın değişmesi halinde taksit tutarı yeniden belirlenecektir” şeklinde not koymak suretiyle ilgililere bildirilecektir.

Borcunun tamamını peşin ödeyenler ile taksit ödeme dönemi sonunda borcunun tamamını ödediği tespit edilenlerin borçlanmış oldukları süreler fiili hizmet süresinin hesabında dikkate alınacaktır.

Geçici 43 üncü maddeye göre yapılacak borçlanma işlemlerinde sigortalılar hakkında mülga hükümleri dahil 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacağından, aylık taksitlerini zamanında ödemeyenlerin borçlanma işlemleri iptal edilip, önceki aylara ilişkin olarak ödemiş oldukları tutarlar, süresi geçen son taksit tarihinden itibaren otuz gün içinde ilgililere faizsiz olarak iade edilecektir.

(Ek, 3/7/2015 tarihli ve 2015/19 sayılı Genelge)Bu kez, 6645 sayılı Kanunun 52 nci maddesi ile Kanunun geçici 43 üncü maddesinde yapılan değişiklik ile 1416 sayılı Kanuna göre yurt dışına gönderilenlerden öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönen ve yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini, 6353 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 12/7/2012 tarihinden önce tamamlamış olanlardan 12/7/2012 tarihinden itibaren 3 ay içinde müracaat etmemiş olması nedeniyle borçlanma hakkını kaybedenler ile mecburi hizmetini 12/7/2012 tarihinden sonra tamamlayanlardan borçlanmak için Kuruma 3 ay içinde müracaat etmesi gerekenlerin başvuru sürelerine ilişkin 3 aylık süre yürürlükten kaldırıldığından süresi içinde müracaat etmemesi nedeniyle borçlanma hakkını kaybedenlerin, 23/4/2015 tarihinden itibaren süre sınırlaması olmaksızın müracaatları halinde yukarıda hükmüne yer verilen geçici 43 üncü madde uyarınca borçlanma işlemleri yapılacaktır.

5- Kanunun geçici 44 üncü ve geçici 51 inci maddelerine göre yapılan borçlanmalar (Değişik, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge)

23/4/1999 ile 14/2/2005 tarihleri arasında tabi oldukları personel mevzuatına göre almış oldukları disiplin cezası sonucu memuriyetleri sona eren ve 22/6/2006 tarihli ve 5525 sayılı

349

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Kanun uyarınca haklarında verilmiş disiplin cezaları bütün sonuçları ile ortadan kaldırılanların, 6353 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 12/7/2012 tarihinden itibaren 3 ay içinde Kuruma müracaat etmeleri halinde, yaş haddine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, memuriyetlerinin sona erdiği tarih ile 22/6/2006 tarihi arasındaki dönem içinde uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak sigorta primi ödenmemiş veya emekli keseneği yatırılmamış sürelerine ilişkin kesenek ve kurum karşılığı toplamları, görevden ayrıldıkları tarihteki derece ve kademelerine hizmet olarak sayılacak sürenin her üç yılına bir derece ve her yılına bir kademe verilmek ve öğrenim durumları itibarıyla 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesindeki yükselebilecekleri dereceleri geçmemek üzere tespit edilecek derece ve kademeleriyle başvuru tarihinde uygulanmakta olan katsayılar esas alınarak belirlenecek olan emekli keseneğine esas aylık tutarları üzerinden Kurumumuz tarafından hesaplanacak tutar halen çalıştıkları veya kamu görevlisi olarak en son çalışmış oldukları kamu idarelerine bildirilecektir.

Söz konusu tutarlar kurumlarca borcun kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde Kuruma defaten ödenecektir.

(Ek, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) 6495 sayılı Kanunun 41 inci maddesiyle Kanuna eklenen geçici 51 inci madde ile 23/4/1999 ile 14/2/2005 tarihleri arasında tabi oldukları personel mevzuatına göre almış oldukları disiplin cezası sonucu memuriyetleri sona erip, 22/6/2006 tarihli ve 5525 sayılı Kanun uyarınca haklarında verilmiş disiplin cezaları bütün sonuçları ile ortadan kaldırılanların 5510 sayılı Kanunun geçici 44 üncü maddesinde belirlenen süre içerisinde başvuru hakkını kullanmamış olanların ya da bu şartları taşımalarına rağmen süresi içinde müracaat etmedikleri için başvuruları reddedilenlerin müracaat süreleri 31/12/2013 tarihine kadar uzatılmıştır.

(Ek, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) Yine aynı Kanun ile 28/2/1997 ile 23/4/1999 tarihleri arasında tabi oldukları personel mevzuatına göre almış oldukları disiplin cezası sonucu memuriyetleri sona erip, 8/8/1999 tarihli ve 4455 sayılı Kanun uyarınca haklarında verilmiş disiplin cezaları bütün sonuçları ile ortadan kaldırılanların 2/8/2013 tarihinden 31/12/2013 tarihine kadar Kuruma müracaat etmeleri halinde, haklarında Kanunun geçici 44 üncü maddesi hükümleri uygulanmak suretiyle memuriyetlerinin sona erdiği tarih ile 22/6/2006 tarihi arasındaki sürede uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak sigorta primi ödenmemiş veya emekli keseneği yatırılmamış sürelerine ilişkin kesenek ve kurum karşılığı toplamları halen çalıştıkları veya kamu görevlisi olarak en son çalışmış oldukları kamu idarelerince yatırılmak suretiyle sigortalıların hizmet sürelerinden sayılması imkanı getirilmiştir.”

Sigortalılar Kanunun geçici 44 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 12/7/2012 tarihinden itibaren üç ay içinde T.C. Kimlik Numaralarını, emeklilik sicil numaralarını, varsa Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) veya (b) bendine tabi çalışmalarına ilişkin sicil numaralarını belirtmek suretiyle yazılı başvuruda bulunacaklar sigortalılardan talep dilekçesi dışında herhangi bir belge istenmeyecek gerekli yazışmalar ilgililerin görev yaptıkları kurumlardan temin edilecektir.

Ayrıca, memuriyetlerinin sona erdiği tarih ile 22/6/2006 tarihi arasındaki dönem içinde uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak sigorta primi ödenmemiş veya emekli keseneği yatırılmamış sürelerine ilişkin kesenek ve kurum karşılıklarının hesap edileceğinden, söz konusu süre ilgililerin bildirdiği T.C. Kimlik Numaraları ve sicil numaraları ile internet üzerinden sorgulama yapılarak prim ödenmemiş süreler tespit edilecektir. Tereddüde düşülmesi halinde ise ilgili sosyal güvenlik il müdürlüğü ile yazışma yapılacaktır.

Borçlanılan bu süreler kazanılmış hak aylığı ve emeklilik keseneğine esas aylığın tespitinde değerlendirilmeyecektir.

Haklarında verilmiş disiplin cezaları bütün sonuçları ile 5525 sayılı Kanun uyarınca ortadan kaldırılmış olanlardan memuriyetten çıkarılmış olanlar, kurumlarına yeniden atanmak

350

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

üzere başvurmaları halinde bu başvurularının ilgili kurumların kayıtlarına geçtiği tarihten başlayarak bu kurumlara atamalarının yapılıp kendilerine tebliğ edildiği tarihe kadar olan dönem içerisindeki uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak sigorta primi ödenmemiş veya emekli keseneği yatırılmamış süreleri hakkında da Kanunun geçici 44 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca yapılmış olan derece yükselmesi ve kademe ilerlemeleri saklı kalmak kaydıyla, söz konusu fıkra hükümlerine göre işlem yapılacaktır.

Ataması bu maddenin yürürlük tarihi olan 12/7/2012 tarihinden önce yapılmış olanların bu hükümden yararlanabilmesi için, maddenin yürürlük tarihinden itibaren altı ay içerisinde,

Bu maddenin yürürlük tarihinden önce atama talebinde bulunduğu halde atama işlemleri bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra tamamlananlarında atamalarının yapıldığı tarihten itibaren altı ay içerisinde Kuruma başvuruda bulunmaları halinde haklarında maddenin birinci fıkrasında belirtilen esaslara göre işlem yapılacaktır.

Ayrıca, bu maddenin yürürlüğünden önce Kanunun geçici 4 üncü maddesinin onyedinci fıkrası uyarınca borçlanma hakkından yararlanmış olanlardan, borcunun tamamını ödemiş olanların, maddede uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak sigorta primi ödenmemiş veya emekli keseneği yatırılmamış süreler dendiği için bu sürelerde emekli keseneği ve kurum karşılıkları yatırılmış süre olarak kabul edilip yeniden borçlanma işlemi yapılmayacaktır.

Ancak Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle borçlarını ödemeye devam edenlerin, ödedikleri tutara karşılık olan süre orantı yapılmak suretiyle bulunacak ve bu süre göreve başladıkları tarihten geriye doğru götürülerek borçlanmanın yapılacağı başlangıç tarihi tespit edilecek ve borçlanma işlemi;

a) Başlangıç tarihinin 22/6/2006 tarihinden önceki bir tarih olması halinde görevlerine son verildiği tarih ile başlangıç tarihine kadar,

b) Başlangıç tarihinin 22/6/2006 tarihinden sonraki bir tarihe sarkması halinde ise görevine son verildiği tarih ile 22/6/2006 tarihine kadar olan süre borçlandırılacak,

Hesaplanan borç tutarı ilgililerin halen çalıştıkları veya kamu görevlisi olarak en son çalışmış oldukları kamu idarelerine bildirilecektir.

22/6/2006 tarihinden sonraki bir tarihte göreve başlamış olanlar ise 22/6/2006 tarihi ile görevlerine başladıkları tarih arasında kalan sürelerine ait Kanunun geçici 4 üncü maddesinin onyedinci fıkrası uyarınca kalan borçlarını ödemeye devam edeceklerdir.

(Ek, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Bu kez, Kanuna 6552 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesi ile geçici 56 ncı madde eklenmiştir.

(Ek, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Buna göre;

- Daha önce Kanunun geçici 44 veya geçici 51 inci maddeleri kapsamında bulunanlardan öngörülen süre içinde başvuru hakkını kullanmamış, başvuruda bulunmuş olmakla birlikte borç tutarı süresi içinde ödenmemiş olanlar, başvuru için herhangi bir süre sınırı olmaksızın 11/9/2014 tarihinden itibaren Kuruma başvurmaları halinde yukarıda hükmüne yer verilen geçici 44 üncü madde ile sağlanan haklardan yararlandırılacaktır.

- Kanunun geçici 4 üncü maddesinin onyedinci fıkrası uyarınca borçlandırılarak borcun tamamını veya bir kısmını ödeyenlerin ödemiş oldukları tutarların iadesini istemeleri halinde, geçici 44 üncü madde kapsamında hesaplanan emeklilik keseneği ve kurum karşılığı tutarları halen çalıştıkları veya kamu görevlisi olarak en son çalışmış oldukları kamu idarelerine bildirilecek olup, bildirimi takip eden altı ay içerisinde Kuruma defaten ödenecektir. Bu süre içinde ödenmezse gecikme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla daha önce yatırmış oldukları tutarların kamu idaresince yatırılan kısmı sigortalılara faizsiz olarak iade edilecektir.

351

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

(Değişik, 3/7/2015 tarihli ve 2015/19 sayılı Genelge)Kanunun geçici 4 üncü maddesinin onyedinci fıkrası, geçici 44 üncü maddesi, geçici 51 inci maddesi ve geçici 56 ncı maddeleri kapsamında borçlandırılmak suretiyle hizmet olarak alınan süreler ile söz konusu maddeler kapsamında belirtilen sürelerde diğer sigortalılık statülerine tabi olarak uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen sürelerin tamamı memuriyette geçmiş kabul edilerek Kurumlarınca 6552 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 11/9/2014 tarihi itibarıyla sigortalıların kazanılmış hak aylıklarının tespitinde değerlendirilecektir.

(Ek, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge) Ancak, söz konusu sürelerin değerlendirilmesinde; 2015/19 sayılı Genelgenin yayımlandığı 3/7/2015 tarihinden önce ilgili maddeler uyarınca borçlanma işlemi yapılmış ve bu süreleri 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge doğrultusunda Kurumlarınca görevlerine son verildiği tarih itibariyle kazanılmış hak aylığında değerlendirilmiş olanların işlemleri geçerli sayılacaktır. 11/9/2014 tarihinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi bir görevde bulunanların borçlandırılan süreleri ile bu süreler kapsamında uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen sürelerinin tamamı 11/9/2014 tarihi itibarıyla kazanılmış hak aylıklarının tespitinde değerlendirilecektir. 11/9/2014 tarihinde herhangi bir görev de bulunmayanların (Kurumlarınca görevlerine son verildiği tarihten sonra tekrar herhangi bir göreve dönmemiş olanlar, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) veya (b) bendi kapsamında ya da banka sandıklarına tabi görev yapanlar, emekli veya yaşlılık aylığı bağlanmış olanlar) borçlandırılan süreleri ile bu süreler kapsamında uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen sürelerinin tamamı Kurumlarınca görevlerine son verildiği tarih itibariyle kazanılmış hak aylıklarının tespitinde değerlendirilecektir.

6- Kanunun ek 11 inci maddesi uyarınca yapılacak borçlanmalar (Ek, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge) 6663 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ile 657 sayılı Kanuna eklenen “Doğum Sonrası Yarı Zamanlı Çalışma” başlıklı ek 43 üncü madde uyarınca doğum yapan memurların doğum sonrası analık izninin veya 657 sayılı Kanunun 104 üncü maddenin (F) fıkrası uyarınca kullanılan iznin, eşi doğum yapan memurların ise babalık izninin bitiminden, ilgili mevzuatı uyarınca çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar olan dönemde mali hakları ile sosyal yardımları yarım ödenmek ve bu döneme ilişkin fiili hizmet süreleri ile prim ödeme gün sayıları yarım olarak hesaplanmak suretiyle haftalık normal çalışma süresinin yarısı kadar çalışabileceklerdir. 657 sayılı Kanunun ek 43 üncü maddesi uyarınca doğum veya evlat edinmeye bağlı olarak ilgili mevzuatına göre yarım zamanlı çalışan 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalıların, Kanuna 6663 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi ile eklenen ek 11 inci madde uyarınca 10/2/2016 tarihinden itibaren kendilerinin ya da hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları hâlinde fiili hizmet süreleri ile prim ödeme gün sayıları yarım olarak hesaplanan süreleri borçlandırılabilecektir.

Yarım zamanlı olarak geçen süreler 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışanların 41 inci maddede belirtilen esaslara göre, haklarında mülga hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulananların ise müracaat ettikleri tarihteki emekli keseneğine esas aylık tutarına ilişkin tüm unsurlar üzerinden güncel katsayılar ile kesenek ve karşılık oranlarına göre hesaplanacak olan borcun kendilerine veya hak sahiplerine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde ödenmesi şartıyla fiili hizmet sürelerine eklenecektir.

352

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

ALTINCI BÖLÜM

Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci

Fıkrasının (b) Bendine Tabi Olanların Vergi Borçlanması

Kanunun geçici 8 inci maddesinin ikinci fıkrası ile Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (3) numaralı alt bentlerine tabi olanlardan 1/10/2008 tarihi itibari ile sigortalılıkları başlatılanların, 4/10/2000 tarihi ile 1/10/2008 tarihi arasında varsa vergi mükellefiyet sürelerini borçlanabilmelerine imkan sağlanmıştır.

Söz konusu borçlanma hakkından Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendine tabi olan ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar ile (3) numaralı alt bendine tabi anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortaklarından vergi mükellefiyetlerinin devam etmesi nedeniyle 1/10/2008 tarihi itibari ile sigortalılıkları başlatılacak olanlar yararlandırılacaktır.

1/10/2008 tarihi itibari ile sigortalılıkları başlatılanlardan 4/10/2000 tarihi ile 1/10/2008 tarihi arasında vergi mükellefiyet süreleri bulunanlar, bu sürelerini belgelemek kaydıyla, 1/10/2008 tarihinden itibaren 6 ay içinde (1/4/2009 mesai bitimine kadar) “Vergi Borçlanması Talep Dilekçesi” ile talepte bulunmaları halinde borçlandırılmışlardır.

Belgelenen vergi mükellefiyet sürelerinin tamamı için Kanunun 80 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendine göre talep tarihinde beyan edilen prime esas kazancın % 32’si üzerinden hesaplanarak tebliğ edilen borçlanma tutarının tamamının 6 ay içinde ödenmesi gerekmektedir. Ancak, bu şekilde hesaplanan tutar 30/9/2008 tarihinde geçerli olan prim tablosundaki 24 üncü basamağın sağlık primi dahil tutarının üstünde olamayacaktır. Vergi borçlanmasına ait borcun hesaplanmasına esas aylık prime esas kazanç, 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırı ile üst sınırı arasında kalmak şartı ile sigortalılar tarafından beyan edilecek günlük kazancın otuz katıdır.

Sigortalıya tebliğ edilen borç tutarının bu süre içerisinde tam olarak ödenmemesi halinde bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyecek ve ödenen tutarlar Kanunun 89 uncu maddesine göre iade edilecektir.

Sigortalılara 4/10/2000-1/10/2008 tarihleri arasında vergiye tabi sürelerini talepte bulunarak borçlanma hakkı tanındığından, bu haktan yararlanarak borçlanma yapanların bu tarihler arasında diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre çalışmalarının bulunması halinde bu çalışmaları iptal edilecektir. Bu nedenle sigortalılar kısmi borçlanma yapamayacakları ve diğer çalışma sürelerinin iptal edileceği konusunda mutlaka uyarılacak ve işlemleri yapılacaktır.

1/4/2009 tarihine kadar Kuruma başvurduğu halde ödeme süresi içerisinde vefat eden sigortalının hak sahipleri de söz konusu sürede borçlanma tutarının tamamını ödeyerek borçlanma hakkından yararlanabileceklerdir.

2008 yılı Ekim ayı başından önce geçen ve bu tarihten sonra Kanunun geçici 8 inci maddesine göre borçlanılan sürelerle, bu sürelere ait kazançlar 1479 sayılı Kanunun yürürlükten kaldırılan ilgili hükümlerine göre değerlendirilir.

353

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 1- 1/1/2005 tarihinde gelir vergisi mükellefiyeti başlayan ve bu mükellefiyeti devam etmesine rağmen 1/10/2008 tarihine kadar Kuruma başvurarak kayıt ve tescilini yaptırmayan sigortalı, 1/1/2005-1/10/2008 tarihleri arasındaki vergi mükellefiyet sürelerini prime esas kazancın alt sınırı üzerinden borçlanmak için bağlı bulunduğu vergi dairesince onaylanmış sigortalı işe giriş bildirgesi ve vergi borçlanması talep formu ile 24/12/2008 tarihinde Kuruma başvurmuştur. Bu sigortalının 1/10/2008 tarihi itibari ile tescili yapılarak vergi borçlanma süresine ait borcun hesaplanması ve kazanç değerlendirilmesi aşağıdaki şekilde yapılacaktır.

Borcun Hesaplanması;

Başvuru tarihi : 24/12/2008

Vergi Mükellefiyet Süresi : 1/1/2005-1/10/2008 (3 yıl, 9 ay = 1350 gün)

Başvuru Tarihindeki Asgari Günlük Kazanç : 21,29 TL

Borçlanma Tutarı : 21,29 x % 32 x 1350 = 9.197,28 TL

Borcun Tebliğ Tarihi : 9/1/2009

Borcun Son Ödeme Tarihi : 9/7/2009

Kazanç Olarak Değerlendirme

Basamağa Esas Günlük Kazanç : 9.197,28 / 1350 = 6,81 TL

Basamağa Esas Aylık Kazanç : 6,81 x 30 = 204,30 TL

En Yakın Sağlıklı Prim Dahil Basamak Değeri : 1

Örnek 2- 1/1/2001 tarihinde gelir vergisi mükellefiyeti başlayan ve bu mükellefiyeti devam etmesine rağmen 1/10/2008 tarihine kadar Kuruma başvurarak kayıt ve tescilini yaptırmayan sigortalı, 1/1/2001-1/10/2008 tarihleri arasındaki limited şirket ortaklığında geçen süresini borçlanmak için 1/4/2009 tarihine kadar Kuruma müracaat etmemiştir. Bu sigortalının borçlanmadığı sürelerin sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesine imkan bulunmadığından 1/4/2009 tarihinden sonra Kurumca tespit edilmesi veya kendisinin başvurması halinde sigortalılık başlangıç tarihi 1/10/2008 tarihi olarak dikkate alınacaktır.

Örnek 3- Anonim şirket kurucu ortağı ve yönetim kurulu üyesi olduğu halde 1/10/2008 tarihine kadar kayıt ve tescilini Kuruma yaptırmayan sigortalı, 15/4/2007-1/10/2008 tarihleri arasında geçen süresi için 26/12/2008 tarihinde şirket yetkilileri tarafından onaylanan sigortalı işe giriş bildirgesi ve borçlanma talep formu ile vergi mükellefi olduğu süreyi günlük 25 TL prime esas kazanç üzerinden borçlanmak için müracaat etmiştir. Bu sigortalının 1/10/2008 tarihi itibari ile tescili yapılarak vergi borçlanma süresine ait borcu aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

Borcun Hesaplanması;

Başvuru Tarihi: 26/12/2008

Vergi Mükellefiyet Süresi : 15/4/2007-1/10/2008 (1 Yıl, 5 Ay, 16 Gün = 526 Gün)

Başvuru Tarihindeki Asgari Günlük Kazanç : 21,29 TL

Borçlanmak İstenen Kazanç : 25 TL

Borçlanma Tutarı : 25 x % 32 x 526 = 4.208 TL

Borcun Tebliğ Tarihi : 25/2/2009

Borcun Son Ödeme Tarihi : 25/8/2009

354

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Bu sigortalı tebliğ edilen borç tutarının 4.000 TL’lik kısmını 24/8/2009 tarihinde ödemiş ve kalan 208 TL’lik kısmını da ödememiştir. Bu durumda borcun tamamı ödenmediği için borçlanma işlemi iptal edilecektir.

Vergi borçlanması yapılan sürelere ilişkin prim ödeme gün sayıları toplam prim ödeme gün sayısına ilave edilecek, prime esas kazançları aylık bağlama işlemlerinde dikkate alınacaktır.

Aynı veya Farklı Vergi Dairelerinde Geçen Vergi Sürelerinin Değerlendirilmesi

Mülga 1479 sayılı Kanuna eklenen 619 sayılı KHK’nın geçici 1 inci maddesi ile aynı Kanuna 4956 sayılı Kanunun 47 nci maddesiyle eklenen geçici 18 inci maddesine göre vergi mükellefiyet sürelerini belgeleyerek vergi borçlanması talebinde bulunan sigortalılarımızın vergi daireleriyle yapılan yazışma sonucu Kuruma ibraz ettikleri aynı veya farklı vergi dairelerinde vergi mükellefiyet sürelerinde değişiklik olması halinde hatalı bildirim nedeniyle değişen vergi borçlanma süreleri “Kurum Kodu” kapsamında değerlendirilerek geçerlilikleri sağlanacaktır.

Tahsil edilen prim tutarlarının toplam gün sayısına bölünmesi suretiyle bulunacak günlük kazancın 30 katı alınarak, 30/9/2008 tarihinde geçerli olan prim tablosundan sağlık primli en yakın değere karşılık gelen basamak esas alınarak basamak tespiti yapılacak, borçlanılan süredeki yıllara ait kazançlar da bulunan basamak değerinin o yıllardaki değeri üzerinden belirlenecektir.

Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalarda primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmayacaktır.

YEDİNCİ BÖLÜM

Borçlanılan Hizmetlerle Malullük ve Ölüm Aylığına Hak Kazanılması

Kanunun geçici 2 nci maddesi gereğince 2008 yılı Ekim ayı başından önce sigortalı olup, bu tarihten sonra aylık talebinde bulunanlardan, farklı sosyal güvenlik kurumlarına ya da Kanunun 4 üncü maddesinde belirtilen sigortalılık hallerinden birden fazlasına tabi olanlar hakkında mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılmaya devam edilecektir.

Mülga 2829 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi gereğince sosyal güvenlik kurumlarına tabi çalışmış olanların hizmet süreleri, aynı tarihlere rastlamamak kaydıyla aylık bağlanmasına hak kazanıldığında birleştirilmekte, hizmet süreleri toplamının aylık bağlanmasına yeterli olmaması halinde ise hizmetler birleştirilmeden müstakilen değerlendirilmektedir. Bu nedenle, birleştirilen hizmetler ve borçlandırılan sürelerle birlikte sigortalının son defa tabi olduğu sigortalılık statüsüne göre ölüm aylığı bağlanamaması halinde, hizmetler ayrıştırılarak borçlanma işlemi iptal edilecek, ancak, önceki statüye göre borçlanılacak sürelerle birlikte aylığa hak kazanılması halinde bu statüye göre borçlandırılacaktır.

Örnek 1- 12/1/1994-2/7/1997 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi 950 gün, 1/8/2006-30/3/2007 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna göre 239 gün hizmeti olan sigortalı, 23/6/2010 tarihinde vefat etmiştir. Hak sahipleri ölüm aylığı bağlanması için 600 gün askerlik süresini borçlanmak üzere 21/7/2010 tarihinde müracaat etmiş, ancak, yapılan incelemede Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre aylık bağlanmasına imkan bulunmadığından hizmetler müstakilen değerlendirilecek hak sahiplerine askerlik borçlanması yapılmaksızın Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi hizmet dikkate alınarak aylık bağlanacaktır.

355

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 2- Örnek 1’deki sigortalının 12/1/1994-2/7/1997 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi 1250 gün sigortalı olduğu varsayıldığında bu defa hizmetler müstakilen değerlendirilmeyecek ölüm aylığına yetecek 311 günlük askerlik süresi Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi statüsünde borçlandırılarak, yine (b) bendi kapsamında ölüm aylığı bağlanacaktır.