SİGORTALILIK SÜRESİNE EKLENEN SÜRELER

1 ay önce 125

SİGORTALILIK SÜRESİNE EKLENEN SÜRELER

BİRİNCİ BÖLÜM

Fiili Hizmet Süresi Zammı

Kanunun fiili hizmet süresi zammına ilişkin hükümleri 2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle

yürürlüğe girmiştir. 506 sayılı Kanunun itibari hizmet süresine ilişkin ek 5 inci maddesi ile 5434

sayılı Kanunun fiili hizmet süresi zammına ilişkin 32 nci maddesi yürürlükten kaldırılmış,

Kanunun 40 ıncı maddesi ile fiili hizmet süresi zammı olarak yeniden düzenlenmiştir.

Diğer taraftan, 19/1/2013 tarihli, 28533 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6385 sayılı

Kanunla Kanunun 40 ıncı maddesinde yapılan değişiklikle fiili hizmet süresi zammı uygulaması

kapsamı genişletilmiş olup, söz konusu değişiklik gereğince yapılması gereken işlemler ilgili

başlıklar altında açıklanmıştır.

1- Fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacak sigortalılar

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında 40 ıncı

maddede yer alan tablonun 1 ila 15 numaralı sıralarında belirtilen işyerlerinde ve işlerde

çalışanlar 2008 yılı Ekim ayı başından, 6385 sayılı Kanunla söz konusu tabloya eklenen 16 ila 18

numaralı sıralarında belirtilen işyerlerinde ve işlerde çalışanlar ise 2013 yılı Şubat ayı başından

itibaren fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaklardır.

231

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

232

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

233

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

234

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

2- Fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmada esas alınacak hususlar

Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamında sayılan iş veya görevlerde çalışan sigortalıların fiili hizmet süresi zammından yararlanabilmesi, yasada belirtilen işyerlerinde ve belirtilen işleri fiilen yapması koşullarının birlikte gerçekleşmesine bağlı bulunmaktadır. Diğer bir ifade ile fiili hizmet süresi zammından, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında çalışan ve fiilen 40 ıncı maddenin ikinci fıkrasındaki tabloda belirtilen işleri yapmaları nedeniyle işlerin risklerine maruz kalan sigortalılar yararlandırılacaktır.

Fiili hizmet süresi zammından yararlandırılması için sayılan işyerlerinde çalıştıkları halde, söz konusu işleri/görevleri yapmayan veya sayılan işleri/görevleri yaptıkları halde, söz konusu işyerlerinde çalışmayan sigortalıların işyeri ve iş koşulu şartı bir arada yerine gelmediğinden fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmalarına imkan bulunmamaktadır.

Türk Silahlı Kuvvetlerinde, emniyet ve polis mesleğinde, Milli İstihbarat Teşkilatında çalışan sigortalıların fiili hizmet süresi zammından yararlanılabilmeleri için çalışmanın ilgili kamu idaresinde ve belirtilen kadro veya unvanlarda geçmesi, yasama organı üyeleri ile dışardan atanan bakanların ise söz konusu görevleri yapmaları yeterli olacaktır.

Yasama organı üyeleri ile dışarıdan atanan bakanlar hariç, fiili hizmet süresi zammı kapsamında olan işyerlerinde çalışan sigortalıların çalışılan ayın bazı günlerinde kapsam dışı işlerde geçen süreleri ile kapsamda olan işlerde fiilen çalışmayarak risklerine maruz kalmadıkları 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen tatil günleri ile yıllık izin, ücretsiz izin, ücretli izin, sıhhi izin ve eğitim kurs süreleri Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamında değerlendirilmeyecektir. Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet ve Milli İstihbarat Teşkilatında fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışan sigortalıların ise ücretsiz izin süreleri dışındaki diğer süreleri 40 ıncı madde kapsamında değerlendirilecektir.

(Ek, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) 6552 sayılı Kanunun 42 nci maddesi ile Kanunun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik uyarınca, ikinci fıkrada yer alan tablonun (10) numaralı sırasında yer alan yeraltı işlerinin maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışanlar için 6552 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 11/9/2014 tarihinden itibaren, fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacakları dönem içerisinde kalan; yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık sürelerinde fiilen çalışma ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalma şartı aranmayacaktır.

Günlük çalışma süresinin bir bölümünde fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki işlerde çalışan sigortalılar çalıştıkları sürelerle orantılı olarak fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaklardır. Gönderilecek belgenin dönemine ait yapılan hesaplama sonucunda, fiili hizmet süresi zammı kapsamında geçen çalışma günlerinin küsuratlı çıkması halinde bu süre tam güne iblağ edilecek, söz konusu belgenin dönemine ait fiili hizmet süresi zammının küsuratlı çıkması halinde ise tama iblağ yapılmayacaktır. Ancak, tama iblağ işlemi sigortalının hizmet bildirimi veya emeklilik işlemlerinde bir defaya mahsus olmak üzere yapılacaktır.

Kontrol, denetim ve idareciliğin gerektirdiği gözlem ve benzeri amaçlarla süreklilik arz etmeyen kısa süreli çalışmalar, bu işlerin fiilen yapılmayıp işin yönetim görevinin yapılması ile söz konusu işleri yapmakla birlikte işin otomasyonla yapılması, ileri teknolojilerin kullanılması gibi sebeplerle iş sağlığı ve iş güvenliği tedbirleri alınarak, riskin ve zararlı faktörlerin etkilerinin ortadan kalktığı durumlarda sigortalılar fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmayacaktır.

2008 yılı Ekim ayı başından önce 506 sayılı Kanunun mülga ek 5 inci maddesine göre itibari hizmet süresi, 5434 sayılı Kanunun mülga 32 nci maddesine göre fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışması olup, 2008 yılı Ekim ayı başından sonra Kanunun 40 ıncı maddesi

235

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

kapsamında çalışması olmayanlar, bu tarihten sonra fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmayacaklardır.

Örnek 1- 1/6/2000 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanunun mülga ek 5 inci maddesine göre azotlu gübre fabrikasında geçen çalışmalarından dolayı itibari hizmet süresinden faydalanan sigortalı, Kanunun 40 ıncı maddesinde azotlu gübre fabrikasında geçen süreler kapsama alınmadığından 1/10/2008 tarihinden itibaren bu çalışmalarından dolayı fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmayacaktır.

Örnek 2- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olarak özel sektöre ait gazete işyerinde Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle 1/7/2013 tarihinden itibaren ilk defa çalışmaya başlayan sigortalı, bu çalışmalarından dolayı fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaktır.

Örnek 3- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında özel sektöre ait gazete işyerinde 1/2/2009 tarihinden itibaren idari görevli olarak çalışmaya başlayan sigortalı, 1/7/2013 tarihinden itibaren Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle fiilen gazetecilik yaparak çalışmasını sürdürmüştür. Bu sigortalı 1/7/2013 tarihinden itibaren fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaktır.

Örnek 4- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle kamu idaresinde basın ve gazetecilik mesleğinde 15/5/2013 tarihinden itibaren ilk defa çalışmaya başlayan sigortalı, bu çalışmalarından dolayı fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaktır.

Örnek 5- 15/10/1995 tarihinden itibaren 5434 sayılı Kanunun mülga 32 nci maddesine göre Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığında zirai mücadele ve zirai karantina işleri ile salgın, bulaşıcı ve paraziter hayvan hastalıkları ile mücadele işlerinde çalışarak fiili hizmet süresi zammından faydalanan sigortalı, Kanunun 40 ıncı maddesinde söz konusu işler kapsama alınmadığından 15/10/2008 tarihinden itibaren bu çalışmalarından dolayı fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmayacaktır.

Örnek 6- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında öğretim görevlisi olarak görev yapmakta iken aynı zamanda özel sektörde basın kartı sahibi olmak suretiyle gazetecilik yapan sigortalının Kanunun 53 üncü maddesi gereğince 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki hizmeti esas alınacağından, gazetecilik mesleğinde geçen çalışmalarından dolayı fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmayacaktır.

Fiili hizmet süresi zammı kapsamına tabi işyerlerinde ve işlerde malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kollarına tabi çalışanlar fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaktır. Bunların dışında kısa vadeli sigorta kollarına tabi çalışanlarla yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra aylıklarını kestirmeksizin sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ise fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmayacaktır.

236

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

3- İşyeri ve işlerin fiili hizmet süresi zammı kapsamında olup olmadığının tespiti

Kamu idareleri/işverenler, Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamında olan işyerlerinde ve işlerde çalışan sigortalıların yaptıkları işlere ve durumlarına göre bildirimlerini Kuruma yapacaklardır.

Fiili hizmet süresi zammı kapsamında bulunup bulunmadıkları ile ilgili olarak kamu idarelerince/işverenlerce tereddüt oluşması durumunda yapılacak başvurular, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıları çalıştıran işyerleri bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine (SGİM/SGM), Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunmayan ve Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran işyerleri ile Kanunun geçici 4 üncü maddesi uyarınca haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak sigortalıları çalıştıran işyerlerinin başvuruları ise (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığına yapılacaktır.

İlgili birimlerce, işyeri ve işin Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamında olup olmadığı hakkında karar verilerek sonucu işyerlerine bildirilecektir. İlgili birimlerce karar verilirken varsa daha önce işyeri ile ilgili Bakanlık İş Müfettişleri veya İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünce görevlendirilen kişilerce düzenlenmiş raporlar ve diğer belgeler ile yazışma yoluyla işverenlerden temin edilecek bilgi ve belgeler dikkate alınacak, ihtiyaç duyulması halinde de Kurum kontrol ve denetim memurları aracılığıyla gerekli araştırmalar yaptırılabilecektir.

İlgili birimlerce yapılan inceleme ve araştırmalara rağmen işyerinin ve kapsamdaki işlerde çalışan sigortalıların fiili hizmet süresi zammı kapsamında olup olmadıklarına karar verilememesi halinde, ünite görüşü belirtilmek ve yapılan incelemeye ilişkin bilgi belge ve raporlarda gönderilmek suretiyle Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığından inceleme istenilecektir. Konu incelendikten sonra işyerinin Kanun kapsamında olup olmadığı hususu ilgili birime bildirilecektir.

(Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalılar için Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığınca, (c) bendine tabi olan sigortalılar için ise Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığınca karar verilememesi halinde, 27/9/2008 tarihli ve 27010 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Fiili Hizmet Süresi Zammı Uygulamasının Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesi uyarınca Genel Müdürlük görüşü de belirtilerek işyerinin ve işin Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan tabloda nitelikleri belirtilen kapsamda olup olmadığı, sigortalının bu işyeri ve işte fiilen çalışıp çalışmadığı ile yaptığı işin riskine maruz kalıp kalmadığı hususunun tespiti için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından inceleme talebinde bulunulacaktır.

Kanunun 40 ıncı maddesinde belirtilen; kurşun ve arsenik işleri, cam fabrika ve atölyeleri, cıva üretimi işleri sanayii, çimento fabrikaları, kok fabrikalarıyla termik santraller, alüminyum fabrikaları, demir ve çelik fabrikaları, döküm fabrikaları ile asit üretimi yapan fabrika ve atölyelerin Kanun kapsamında değerlendirilebilmesi için; bu işyerlerinde seri ve sürekli üretim yapılması ve bir grup işçinin çalışması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.

Kurumun gerekli görmesi halinde fiili hizmet süresi zammı ile ilgili olarak yapılan şikayet ve ihbarlar da yukarıda açıklandığı şekilde değerlendirilecektir.

237

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

4- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışanların prim oranları ve işverenler tarafından bildirimi

Kanunun 40 ıncı maddesinde sayılan işyeri işverenlerince fiili hizmet süresi zammına tabi çalıştırdıkları sigortalıların bildirimleri;

Prim ödeme gün sayısına 60 gün fiilî hizmet süresi zammı eklenecek işlerde çalışan sigortalılardan,

- Tüm sigorta kollarına tabi olanlar için 29 nolu,

- İşsizlik sigortası hariç tüm sigorta kollarına tabi olanlar için 30 nolu,

- Harp malulleri ile 3713 ve 2330 sayılı kanunlara göre vazife malullüğü aylığı alıp uzun vadeli sigorta kollarına tabi olanlar için 31 nolu,

Prim ödeme gün sayısına 90 gün fiilî hizmet süresi zammı eklenecek işlerde çalışan sigortalılardan,

- Tüm sigorta kollarına tabi olanlar için 32 nolu,

- İşsizlik sigortası hariç tüm sigorta kollarına tabi olanlar için 33 nolu,

- Harp malulleri ile 3713 ve 2330 sayılı kanunlara göre vazife malullüğü aylığı alıp uzun vadeli sigorta kollarına tabi olanlar için 34 nolu,

Prim ödeme gün sayısına 180 gün fiilî hizmet süresi zammı eklenecek işlerde çalışan sigortalılardan,

- Tüm sigorta kollarına tabi olanlar için 35 nolu,

- İşsizlik sigortası hariç tüm sigorta kollarına tabi olanlar için 36 nolu,

- Harp malulleri ile 3713 ve 2330 sayılı kanunlara göre vazife malullüğü aylığı alıp uzun vadeli sigorta kollarına tabi olanlar için 37 nolu,

belge türleri seçilmek suretiyle yapılacaktır.

(Ek, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce maden işyerlerinin yeraltı veya yeraltı münavebeli işlerinde çalışıp 2008 yılı Ekim ayından sonrada çalışmaya devam edenlerin aylığa hak kazanma koşulları Kanunun geçici 9 uncu maddesinin beşinci fıkrası, 2008 yılı Ekim ayından sonra (Mülga ibare, 1/9/2016 tarihli ve 2016/20 sayılı Genelge)…. bu işlerde çalışmaya başlayanların aylığa hak kazanma koşulları ise 28 inci maddenin altıncı fıkrasına göre belirlenmektedir.

Söz konusu hükümler gereğince 2008 yılı Ekim ayı başından önce yer altı işlerinde yer altı sürekli ve yer altı münavebeli olarak çalışıp bu tarihten sonra da çalışmaya devam edenlerin fiili hizmet zammına ilişkin bildirimleri aylık prim ve hizmet belgesinin “4”, “5” ve “6” numaralı belge türleri ile 2008 yılı Ekim ayından sonra ilk defa çalışmaya başlayanların bildirimleri ise “35” ve “36” numaralı belge türleri ile yapılacaktır.

2008 yılı Ekim ayı başından önce yer altı işlerinde çalışıp bu tarihten sonra da yer altında sürekli çalıştığı tespit edilenlerin “BB00” programının “2.10 Komisyon Kararı ile Sigortalı Belge Türü Değişikliği” menüsünden yer altı sürekli işlerde çalışanlar için “4”, yer altında münavebeli olarak çalışanlar için “5” seçeneği seçilerek belge türü değiştirilecektir.

6552 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 11/9/2014 tarihinden itibaren, Kanunun 40 ıncı maddesinde belirtilen yeraltı işlerinin maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışanlar için fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacakları dönem içerisinde kalan; yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası

238

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

hazırlık süreleri fiili çalışma sürelerine dahil edilmek suretiyle fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki bildirimleri Kuruma yapılacaktır.

Kanunun 40 ıncı maddesinde sayılan işyerlerinde, ayın bazı günlerinde fiili hizmet süresi zammına tabi işlerde, bazı günlerinde ise kapsam dışındaki işlerde çalışan sigortalılar için düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgelerinde, fiili hizmet süresi zammına tabi çalışmalar, kaç günlük fiili hizmet süresi zammına tabi olduğuna ve prim kesilecek sigorta kollarına bakılarak yukarıdaki belge türleri ile kapsam dışındaki çalışmalar ise ilgili aylık prim ve hizmet belgesi ile Kuruma bildirilecektir.

Ay içindeki çalışmalarının bir kısmı fiili hizmet süresi zammı kapsamında, bir kısmı kapsam dışında olan sigortalılar için düzenlenecek olan iki ayrı aylık prim ve hizmet belgesi ile Kuruma bildirilecek olan prim ödeme gün sayısı toplamının 30 günü geçmemesi gerekmektedir. Buna göre, kapsama giren sigortalıların 28, 29 veya 31 gün çeken ayların tamamında çalışmış olmalarına rağmen, söz konusu ayların bazı günlerinde anılan madde kapsamında, bazı günlerinde ise kapsam dışındaki işlerde çalışmaları halinde, her iki belgede kayıtlı prim ödeme gün sayısının toplamının 30’un altında veya üstünde olması mümkün olmadığından, (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) (29), (30), (31), (32), (33), (34) veya (37) nolu belge türleri seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı prim ödeme gün sayısı, Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamındaki işlerde fiilen çalışılan gün sayısı üzerinden, kapsama girmeyen çalışmalardan dolayı düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı prim ödeme gün sayısı ise ayın kalan gün sayısı üzerinden hesaplanacaktır.

Eksik gün nedeni belgesi düzenlemesi gereken işverenlerce, aynı ayda aynı sigortalı için iki ayrı aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenmesi gerektiği durumlarda, her iki belgenin düzenlenmesi sırasında da eksik gün nedeni olarak “Diğer Nedenler” seçeneği işaretlenecek ve bu prim belgeleri ile ilgili olarak Kuruma verilecek olan SSİY ekinde yer alan “Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formları” ekine, sigortalıların bildirildiği diğer prim belgesinin sureti konulacaktır.

Fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki işlerde, günlük çalışma süresinin bir bölümünde çalışan sigortalıların ay içinde bu nitelikteki işlerde geçen süreleri, aylık çalışma saati toplamının günlük çalışma saatine bölünmesi suretiyle bulunacak gün üzerinden bildirilir.

Örnek 1- Asit üretim fabrikasında çalışan sigortalı, 2009/Nisan ayının tamamı için ücret almaya hak kazandığı ve söz konusu ayın 18 gününde asit yapılma safhasındaki işlerde, ayın kalan günlerinde ise aynı fabrikanın nakliye işlerinde çalıştığı varsayıldığında, bu sigortalının asit yapılma safhasındaki çalışma sürelerinin 90 günlük fiili hizmet süresi zammına tabi olması ve anılan sigortalı hakkında tüm sigorta kollarının uygulanması gerektiğinden, bahse konu sigortalının 40 ıncı madde kapsamındaki 18 günlük çalışması (32) nolu belge türü, 12 günlük çalışması ise (01) nolu belge türü seçilmek suretiyle Kuruma bildirilecektir.

Örnek 2- 22/3/2005 tarihinden itibaren alüminyum fabrikasında alüminyum oksit üretiminde asgari ücretle çalışmaya başlayan sigortalı, 1/10/2008 tarihinden itibaren bu çalışmalarından dolayı fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaktır. Bu işyerince sigortalının alüminyum oksit üretiminde fiili olarak ayda 110 saat çalışması halinde, bu çalışma saatinin günlük çalışma saatine bölünmesi suretiyle bulunan gün sayısı (110 / 7,5 = 14,66) tama iblağ edilerek malullük yaşlılık ve ölüm sigortası prim tutarı 15 günlük süre için (29) nolu, kalan 15 günlük süre için ise (01) nolu belge türü ile Kuruma bildirilecektir.

239

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 3- Özel sektöre ait gazete işyerinde Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle 1/3/2006 tarihinden itibaren çalışmaya başlayan sigortalı, 1/2/2013 tarihinden itibaren bu çalışmalarından dolayı fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaktır. Bu sigortalının işverenince, gazeteci olarak fiilen ayda 125 saat çalışması halinde, bu çalışma saatinin günlük çalışma saatine bölünmesi suretiyle bulunan gün sayısı (125 / 7,5 = 16,66) tama iblağ edilerek malullük yaşlılık ve ölüm sigortası prim tutarı 17 günlük süre için (32) nolu, kalan 13 günlük süre için ise (01) nolu belge türü ile Kuruma bildirilecektir.

5- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi çalışanların Kuruma bildirimi yapılacak fiili hizmet süresi zammının tespiti

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi çalışanlardan Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamında çalışması bulunanların yararlandırılacakları fiili hizmet süresi zammının tespiti, Kuruma gönderilen fiili hizmet süresi zammı prim belgelerinde (Ek 29 ve Ek 30) bildirilen sürelere göre yapılacaktır.

5.1- Kanuna tabi olarak ilk defa çalışanlar

2008 yılı Ekim ayından sonra Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ilk defa sigortalı olanlardan 40 ıncı maddesi uyarınca fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışması olanlar için “Aylık Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Belgesi” düzenlenmesi gerekmektedir.

5.1.1- Kuruma bildirimi yapılacak aylık fiili hizmet süresi zammının tespiti

Aylık fiili hizmet süresi zammı, sigortalıların ay içerisinde Kanunun 40 ıncı maddesinde belirtilen işyerlerinde ve işlerde fiilen çalıştığı gün sayısına göre anılan maddede belirtilen süreyle orantılı olarak tespit edilen gün sayısıdır.

Kamu idarelerince; günlük çalışma süresinin bir bölümünde fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki işlerde çalışan sigortalıların, ay içinde bu nitelikteki işlerde geçen çalışma saatleri toplamının günlük çalışma saatine bölünmesi suretiyle bulunacak gün üzerinden maddede belirtilen miktarlarda verilen süreyle orantılı olarak hesap edilecektir.

Örnek 1- Cıva üretimi işleri sanayiinde cıva izabe fırınlarında görülen işlerde bir ayda 80 saat çalışan sigortalının, fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalıştığı gün sayısı 80 / 8 = 10 gün olarak bulunur. Bu sigortalının ayın tamamında (30 x 8 = 240 saat) söz konusu işlerde çalışması halinde bir ay için en fazla 7,5 gün fiili hizmet süresi zammı alması gerektiğinden, Kanun kapsamında geçen on günlük çalışmasına karşılık verilecek fiili hizmet süresi zammı; FHZ Süresi = 10 x 7,5 / 30 = 2,5 gün olur.

Örnek 2- Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işlerde bir ayda 100 saat çalışan sigortalının, fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalıştığı gün sayısı 100 / 8 = 12,5 gün olarak bulunur. Gün küsuratları tama iblağ edileceğinden 13 gün olarak değerlendirilir. Bu sigortalının ayın tamamında (30 x 8 = 240 saat) söz konusu işlerde çalışması halinde bir ay için

en fazla 7,5 gün fiili hizmet süresi zammı alması gerektiğinden, Kanun kapsamında geçen 13 günlük çalışmasına karşılık verilecek fiili hizmet süresi zammı; FHZ Süresi = 13 x 7,5 / 30 = 3,25 gün olur.

240

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

5.2- 5434 sayılı Kanun kapsamında çalışması bulunup 2008 yılı Ekim ayı başından sonra çalışmaya devam edenler

Kanunun geçici 4 üncü maddesi gereğince, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi olup, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte veya daha sonra Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlardan, Kanunun 40 ıncı maddesi uyarınca fiili hizmet süresi zammına hak kazananların bu sürelerine ilişkin bildirimleri 5434 sayılı Kanunun mülga 34 üncü maddesi hükümlerine göre yapılacaktır.

5.2.1- Kuruma bildirimi yapılacak yıllık fiili hizmet süresi zammının tespiti

Yıllık fiili hizmet süresi zammı, sigortalıların yıl içerisinde Kanunun 40 ıncı maddesinde belirtilen işyerlerinde ve işlerde fiilen çalıştığı gün sayısına göre anılan maddede belirtilen miktarlarda verilen süreyle orantılı olarak tespit edilen gün sayısı olup, sürenin tespitinde Genelgenin bu bölümünde belirlenen esaslara göre işlem yapılacaktır.

Örnek 1- Cıva üretimi işleri sanayinde cıva izabe fırınlarında görülen işlerde çalışan sigortalının, bir yılda 1224 saat söz konusu işlerde çalışması halinde, 1224 / 8 = 153 gün fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalıştığı gün sayısı bulunur. Bu sigortalının yılın tamamında (360 x 8 = 2880 saat) söz konusu işlerde çalışması halinde bir yıl için en fazla 90 gün fiili hizmet süresi zammı alması gerektiğinden, Kanun kapsamında geçen 153 günlük çalışmasına karşılık verilecek fiili hizmet süresi zammı; FHZ Süresi = 153 x 90 / 360 = 38,25 gün olur.

Örnek 2- Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işlerde çalışan sigortalının, bir yılda 1124 saat söz konusu işlerde çalışması halinde, 1124 / 8 = 140,5 gün fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalıştığı gün sayısı bulunur. Gün küsuratları tama iblağ edileceğinden 141 gün olarak değerlendirilir. Bu sigortalının yılın tamamında (360 x 8 = 2880 saat) söz konusu işlerde çalışması halinde bir yıl için en fazla 90 gün fiili hizmet süresi zammı alması gerektiğinden, Kanun kapsamında geçen 141 günlük çalışmasına karşılık verilecek fiili hizmet süresi zammı; FHZ Süresi = 141 x 90 / 360 = 35,25 gün olur.

Örnek 3- Yangın söndürme işinde fiilen çalışan sigortalının, bir yılda 1348 saat söz konusu işlerde çalışması halinde, 1348 / 8 = 168,5 gün fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalıştığı gün sayısı bulunur. Gün küsuratları tama iblağ edileceğinden 169 gün olarak değerlendirilir. Bu sigortalının yılın tamamında (360 x 8 = 2880 saat) söz konusu işlerde çalışması halinde bir yıl için en fazla 60 gün fiili hizmet süresi zammı alması gerektiğinden, Kanun kapsamında geçen 169 günlük çalışmasına karşılık verilecek fiili hizmet süresi zammı; FHZ Süresi = 169 x 60 / 360 = 28,1 gün olur.

6- Fiili hizmet süresi zammı kapsamında geçen hizmetlerin Kurumca değerlendirilmesi

a) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında 40 ıncı maddede yer alan tablonun (1) ila (15) numaralı sıralarında belirtilen işyerlerinde ve işlerde çalışanlar 2008 yılı Ekim ayı başından, 6385 sayılı Kanunla söz konusu tabloya eklenen (16) ila (18) numaralı sıralarında belirtilen işyerlerinde ve işlerde çalışanlar ise bu bölümün “7- Kanunun geçici 48 nci maddesine göre yapılacak işlemler” alt başlığında belirtilen hakları saklı kalmak şartıyla 2013 yılı Şubat ayı başından itibaren fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaklardır. Bunların söz konusu işyeri ve işlerde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için karşılarında gösterilen gün sayıları eklenecektir.

241

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

b) Sigortalıların 360 günden eksik sürelerine ait fiili hizmet süresi zammı, 360 gün için eklenen fiili hizmet süresi zammı ile orantılı olarak belirlenecektir.

Örnek - Alüminyum fabrikası işyerinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında 330 gün çalışması bulunan sigortalının;

- Alüminyum fabrikası FHZ Süresi = 330 x 60 / 360

Toplam FHZ Süresi = 55 gün

c) Sigortalıların hizmetlerinin değerlendirilmesi sırasında fiili hizmet süresi zammının küsuratlı çıkması halinde bir defaya mahsus olmak üzere küsuratlı günler tama iblağ edilecektir.

Örnek- Cam fabrikası işlerinde 3695 gün çalışması bulunan sigortalının;

Toplam FHZ Süresi = 3695 x 60/360

= (615,84) 616 gün

d) Sigortalının değişik tarihlerde farklı fiili hizmet süresi zammına tabi işyerlerinde çalışması halinde, prim ödeme gün sayısına ilave edilecek süre her çalışma için ayrı ayrı belirlenecektir.

Örnek 1- Cam fabrikası işyerinde 1500 gün, demir çelik fabrikasında 1400 gün, maden ocağında 1300 gün çalışması bulunan sigortalının;

- Cam fabrikasında FHZ Süresi = 1500 x 60 / 360 = 250 gün

- Demir çelik fabrikası FHZ Süresi = 1400 x 90 / 360 = 350 gün

- Maden ocaklarında FHZ Süresi = 1300 x 180 / 360 = 650 gün

Toplam FHZ Süresi : 250 + 350 + 650 = 1250 gün

Örnek 2- Alüminyum fabrikası işyerinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında 1775 gün, demir çelik fabrikasında ise 835 gün olmak üzere toplam 2610 gün çalışması bulunan sigortalının;

- Alüminyum fabrikası FHZ Süresi = 1775 x 60 / 360 = 295,84 gün

- Demir çelik fabrikası FHZ Süresi = 835 x 90 / 360 = 208,75 gün

Toplam FHZ Süresi = 295,84 + 208,75 = 505 gün

e) Aynı anda birden fazla işyerinde çalışan sigortalıya en yükseğine göre fiili hizmet süresi zammı verilecektir. Birden fazla işyerinde kısmi süreli ya da tam süreli olarak çalışanlara en yükseğinden başlamak üzere bir ayda fiili hizmet süresi zammı verilecek, bu süre 30 günü geçmeyecek şekilde belirlenecektir.

242

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 1- 2012 yılı Haziran ayında asit üretimi fabrikasından 8 gün normal, 22 gün fiili hizmet süresi zammı, kok fabrikası işyerinden ise 15 gün normal 15 gün ise fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışma bildirilen sigortalının, 2012 yılı Haziran ayına ait fiili hizmet süresi zammı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

Bu sigortalının fiili hizmet süresi zammı hesabında asit üretimi fabrikasından bildirilen 22 günlük çalışmanın tamamı, kok fabrikası işyerinden bildirilen 15 günlük çalışmanın da 30 günü tamamlayacak şekilde 8 günlük kısmı dikkate alınacaktır.

- Asit üretimi fabrikası FHZ süresi = 22 x 90 / 360 = 5,5

- Kok fabrikası FHZ süresi = 8 x 60 / 360 = 1,4

2012 yılı Haziran ayına ait fiili hizmet süresi zammı toplamı (5,5 + 1,4 = 6,9) 7 gün olarak dikkate alınacaktır.

Örnek 2- 2010 yılı Mayıs ayında her iki işyerinde de 30 gün çalıştığı halde, cıva üretimi sanayi işyerinde 12 gün, çimento fabrikaları işyerinden de 24 gün fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışma bildirilmiş olan sigortalının, 2010 yılı Mayıs ayına ait fiili hizmet süresi zammı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

Bu sigortalının fiili hizmet süresi zammı hesabında cıva üretimi işleri sanayi işyerinden bildirilen 12 günlük çalışmanın tamamı, çimento fabrikası işyerinden bildirilen 24 günlük çalışmanın da 30 günü tamamlayacak şekilde 18 günlük kısmı dikkate alınacaktır.

- Cıva üretimi işleri sanayi FHZ süresi = 12 x 90 / 360 = 3

- Çimento fabrikası işyeri FHZ süresi = 18 x 60 / 360 = 3

2010 yılı Mayıs ayına ait fiili hizmet süresi zammı toplamı 3+3 = 6 gün olarak dikkate alınacaktır.

Örnek 3- 2013 yılı Nisan ayında asit üretimi fabrikasından 1/4/2013-17/4/2013 süresindeki çalışmasından dolayı 9 gün normal, 8 gün fiili hizmet süresi zammı, kok fabrikası işyerinden ise 18/4/2013-30/04/2013 süresindeki çalışmasından dolayı 7 gün normal 6 gün ise fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışma bildirilen sigortalının, 2013 yılı Haziran ayına ait fiili hizmet süresi zammı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

- Asit üretimi fabrikası FHZ süresi = 8 x 90 / 360 = 2

- Kok fabrikası FHZ süresi = 6 x 60 / 360 = 1

2012 yılı Haziran ayına ait fiili hizmet süresi zammı (2+1) = 3 gün olarak dikkate alınacaktır.

Örnek 4- 2013 yılı Eylül ayında iki ayrı gazete işyerinde de 30 gün çalıştığı halde, birinci işyeri tarafından 16 gün, diğer işyerince ise 20 gün fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışma bildirilmiş olan sigortalının, 2013 yılı Eylül ayına ait fiili hizmet süresi zammı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

Bu sigortalının fiili hizmet süresi zammı hesabında ikinci işyerinden bildirilen 20 günlük çalışmanın tamamı, birinci işyerinden bildirilen 24 günlük çalışmanın da 30 günü tamamlayacak şekilde 10 günlük kısmı dikkate alınacaktır.

- İkinci gazete işinden FHZ süresi = 20 x 90 / 360 = 5

- Birinci gazete işinden FHZ süresi = 10 x 90 / 360 = 2,5

2013 yılı Eylül ayına ait fiili hizmet süresi zammı = 7,5 gün olarak dikkate alınacaktır.

243

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

f) 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanunun mülga 32 nci maddesi kapsamındaki fiili hizmet süresi zammı, 2008 yılı Ekim ayı başından sonra Kanunun 40 ıncı maddesinde yer alan tablonun (10) numaralı sırasında yer alan sigortalılar hariç, (13) ve (14) numaralı sıralarında yer alan sigortalılar için sekiz, diğer sigortalılar için beş yılı geçmemek üzere fiili hizmetlerine eklenecektir. Ancak, bu sürenin beş veya sekiz yılı geçmesi halinde önceki süreler dikkate alınacak, sonraki süreler ise dikkate alınmayacaktır.

Örnek 1- Sigortalının 5434 sayılı Kanunun mülga 32 nci maddesine göre fiili hizmet süresi zammı 2 yıl, Kanunun 40 ıncı maddesine göre fiili hizmet süresi zammı 2 yıl ise fiili hizmet süresi zammından yararlanacağı azami süre 4 yıl olacaktır.

Örnek 2- Radyoiyonizan maddelerle çalışan sigortalının 5434 sayılı Kanunun mülga 32 nci maddesine göre fiili hizmet süresi zammı 7 yıl, Kanunun 40 ıncı maddesine göre fiili hizmet süresi zammı 1 yıl ise, fiili hizmet süresi zammından yararlanacağı azami süre 7 yıl olacaktır.

g) Fiili hizmet süresi zammına tabi olarak farklı işyerlerinde değişik tarihlerde çalışan sigortalının emeklilik yaş haddinden indirim yapılması için gerekli olan 3600 günü belirlenirken tüm işyerlerinde geçen hizmetleri ayrı ayrı dikkate alınacaktır. Ancak, 3600 günün hesabında dikkate alınan maden işyerlerinin yeraltı işyerlerinde geçen çalışmalarının 1800 günden az olması halinde diğer çalışmaları için yaştan indirim yapılacak süre hesaplanırken bu çalışmalardan dolayı indirim yapılacak süre hesaplanmayacaktır.

Örnek - Çimento fabrikası işyerinde 1600 gün, alüminyum fabrikası işyerinde 900 gün, maden ocağında ise 1100 gün çalışması bulunan sigortalının, yaş haddinden indirim yapılmasında aranan 3600 prim gün sayısının tespitinde fiili hizmet süresi zammı kapsamında tüm işyerlerinde geçen hizmet süreleri (1600 + 900 + 1100 = 3600 gün) toplamı dikkate alınacak, ancak, çimento ve alüminyum fabrikalarında geçen çalışmalar için yaş indirimine esas fiili hizmet süresi zammı hesaplanırken, maden işyerindeki çalışmalar 1800 gün olmadığından bu sürelere göre yaş indirimine esas fiili hizmet süresi zammı hesaplanmayacaktır.

h) 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanunun mülga 32 nci maddesine göre fiili hizmet süresi zammına müstahak görevlerde çalışanların bu görevlerde geçirdikleri süreler, 2008 yılı Ekim ayı başından sonra da Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamına tabi işlerde çalışmaları durumunda sigortalıların yaş haddi indiriminden faydalanabilmeleri için aranan 3600 günün doldurulmasında dikkate alınacaktır.

ı) 506 sayılı Kanunun mülga ek 5 inci maddesi kapsamında itibari hizmet süresine tabi olarak çalışmakta iken, Kanunun 40 ıncı maddesine göre fiili hizmet süresi zammı uygulaması kapsamına alınmayanların 2008 yılı Ekim ayı başından önce geçen itibari hizmet sürelerinin değerlendirilmesinde 3600 gün prim ödeme şartı aranmayacaktır.

Örnek - 15/6/2004 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanunun mülga ek 5 inci maddesine göre azotlu gübre fabrikasında geçen çalışmalarından dolayı itibari hizmet süresinden faydalanan sigortalı, azotlu gübre fabrikasında geçen çalışmaların Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamına alınmaması nedeniyle 1/10/2008 tarihinden itibaren fiili hizmet süresi zammında faydalanamamaktadır. Ancak, 15/6/2004 tarihinden 2008 yılı Ekim ayı başına kadar geçen süresi 3600 gün olmadığı halde itibari hizmet süresinden yararlandırılacaktır.

244

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

i) 2008 yılı Ekim ayı başından önce itibari hizmete tabi bu tarihten sonra fiili hizmet zammı kapsamında çalışması bulunan sigortalıların toplam itibari/fiili hizmet sürelerinin 3600 günün altında olması halinde 2008 yılı Ekim ayı başına kadar olan sürede geçen itibari hizmet süresi için sigortalılık süresine eklenecek ve eklenen süre 5 yılı geçmemek üzere emeklilik yaş haddinden indirilecektir. Bunların 2008 yılı Ekim ayı başından sonra geçen süreleri için sadece gün sayılarına ilave edilip yaş haddinden indirim yapılmayacaktır.

2008 yılı Ekim ayı başından önce ve sonra geçen hizmetlerin en az 3600 gün olması halinde 2008 yılı Ekim ayı başından önceki itibari hizmet süreleri sigortalılık süresine eklenecek ve eklenen süre 5 yılı geçmemek üzere emeklilik yaş haddinden indirilecektir. 2008 yılı Ekim ayı başından sonra geçen süreler için hesaplanan fiili hizmet süresi zammı ise toplam prim ödeme gün sayına ilave edilecek, ilave edilen sürenin yarısı da 3 yılı geçmemek üzere emeklilik yaş hadlerinden indirilecektir.

Örnek 1- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olarak özel sektöre ait gazete işyerinde Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle 1/1/1999-1/1/2005 tarihleri arasında 6 yıl (2160 gün) 506 sayılı Kanunun mülga ek 5 inci maddesi, 1/2/2013-1/6/2015 tarihleri arasında ise 2 yıl 4 ay (840 gün) Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamında çalışan sigortalının 3600 günü bulunmadığı halde 1/1/1999-1/1/2005 süresindeki çalışmalarından dolayı 2160 / 4 = 540 gün1 yıl 6 ay itibari hizmet süresi sigortalılık süresine eklenip emeklilik yaş haddinden de indirilecek, ancak, 1/2/2013-1/6/2015 tarihleri arasında geçen çalışmalarına ait 840 / 4 = 210 günlük fiili hizmet süresi zammı prim ödeme gün sayısına ilave edilecek ve emeklilik yaş haddinden herhangi bir indirim yapılmayacaktır.

Örnek 2- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olarak özel sektöre ait gazete işyerinde Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle 1/1/1999-1/1/2007 tarihleri arasında 8 yıl (2880 gün) 506 sayılı Kanunun mülga ek 5 inci maddesi, 1/2/2013-1/6/2015 tarihleri arasında ise 2 yıl 4 ay (840 gün) Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamında çalışan sigortalının 3600 günü bulunduğundan 1/1/1999-1/1/2007 süresindeki çalışmalarından dolayı 2880 / 4 = 720 gün (2 yıl) itibari hizmet süresi sigortalılık süresine eklenip emeklilik yaş haddinden de indirilecek, 1/2/2013-1/6/2015 tarihleri arasında geçen çalışmalarına ait 840 / 4 = 210 günlük fiili hizmet süresi zammı da prim ödeme gün sayısına ilave edilecek ve ilave edilen 210 günün yarısı 105 gün emeklilik yaş haddinden indirilecektir.

j) Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları uygulamasında, hesaplanan fiili hizmet süresi zammı;

Kurşun ve arsenik işleri, cam fabrika ve atölyeleri, cıva üretimi işleri sanayi, çimento fabrikaları, kok fabrikalarıyla termik santraller, alüminyum fabrikaları, demir ve çelik fabrikaları, döküm fabrikaları, asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler, radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler, su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler, ve itfaiye veya yangın söndürme işleri /işyerlerinde, Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle basın ve gazetecilik mesleği ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu haber hizmetlerinde fiilen çalışan sigortalılar ile yasama organı üyeleri veya dışardan atanan bakanlar için beş yılı,

Türk Silahlı Kuvvetlerinde ve emniyet ve polis mesleğinde, Milli İstihbarat Teşkilatında çalışan sigortalılar için ise sekiz yılı,

geçmemek üzere prim ödeme gün sayısına eklenecektir.

245

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Yer altı işlerinin maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde en az 1800 gün çalışan sigortalıların, prim ödeme gün sayısına ilave edilecek gün sayısında süre sınırı bulunmamaktadır.

Örnek – Asit üretimi fabrika işyerinde 9000 gün fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışan sigortalının prim ödeme gün sayısına eklenecek hizmeti aşağıdaki şekilde hesaplanır.

Fiili hizmet süresi zammı: 9000 x 90 / 360= 2250 gün

Bu sigortalının prim ödeme gün sayına 5 yıl (1800 gün) ilave edilecek, 450 günlük fazla kısmı hizmetlerine ilave edilmeyecektir.

k) Hesaplanan fiili hizmet süresi zammının emeklilik yaş hadlerinden indirilebilmesi için “1- Fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacak sigortalılar’’ başlıklı bölümde yer alan tablonun;

1) (10) uncu sırasındaki yeraltı işyerlerinin; maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerinde çalışanların en az 1800,

2) (18) inci sırasındaki yasama organı üyeleri ile dışardan atanan bakanlar hariç, sırasındaki işyerlerinin işlerinde çalışan sigortalıların ise en az 3600,

gün çalışmış olmaları gerekmektedir. Malullük ve ölüm hallerinde ise emeklilik yaş haddinden herhangi bir indirim yapılmayacaktır.

Söz konusu tablonun;

(10) numaralı sırasında yer alanlar için hiçbir sınırlama olmaksızın fiili hizmet süresi zammının tamamı,

(18) numaralı sırasında yer alanlar için 3 yılı geçmemek üzere fiili hizmet süresi zammının tamamı,

Diğer sıralarda yer alan sigortalılar için ise yine 3 yılı geçmemek üzere fiili hizmet süresi zammının yarısı,

emeklilik yaş hadlerinden indirilecektir.

(Ek, 28/2/2014 tarihli ve 2014/5 sayılı Genelge) Kanunla yaştan yapılacak indirim süresinin hesabı, toplam prim ödeme gün sayısına eklenen sürenin yarısı şeklinde belirlendiğinden yaş hadlerinden yapılacak indirim süresi; prim ödeme gün sayısına sekiz yıl ilave edilenler için üç yılı, beş yıl ilave edilenler için de 2,5 yılı geçemeyecektir. Diğer bir ifade ile 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesi gereği yaştan düşülecek sürenin tespitinde, prim ödeme gün sayısına ilave edilen sürenin yarısı esas alınacaktır.

l) Fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacak olan sigortalıların hizmet sürelerinin değerlendirilmesinde hizmet kütüklerinde kayıtlı işyeri numarası üzerinden işyeri ünvanı ve iş kolu kodu kontrol edilerek gerek 506 sayılı Kanunun mülga ek 5 inci maddesi gerekse Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamına girip girmediği tespit edilecektir. Kanun kapsamında olmayan işyerlerinden fiili hizmet süresi zammı ilavesi yapılacak şekilde bildirim yapıldığının anlaşılması halinde sigortalılara fiili hizmet süresi zammı ilavesi yapılmayacaktır. Bu şekilde bildirim yapan işyerlerinden doğru belge türüne göre aylık prim ve hizmet belgesini vermeleri istenecek ve bilgi işlem kayıtları da buna göre düzeltilecektir.

246

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

7- 2008 yılı Ekim ayı başından önce maden işyerlerinde çalışmaya başlayan sigortalılar

Kanunun geçici 9 uncu maddesinin beşinci fıkrası kapsamında, 2008 yılı Ekim ayı başından önce maden işyerlerinin yeraltı veya yeraltı münavebeli işlerinde çalışan ve daha sonra da bu işlerde çalışmaya devam eden sigortalıların bu işlerdeki çalışmasının en az 1800 gün olması halinde bu çalışmalarının dörtte biri toplam prim ödeme gün sayılarına ilave edilecek ancak, ilave edilen süre kadar ayrıca yaştan indirim yapılmayacaktır.

8- Kanunun geçici 48 nci maddesine göre yapılacak işlemler

Kanuna, 19/1/2013 tarihli ve 28533 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6385 sayılı Kanunla eklenen geçici 48 nci madde uyarınca; 2008 yılı Ekim ayı başı ile 19/1/2013 tarihini takip eden aybaşına kadar geçen sürede Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle basın ve gazetecilik mesleğinde ve Türkiye Radyo Televizyon Kurumunda haber hizmetinde fiilen çalışanlar ile yasama organı üyeleri ve dışardan atanan bakanların talepte bulunarak bu dönemde geçen çalışmaları için hesaplanacak fiili hizmet süresi zammı prim/karşılık tutarını ödemeleri halinde söz konusu süreleri fiili hizmet süresi zammı kapsamında değerlendirilecektir.

Talepleri halinde bu madde kapsamında getirilen haklardan sigortalıların hak sahipleri ile tarafına yaşlılık/emeklilik aylığı bağlananlar da yararlanacaklardır.

8.1- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışanlardan fiili hizmet süresi zammı prim farkını ödemek isteyenler hakkında yapılacak işlemler

8.1.1 – İşverenler tarafından yapılacak işlemler

İşverenler, daha önce durumlarına uygun aylık prim ve hizmet belgesi ile bildirdikleri Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle basın ve gazetecilik mesleğinde ve Türkiye Radyo Televizyon Kurumunda haber hizmetinde halen çalışmaya devam eden, çalıştığı işinden ayrılan veya çalıştıktan sonra aylık bağlanan sigortalılardan; aylığını her ayın 1’inde alanlar için 1/10/2008-31/1/2013, aylığını her ayın 15'inde alanlar için 15/10/2008-14/2/2013 tarihleri arasında geçen süre için fiili hizmet süresi zammı kapsamında fiilen çalıştıkları sürelerle bu kapsamda çalışmadıkları sürelere ait aylık prim ve hizmet belgelerini ayrı ayrı düzenleyerek; aylığını her ayın 1’inde alan sigortalılar için 1/5/2013, aylığını her ayın 15'inde alan sigortalılar için 15/5/2013 tarihine kadar bağlı bulundukları SGİM/SGM’ye kağıt ortamında vereceklerdir.

Söz konusu belgeler işverenler tarafından fiili hizmet süresi zammına ilişkin yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda düzenlenerek Kuruma verilecektir.

Örnek – Özel sektöre ait gazete işyerince, Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle 1/10/2008-1/2/2013 tarihleri arasında fiili hizmet süresi zammı kapsamında fiilen ayda 125 saat çalışmış olan sigortalı, bu çalışma saatinin günlük çalışma saatine bölünmesi suretiyle bulunan gün sayısı (125 / 7,5 = 16,66) tama iblağ edildikten sonra 17 günlük süresi için (32) nolu, kalan 13 günlük süre için ise (01) nolu belge türü ile Kuruma bildirilecektir.

8.1.2 – Prim farkını ödemek isteyen sigortalılar hakkında yapılacak işlemler

Fiili hizmet süresi zammı prim farkını ödemek için Ek 31’de yer alan dilekçe ile en son çalışmalarının geçtiği SGİM/SGM’ye başvuran sigortalıların ödeyecekleri prim farkları,

247

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

işverenleri tarafından fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki çalışmalarının bildirildiği aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı prime esas kazanç tutarlarına göre hesaplanacaktır.

Fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki işlerden aynı anda birden fazlasına tabi çalışılması halinde, en yükseğine göre fiili hizmet süresi zammı verilmesi gerektiğinden, sigortalılar adına başka bir işyerinden 360 gün için 90 veya 180 gün fiili hizmet süresi zammı eklenecek çalışma bildirilip bildirilmediği araştırılacak, çalışma bildirilmiş ise bu çalışmalarından dolayı fiili hizmet süresi zammı verileceğinden talebi reddedilecektir.

Yapılan inceleme sonucunda, fiili hizmet süresi zammına ilişkin prim farkını ödemesi gerektiği anlaşılan sigortalı, diğer SGİM/SGM’ye bağlı işyerlerinde de fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışmış ise dilekçesinin bir örneği bu ünitelere de gönderilecektir.

İlgili ünitelerce doldurularak gönderilen “Geçici 48 inci Madde Gereğince Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Farkını Gösterir Tablo”daki (Ek 32) bilgiler ile kendi ünitesinde geçen çalışmalar için düzenlenen söz konusu tablodaki bilgiler ilgili programa aktarılarak borç hesaplanıp altı ay içinde ödemesi gerektiği hususunda sigortalıya yazılı olarak bilgi verilecektir. Söz konusu bilgisayar programı işletime açıldığında yapılacak işlemler ayrıca talimatlandırılacaktır.

Örnek 1- Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle basın ve gazetecilik işinde 1/10/2008-31/1/2010 tarihleri arasında İstanbul’da, 1/2/2010- 1/2/2013 tarihleri arasında Ankara’da geçen çalışmalarına ait fiili hizmet süresi zammı prim farkını ödemek için 5/5/2013 tarihinde yazılı olarak Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne başvuran sigortalının dilekçesinin bir örneği İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne gönderilerek temin edilen Geçici 48 inci Madde Gereğince Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Farkını Gösterir Tablo’daki bilgiler ile bu kapsamda kendi ünitesinde geçen çalışmalar esas alınarak düzenlenen söz konusu tablodaki bilgilere göre hesaplanan prim farkı tutarını sigortalı 5/7/2013 tarihinde (altı ay içinde) ödemiştir. Söz konusu sürelere ait fiili hizmet süresi zammı prim ödeme gün sayısına eklenecektir.

Örnek 2- Özel sektöre ait gazete işyerinde Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle 1/1/2003-1/7/2018 tarihleri arasında çalışan sigortalı 1/10/2008-1/2/2013 tarihleri arasında geçen çalışmalarına ait fiili hizmet süresi prim farkını ödememiştir. Bu sigortalı, 1/1/2003-1/10/2008 süresindeki çalışmalarından dolayı 506 sayılı Kanunun ek 5 inci maddesine göre itibari hizmet süresinden, 1/2/2013–1/7/2018 tarihleri arasındaki çalışmalarından dolayı da fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaktır.

Örnek 3- Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle 1/10/2008-30/2/2009 süresinde Kırıkkale’de, 1/7/2009-30/4/2011süresinde Eskişehir’de ve 1/10/2011-1/2/2013 süresinde ise Ankara’da çalışan ve fiili hizmet süresi zammı prim farkını ödemek için 8/3/2013 tarihinde yazılı olarak başvuran sigortalının dilekçesinin birer örneği Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünce, Kırıkkale ve Eskişehir il Müdürlüklerine intikal ettirilecektir. Anılan il müdürlüklerince fiili hizmet süresi zammı kapsamında geçen çalışmaların bildirildiği aylık prim ve hizmet belgesindeki gün sayısı ve prime esas kazanç tutarlarına göre tablo aşağıdaki şekilde doldurularak Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne gönderilecektir.

248

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

:

:

Sigorta Sicil Numarası :

FHZ

PrimOranı

% 1,5

FHZ Prim

Farkı Tutarı

FHZ

PrimOranı

% 1,5

FHZ Prim

Farkı Tutarı

DİKKAT : Bu belge işverenler tarafından fiili hizmet süresi zammı kapsamında geçen çalışmaların bildirildiği aylık prim ve hizmet belgesine göre doldurulacaktır.

Prime esas kazanca göre % 1,5 oranı üzerinden FHZ prim farkı tutarı program tarafından hesaplanacaktır.

Sigortalının Adı Soyadı

BELGEYİ DÜZENLEYEN YETKİLİNİN

Adı Soyadı İmzası ve Kaşe/Mühür

…./……./20….

Aralık

Kasım

Ekim 2013 Ocak

Aralık

Kasım

Eylül

Ağust os

Temmuz Ekim

Eylül

Ağust os

Haziran

Mayıs

Nisan Temmuz

Haziran

Mayıs

Mart

Şubat

2010 Ocak Nisan

Mart

Şubat

Aralık

Kasım

Ekim 2012 Ocak

Aralık

Kasım

Eylül

Ağust os

Temmuz Ekim

Eylül

Ağust os

Haziran

Mayıs

Nisan Temmuz

Haziran

Mayıs

Mart

Şubat

2009 Ocak Nisan

Mart

Şubat

Aralık

Kasım

Prime Esas

Kazaç Tutarı

2008 Ekim 2011 Ocak

Yıl Ay

İşe Giriş

Tarihi

Gün

İşten Çkış

Tarihi

GEÇİCİ 48 İNCİ MADDE GEREGİNCE FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMI PRİM FARKINI GÖSTERİR TABLO EK:32

T.C Kimlik Numarası

Yıl Ay

İşe Giriş

Tarihi

Gün

İşten Çkış

Tarihi

Tahakkuk ettirilen prim tutarının Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden şubat ayı

başından itibaren 6 ay içinde Kurumumuz hesaplarına ödenmesi, 6 altı ay içinde prim farkını

ödemeyen veya noksan ödeyen sigortalının prim farkının tamamını veya kalan kısmını ödemek

için Kuruma yeniden yazılı olarak başvurması ve ödeyeceği prim tutarının da bu talebine göre

gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte yeniden hesaplanması gerekmektedir.

Örnek 4- 6/4/2013 tarihinde yazılı olarak başvuran sigortalı, Kurumca bildirilen borcunu

altı ay içinde (1/2/2013-1/8/2013 süresinde) ödememiştir. 1/8/2013 tarihinden sonra başvuran

sigortalıdan prim farkı gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte tahsil edilecektir.

Prim farkını ödemek için yazılı olarak başvurmasına rağmen, fiili hizmet süresi zammı

kapsamındaki çalışmalarına ait aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma verilmediği anlaşılan

sigortalının, talebi doğrultusunda söz konusu prim belgesi işverenden yazılı olarak talep

edilecektir. Aylık prim ve hizmet belgesinin, fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışılmaması

ya da işyerinin faal olmaması gibi nedenlerle verilmemesi durumunda zaman aşımı süresi de

dikkate alınarak sigortalının 2008 yılı Ekim ayı başı ile 2013 yılı Şubat ayı başına kadar geçen

sürede Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle basın ve gazetecilik

mesleğinde ve Türkiye Radyo Televizyon Kurumunda haber hizmetinde çalışıp çalışmadığı

Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarına incelettirildikten sonra gerekli işlemler

yapılacaktır.

Fiili hizmet süresi zammı prim farkını ödeyen ancak, ihbar ve şikayette bulunulması veya

şüphe duyulması nedeniyle yapılan inceleme sonucunda prim tutarı hesaplanan sürelerin

tamamında ya da bir bölümünde fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışmadığı tespit edilen

sigortalı hakkında yapılan işlemler iptal edilerek ödemiş olduğu prim tutarı iade edilecektir.

249

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

8.2- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi çalışanlar

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalıları çalıştıran kamu idareleri, aylığını her ayın 1’inde alan sigortalılar için 1/10/2008-31/1/2013, aylığını her ayın 15'inde alan sigortalılar için 15/10/2008-14/2/2013 tarihleri arasında fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmaya müstahak olan sigortalıların bu haktan yararlandırılmayı talep edip etmediklerine bakmaksızın, halen görev yapan ya da bu süre içerisinde herhangi bir nedenle görevinden ayrılmış olanların son görev yaptıkları Kurumca aylık/yıllık fiili hizmet süresi zammı prim belgesini düzenleyerek aylığını her ayın 1’inde alan sigortalılar için 1/5/2013, aylığını her ayın 15'inde alan sigortalılar için 15/5/2013 tarihine kadar Sosyal Güvenlik Kurumu (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığına kağıt ortamında göndereceklerdir.

Fiili hizmet süresi zammı kapsamında geçen süreler için Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalılar tarafından ödenecek prim/karşılık tutarları, ilgili kamu idaresi tarafından ek mahiyetteki prim ve hizmet belgesinde kayıtlı çalışmaların geçtiği tarihteki prime esas kazanç/emekli keseneğine esas aylık tutarına göre hesaplanacak, söz konusu belgeler fiili hizmet süresi zammına ilişkin yukarıda belirtilen genel esaslar da dikkate alınmak suretiyle düzenlenecektir.

Örnek 1- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle kamu idaresinde basın müşaviri olarak 15/2/2004-14/7/2017 tarihleri arasında çalışan sigortalı, 15/2/2004-14/10/2008 tarihleri arasında geçen çalışmalarından dolayı 5434 sayılı Kanunun mülga 32 nci maddesine, 15/10/2008-14/2/2013 tarihleri arasında geçen çalışmalarından dolayı 6385 sayılı Kanunla Kanuna eklenen geçici 48 nci maddeye göre, 15/2/2013 tarihinden sonra geçen çalışmaları için ise 6385 sayılı Kanunun 15 nci maddesi ile Kanunun 40 ncı maddesine eklenen hüküm uyarınca fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaktır.

Örnek 2- Kamu kurumunda 2008 yılı Ekim ayı başından 14/2/2013 tarihine kadar Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle haber işlerinde fiilen çalışan 17 personel bulunmaktadır. Bunlardan 10 personel 2008 yılı Ekim ayı başından önce, 7 personel ise bu tarihten sonra devlet memuru olarak göreve başlamıştır. Ayrıca söz konusu personelden 2’si 2010 yılında emekliye ayrılmış, 1 personel ise 12/2/2011 tarihinde istifa etmiştir. Bu durumda ilgili kamu kurumunca, emekliye ayrılmış iki personel için emekliye ayrılış tarihine kadar, istifaen görevinden ayrılmış bir personel için ise istifa ettiği tarihe kadar geçen süre de dikkate almak suretiyle, 10 personel için “Yıllık Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Belgesi”, 7 personel için ise “Aylık Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Belgesi” düzenlenerek 15/5/2013 tarihine kadar (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığına kağıt ortamında gönderilecektir.

Örnek 3- Türkiye Radyo Televizyon Kurumunda haber hizmetinde Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle 12/4/2005 tarihinden itibaren basın müşaviri olarak Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi çalışan sigortalı talebine bakılmaksızın 15/2/2013 tarihinden itibaren fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacak, talep etmesi halinde ise Kurumunca gönderilen ek mahiyetteki aylık/yıllık fiili hizmet süresi zammı prim belgelerine göre tahakkuk ettirilen ve Kurumumuzca tarafına bildirilen prim/karşılık miktarını yatırması halinde, 15/10/2008-14/2/2013 tarihleri arasında geçen süresine karşılık gelen fiili hizmet süresi zammı hizmetine ilave edilecektir.

250

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

2008 yılı Ekim ayı başı ile 6385 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşı arasındaki süreye ait fiili hizmet süresi zammı primlerini/karşılıklarını ödemek için yazılı olarak müracaat eden Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalılara, Kurumlarca gönderilen ek mahiyetteki aylık/yıllık fiili hizmet süresi zammı prim belgelerinde tahakkuk ettirilen prim/karşılık miktarları (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığınca bildirilecektir.

Sigortalıların 6385 sayılı Kanunla belirlenen süreyi geçirerek cezalı duruma düşmemeleri için 2008 yılı Ekim ayı başı ile 6385 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşı arasında geçen çalışmalarından dolayı fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmaya müstahak olup olmadığı tespit edilmeden borç tutarı tarafına bildirilecek, daha sonra yapılan araştırma sonucu müstahak olmadığı tespit edilenlerin prim/karşılık tutarını yatırmış olsalar dahi yatırmış oldukları prim/karşılık tutarı kısmen veya tamamen iade edilerek, sadece müstahak olduğu süre için fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaktır.

Sigortalılardan, kendilerine bildirilen fiili hizmet süresi zammı prim/karşılık tutarlarını, aylığını her ayın 1’inde alanlar 1/8/2013, aylığını her ayın 15'inde alanlar ise 15/8/2013 tarihine kadar Kurumumuzun Ziraat Bankasında bulunan “ONLİNE TAHSİLATLAR SOSYAL GÜVENLİK KURUMU SGK(EMS/BAĞ/SSK)-DİĞER TAHSİLATLAR” hesabına, saymanlık adı “GELİR MUHASEBE”, tahsilat tipi “DİĞER EMSAN TAHSİLATI” olarak belirtilmek suretiyle yatıracak ve alacakları banka dekontunun bir örneğini dilekçe ekinde ilgili Başkanlığa göndereceklerdir.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalıların prim/karşılık tutarını hiç ödememiş veya kısmen ödemiş olmasına rağmen yasal süre geçtikten sonra borcun tamamını ya da kalan kısmını ödemek için (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığına yazılı olarak müracaat etmesi halinde, ödenmesi gereken prim/karşılık tutarı gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte hesaplanarak taraflarına bildirilecektir.

Örnek 4- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle 15/1/2010-14/2/2013 tarihleri arasında basın müşaviri olarak görev yapan ve söz konusu tarihler arasında geçen çalışmalarından dolayı yararlandırılacağı fiili hizmet süresi zammı için bildirilen 5.448,65 TL’nin, 3.500 TL’sini 18/7/2013 tarihinde Kurumumuz hesabına yatıran sigortalının, yatırdığı tutara karşılık gelen 4 ay 15 gün süresi hizmetine eklenmiştir. Sigortalının 15/8/2013 tarihinden sonra kalan 1.948,65 TL’yi yatırmayı talep etmesi halinde bu tutara 15/8/2013 tarihinden paranın yatırılacağı tarihe kadar geçen süre için gecikme zammı ve gecikme cezası uygulanacaktır.

8.3- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine tabi sigortalılar hakkında uygulanacak ortak hususlar

a) İşverenler ile kamu idarelerince üç aylık yasal sürede Kuruma verilmeyen fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki çalışmalara ait her bir ek belge için Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca idari para cezası uygulanacaktır.

b) Sigortalılar tarafından ödenecek prim farkı/karşılık tutarı, işverenler/kamu idareleri tarafından verilen fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki ek mahiyetteki prim ve hizmet belgesinde kayıtlı çalışmaların geçtiği tarihteki prime esas kazanç/emekli keseneğine esas aylık tutarına göre hesaplanacaktır.

251

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

c) 2008 yılı Ekim ayı başından 2013 yılı Şubat ayı başına kadar geçen sürenin bir kısmında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi, bir kısmında ise (c) bendi kapsamında çalışanların, (a) bendi kapsamında geçen çalışmalarına ait işlemler en son çalışmasının geçtiği SGİM/SGM’ce, (c) bendi kapsamında geçen çalışmalarına ait işlemler ise (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığınca yapılacaktır.

Örnek- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle 1/10/2008-30/2/2009 süresinde Sivas’ta, 1/7/2009-30/5/2011süresinde İstanbul’da fiilen gazetecilik yapan sigortalı, 12/6/2011 tarihinde seçimler sonucunda milletvekili seçilmiştir. (a) bendi kapsamında geçen çalışmalara ait fiili hizmet süresi zammı prim farkı bu kapsamda en son çalışmasının geçtiği İstanbul ilindeki SGM’ce hesaplanacak, (c) bendi kapsamında milletvekili olarak geçen çalışmalara ait işlemler (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığınca yapılacaktır.

d) Tahakkuk ettirilen prim farkı/karşılık tutarının ödenmemesi durumunda, fiili hizmet süresi zammı verilmeyecek, noksan ödenmesi halinde ise ödenmiş olan miktar 2008 yılı Ekim ayından başlamak üzere ilgili aylara/yıllara maledilerek fiili hizmet süresi zammı buna göre hesaplanacaktır.

Örnek 1- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında basın kartı sahibi olmak suretiyle 1/10/2008 - 31/1/2013 tarihleri arasında geçen fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki çalışmalarına ait prime esas kazancın alt sınırına göre 615 TL prim farkının 500 TL’sini ödeyen sigortalının ödemiş olduğu miktar, 2008 yılı Ekim ayından başlamak üzere ilgili aylara/yıllara maledilerek fiili hizmet süresi zammı buna göre hesaplanacaktır.

Örnek 2- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle 15/1/2010-14/2/2013 tarihleri arasında basın müşaviri olarak görev yapan sigortalıya söz konusu tarihler arasında geçen çalışmalarından dolayı yararlandırılacağı 163 gün fiili hizmet süresi zammı için % 5 prim oranına göre toplam 3.206,8 TL yatırması gerektiği bildirilmiştir. Sigortalı 18/7/2013 tarihinde Kurumumuza 2.500 TL yatırmıştır.

Buna göre, aşağıdaki tabloda da gösterildiği gibi yatırılan tutar geçmiş tarihten başlayarak hizmete maledilecek olup, sigortalı yatırdığı tutara karşılık gelen 112 gün için fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaktır. İlgilinin yatırdığı tutardan artan 6,15 TL talebi halinde iade edilecektir.

252

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

DÖNEMLER

YASAL

FHSZ

YATMASI

GEREKEN

TUTAR

GÜNLÜK

ORT.

HAK

EDİLEN

GÜN

TAHSİL

EDİLECEK

TUTAR

TAHSİL

EDİLEN

TUTAR

KALAN

TUTAR

FHSZ

KALAN

GÜN

15.1.2010

14.1.2011

90 1.604,49

17,83 50 891,38

891,38 - 50 -

15.1.2011

14.1.2012

90 1.742,55

19,36 55 1.064,89

1.064,89 - 55 -

15.1.2012

14.1.2013

90 1.935,27

21,50 53 1.139,66

537,58 602,08 7 46

15.1.2013

14.2.2013

7,5 166,34

22,18 5 110,89

- 110,89 0 5

277,5 5.448,65 163 3.206,83 2.493,85 712,97 112 51

e) Prim/karşılık tutarının, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c)

bentlerine tabi sigortalılar tarafından aylığını her ayın 1’inde alanlar için 1/8/2013, aylığını her

ayın 15'inde alanlar için 15/8/2013 tarihine kadar Kuruma ödenmesi gerekmekte olup,

prim/karşılık tutarının söz konusu sürelerde ödenmemesi halinde, ödenmeyen tutar için yasal

sürenin bitim tarihinden itibaren ödemenin yapıldığı tarihe kadar Kanunun 89 uncu maddesi

uyarınca gecikme zammı ve gecikme cezası uygulanacaktır.

Örnek 1– Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında basın kartı

sahibi olmak suretiyle 1/10/2008-31/1/2013 tarihleri arasında geçen fiili hizmet süresi zammı

kapsamındaki çalışmalarına ait prime esas kazancına göre 800 TL olarak hesaplanan prim

farkının 500 TL’sini altı aylık süre içinde ödeyen sigortalı, kalan süreye ait borcunu ödemek için

2/11/2013 tarihinde Kuruma başvurmuştur. Öncelikle yasal süresinde ödediği 500 TL 2008 yılı

Ekim ayından başlamak üzere ilgili aylara maledildikten sonra kalan sürelere ait fiili hizmet

süresi zammı prim farkı, 2/11/2013 tarihine kadar yeniden gecikme zammı ve gecikme cezası ile

birlikte hesaplanarak tahsil edilecektir.

Örnek 2- Türkiye Radyo Televizyon Kurumunda Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın

kartı sahibi olmak suretiyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında

haber hizmetlerinde fiilen görev yapan ve 25/5/2013 tarihli dilekçesi ile 15/10/2008-15/2/2013

tarihleri arasında geçen çalışmalarından dolayı fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmayı

talep eden sigortalı, Kurumunca gönderilen ek mahiyetteki aylık/yıllık fiili hizmet süresi zammı

prim belgelerinde tahakkuk ettirilen ve kendisine bildirilen prim/karşılık miktarını 6 aylık sürenin

bitim tarihi olan 15/8/2013 tarihine kadar Kurumumuz hesabına yatırmayıp daha sonraki bir

tarihte yatırmak istemesi halinde, ödemesi gereken tutara 15/8/2013 tarihinden ödemeyi yapacağı

tarihe kadar geçen süre için gecikme zammı ve gecikme cezası uygulanacaktır.

f) Kanunun geçici 48 inci maddesi uyarınca fiili hizmet süresi zammından

yararlandırılanların yazılı olarak talepte bulunmaları halinde, bu madde kapsamında haklarında

yapılan işlemler bir defaya mahsus olmak üzere iptal edilecek ve ödedikleri tutarlar iade

edilecektir.

g) Birden fazla SGİM/SGM’ye bağlı işyerlerinde fiili hizmet süresi zammı kapsamında

çalışması bulunanlara ait işlemlerin yürütülmesinde herhangi bir gecikmeye meydan verilmemesi

için her türlü tedbir alınacaktır.

253

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

İKİNCİ BÖLÜM

İtibari Hizmet Süresi

Kanunun 49 uncu maddesi ve geçici 7 nci maddesi ile itibari hizmet süresi düzenlenmiş olup, 2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle Kanun hükümlerine göre işlem yapılacaktır.

1- Kanunun 49 uncu maddesine göre itibari hizmet süresi

1.1- İtibari hizmet süresinden yararlanacak sigortalılar

Kanunun yürürlük tarihinden sonra Kanunun 4 üncü maddesine göre sigortalı olan;

(a) Subay (yedek subay dahil), astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar, er veya erbaşlar ile sivil görevlilerden;

- Harbi doğuran genel ve kısmi seferberliğe katılanlar,

- Seferberliği gerektiren iç tedip hareketlerine fiilen katılan birliklerde görevli olanlar,

- Harp veya seferberlik ilan edilmeden, Anayasanın 92 nci maddesi veya Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca yabancı ülkelere gönderilenler,

(b) Harp halinde düşmana tutsak düşen veya düşman tarafından enterne edilen sigortalılardan kanunları gereğince, aylıkları ödenmek suretiyle, sözleşmeli personel hariç olmak üzere kurumları ile ilgileri kesilmeyenler,

(c) Kamu idarelerinde pilot olan ve olmayan uçucu, denizaltıcı, dalgıç, kurbağa adam ve paraşütçüler,

itibari hizmet süresinden yararlandırılacaklardır.

1.2- İtibari hizmet süresine esas alınacak hizmetler ve eklenecek süreler

Harbi doğuran genel ve kısmi seferberliğe katılanların, harbin ilanından seferberliğin bitim tarihine kadar, seferberliği gerektiren iç tedip hareketlerine fiilen katılan birliklerde görevli olanların, çarpışmaların başlangıcından seferberliğin sona erdiği tarihe kadar, harp veya seferberlik ilân edilmeden, Anayasanın 92 nci maddesi veya Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca, yabancı ülkelere gönderilen Türk Silâhlı Kuvvetlerinde görev yapanların çarpışma meydana gelmesi halinde, çarpışma süresince veya çarpışma bitmeden dönenler için Türkiye’ye dönüş tarihine kadar, geçen tutsaklık süreleri dahil fiili hizmet sürelerinin, bu hareketlere sivil görevli, er veya erbaş olarak katılanların, bu durumlarda geçen fiili hizmet süreleri ile bu tarihlerden sonra devam eden tutsaklık sürelerinin, harp halinde düşmana tutsak düşen veya düşman tarafından enterne edilen sigortalılardan kanunları gereğince, aylıkları ödenmek suretiyle, sözleşmeli personel hariç olmak üzere kurumları ile ilgileri kesilmeyenlerin, bu durumlarda geçen fiili hizmet sürelerini her yılı için altı ay itibarî hizmet süresi olarak hizmet süresine eklenecektir.

Kamu idarelerinde pilot olan ve olmayan uçucu, denizaltıcı, dalgıç, kurbağa adam ve paraşütçülerin bu görevlerde geçirdikleri fiilî hizmet sürelerinin her yılı için üç ay itibarî hizmet süresi eklenecek olup, bunlardan subay (yedek subay dahil), astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş olarak görev yapanlardan harbi doğuran genel ve kısmî seferberliğe katılanlar ile seferberliği gerektiren iç tedip hareketlerine fiilen katılan birliklerde görevli olanlar için itibarî hizmet süresi zamları ayrıca eklenecektir.

Sigortalıların yıl içerisinde yararlandırılacakları itibari hizmet süresi;

254

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

- Kanunun yürürlük tarihinden önce göreve başlayanların bu kapsamda göreve başladıkları günü takip eden aybaşından başlayıp bu görevlerinden ayrıldıkları ayı takip eden ayın sonuna kadar geçen hizmet sürelerine,

- Kanunun yürürlük tarihinden sonra göreve başlayanların ise bu kapsamda göreve başladıkları günden başlayıp bu görevlerinden ayrıldıkları güne kadar geçen hizmet sürelerine,

göre belirlenecektir.

1.3- İtibari hizmet sürelerinin değerlendirilmesi

Kanunun 49 uncu maddesine göre itibari hizmet süresi; Kanuna göre bağlanacak aylıkların ve yapılacak toptan ödemelerin hesabında dikkate alınan, ancak hiçbir şekilde Kanunla tanınan hakları kazanma bakımından gerekli prim ödeme gün sayısı, yaş ve emeklilik ikramiyesinin hesabında nazara alınmayacak süredir.

Kamu idarelerinde pilot olan ve olmayan uçucu, denizaltıcı, dalgıç, kurbağa adam ve paraşütçüler için görevde bulundukları süreler için verilen itibari hizmet süresinde süre sınırlaması bulunmazken, diğer hallerde eklenecek itibari hizmet süreleri toplamı ise üç yılı geçmeyecektir.

1.4- İtibari hizmet süresi zammından yararlananların kuruma bildirilmesi

1.4.1- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olarak ilk defa çalışanların itibari hizmet sürelerinin kuruma bildirilmesi

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca ilk defa sigortalı olanlardan itibari hizmet süresine müstahak olanların bildirimleri “Yıllık İtibari Hizmet Süresi Prim Belgesi” ile kurumlarınca yapılacaktır.

1.4.2- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olarak ilk defa çalışanların itibari hizmet sürelerinin Kuruma bildirilmesi ve primlerin ödenmesi

İtibari hizmet süresi, kamu idarelerinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olarak çalışan pilot olan ve olmayan uçucu, denizaltıcı, dalgıç, kurbağa adam ve paraşütçülere 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren verilecektir.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların itibari hizmet süresine tabi işlerde çalışmaları halinde, Aralık ayında tam ya da kısmi çalışması olan sigortalılar için Aralık ayı aylık prim ve hizmet belgesinde 90 numaralı belge türü verilmek suretiyle Kuruma bildirilmesi, prim tutarlarının da Aralık ayına ait primlerin ödeme süresi içinde Kuruma ödenmesi gerekmektedir.

İtibari hizmet süresine ilişkin yıllık prim tutarının hesaplanmasında, öncelikle Aralık ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi verilecek daha sonra 90 numaralı belge düzenlenecektir.

Örnek 1- 2009 yılı içinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında her ayın 15’i ila takip eden ayın 14’ü arasındaki dalgıç olarak geçen çalışmalarına istinaden ücret alan sigortalının, itibari hizmet süresine ilişkin 2009 yılı Ocak ila Aralık ayları arasındaki yıllık itibari hizmet süresi prim tutarı 2009 yılı Aralık ayı aylık prim ve hizmet belgesinin (90) numaralı belge türü seçilmek suretiyle düzenlenerek en geç 7/2/2010 tarihine kadar Kuruma gönderilecek ve muhteviyatı prim tutarları ise en geç 14/2/2010 tarihine kadar ödenecektir.

255

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalının ilgili yılın Aralık ayı içinde istirahat, ücretsiz izin gibi nedenlerle çalışmasının bulunmaması halinde ortalama günlük kazancı, Kuruma verilmiş olan en son aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesindeki prime esas kazanç tutarı ve prim ödeme gün sayısı esas alınmak suretiyle hesaplanacaktır.

İtibari hizmet süresi kapsamındaki sigortalıların;

- İtibari hizmet süresi gün sayısı, yıl içinde 360 gün itibari hizmet süresine tabi işlerde çalışmaları halinde 90 gün itibari hizmet süresi verilecek, 360 günden az çalışmaları halinde ise (İtibari Hizmete Tabi Çalışılan Gün Sayısı x 90 / 360) formülü ya da (İtibari Hizmete Tabi Çalışılan Gün Sayısı / 4) formülü ile

- İtibari hizmete esas günlük kazanç tutarı, sigortalının ilgili yılın Aralık ayındaki/en son çalışmasının geçtiği aydaki/işten ayrıldığı aydaki günlük kazanç tutarının, itibari hizmet kapsamındaki gün sayısı ile çarpılması suretiyle

- İtibari hizmete esas kazanç ise (İtibari hizmete esas günlük kazanç tutarı x İtibari hizmet süresi gün sayısı) formülü ile

hesaplanacaktır.

Örnek 2- 2009 yılında kurbağa adam olarak 240 gün görev yapan sigortalının, 17/11/2009-31/12/2009 tarihleri arasında ücretsiz izinli olduğu ve 2009/Kasım ayına ilişkin 1 numaralı belge türü seçilmek suretiyle düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı prim ödeme gün sayısının 16, prime esas kazanç tutarının ise 2.000 TL olduğu varsayıldığında, itibari hizmet süresine ait prim tutarının hesabına esas ortalama günlük kazanç 2.000 / 16 = 125 TL olacaktır. Bu sigortalının 2009 yılı için itibari hizmet süresi 240 x 90 / 360 = 60 gün yada doğrudan 240 / 4 = 60 gün, prime esas kazanç tutarı ise 60 x 125 = 7.500 TL olacaktır. Sigortalının yıl içinde işten ayrılması halinde Aralık ayı beklenmeden, ortalama günlük kazancı işten ayrıldığı aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesindeki prime esas kazanç tutarı ve prim ödeme gün sayısı esas alınmak suretiyle hesaplanacak, itibari hizmet süresine ait primler ise sigortalının işten ayrıldığı aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinde 90 numaralı belge türü seçilmek suretiyle bildirilecektir.

İtibari hizmet süresi kapsamındaki sigortalının aynı zamanda Kanunun 40 ıncı maddesine tabi fiili hizmet süresi zammı kapsamında işyeri ve işlerde çalışıyor olması halinde, bu defa itibari hizmet süresine ilişkin primler,

- 60 gün fiili hizmet gün sayısı eklenecek işlerde çalışan sigortalılar için, 91 numaralı belge türü,

- 90 gün fiili hizmet gün sayısı eklenecek işlerde çalışan sigortalılar için, 92 numaralı belge türü,

seçilmek suretiyle Kuruma bildirilecektir.

256

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 3- Kamu kurumunda paraşütçü olarak görev yapan sigortalının, 2009 yılı için aylık prim ve hizmet belgeleriyle bildirilen prim ödeme gün sayısının 300 gün olduğu ve 2008/Aralık ayına ilişkin 1 numaralı belge türü seçilmek suretiyle Kuruma bildirilmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı prim ödeme gün sayısının 30, prime esas kazanç tutarının ise 3.600 TL olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının 90 numaralı belge türü ve 2009/Aralık ayı seçilmek suretiyle düzenlenecek olan prim belgesinde,

İtibari hizmet süresi gün sayısı 300 x 90 / 360 = 75 gün ya da 300 / 4 = 75,

- İtibari hizmete esas günlük kazanç tutarı 3.600 / 30 = 120 TL, (2008/Aralık ayındaki ortalama günlük kazancı)

- İtibari hizmete esas kazanç tutarı 120 x 75 = 9.000 TL olacaktır.

Kanunun 49 uncu maddesine göre itibari hizmet süresi verilecek personel çalıştıran kamu idareleri aylık prim ve hizmet belgesini Kuruma gönderebilmeleri için, işyerlerinin bağlı bulunduğu SGİM/SGM’lere müracaat edecek, yapılan müracaat süpervizörlere intikal ettirilerek işveren sistemi ana menüden “9.1.3.13” nolu seçenekler işaretlenmek suretiyle erişilen “İŞKUR, MEB, C.İNFAZ, LİBYA, DENİZCİLİK, Y.TOPLULUK, GEÇİCİ 20.MADDE, İTİBARİ HİZMET GİRİŞ” seçeneği vasıtasıyla ilgili kamu idaresine ait işyeri sistem üzerinde kodlama yapılarak, ilgili kamu idaresinin, aylık prim ve hizmet belgesini itibari hizmet kapsamında 90, 91 ve 92 numaralı belge türlerinden birini seçmek suretiyle göndermesi sağlanacaktır. Söz konusu işlemlerin yapılmasının ardından konuya ilişkin başvuru, işyeri dosyasında muhafaza edilmek üzere Sigorta Primleri Servisine intikal ettirilecektir.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışan sigortalılar için aylık prim ve hizmet belgesinin 90, 91 ve 92 numaralı belge türlerini, Kurumca belirlenen şekle ve usule uygun olarak verilmemesi veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulanlarca kağıt ortamında gönderilmesi ya da yasal süresi geçirildikten sonra Kuruma verilmesi halinde, ilgili kamu idaresi aleyhine Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden idari para cezası uygulanacağı gibi, muhteviyatı primlerin yasal süresi içinde ödenmemesi halinde, söz konusu primler, Kanunun 89 uncu maddesine istinaden hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine 2008 yılı Ekim ayı ila Aralık ayı arasında Kuruma verilmeyen itibari hizmet süresine ilişkin aylık prim ve hizmet belgeleri, bu Genelge ile yürürlükten kaldırılan İtibari Hizmet Süresi başlıklı 2009/112 sayılı Genelgenin yayımlandığı tarih olan 11/9/2009 tarihinden itibaren iki ay içinde elektronik ortamda veya manuel olarak Kuruma verilebilecektir. İki ay içinde verilen belgelerden dolayı idari para cezası uygulanmayacaktır.

2- Kanunun geçici maddelerine ve 3160 sayılı Kanunun 15 inci maddesine göre itibari hizmet süresi uygulaması

Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı Kanunun mülga 35, 36 ve 37 nci maddeleri veya 3160 sayılı Kanunun 15 inci maddesine göre itibari hizmet süresine müstahak kadro ve görevlerde bulunanlardan, bu Kanunun yürürlük tarihinden sonrada bu görevlerine kesintisiz olarak devam edenler ile yine bu Kanunun yürürlüğünden önce itibari hizmet süresine müstahak kadro ve görevlerde bulunmakta iken gerek Kanunun yürürlük tarihinden önce gerekse yürürlük tarihinden sonra bu görevlerinden ayrılanlardan, tekrar itibari hizmet süresine müstahak kadro ve görevlere atananlar hakkında 5434 sayılı Kanunun mülga hükümleri uygulanacaktır.

Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı Kanunun mülga 35, 36 ve 37 nci maddeleri ve 3160 sayılı Kanunun 15 inci maddesine göre itibari hizmet süresine müstahak kadro ve

257

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

görevlerde bulunmayıp, Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk kez itibari hizmet süresine müstahak kadro ve görevlere atananlar hakkında ise Kanunun 49 uncu maddesi hükümleri uygulanacaktır.

5434 sayılı Kanuna tabi olarak çalışmakta iken Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmaya devam edenlerin itibari hizmet süreleri sigortalının o yılın son ayındaki emekli keseneğine esas aylık toplamının itibari hizmet süresinden yararlanacağı her ay için gerekli olan emekli keseneği ve kurum karşılığının Kurumunca yatırılması şartıyla fiili hizmet süresi olarak değerlendirilecektir.

Pilot olan ve olmayan Türk Silahlı Kuvvetleri (Jandarma Genel Komutanlığı dahil) uçucuları ile Devlet Havayolları Genel Müdürlüğü uçucu personelinin uçucu olarak, Emniyet Genel Müdürlüğünde veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan Devlet memurları ile sözleşmeli personelden; pilot, uçuş ekibi ve kurbağa adam olarak görev yapmakta olanların, uçucu ve kurbağa adam olarak, denizaltıcı, dalgıç, kurbağa adam ve paraşütçü subay, yedek subay ve astsubayların Kanunda sayılan görevlerde bulundukları sürece itibari hizmet süresinden yararlandırılmasında süre yönünden herhangi bir sınırlama bulunmazken, diğer hallerde eklenecek itibari hizmet süresi üç aydan az beş yıldan çok olmayacaktır.

Örnek 1- 1/9/2002 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi göreve başlayan ve Kanunun yürürlük tarihinden sonrada bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında görevine devam eden sigortalının, 5434 sayılı Kanunun mülga 36 ve 37 nci maddesi ile Kanunun 49 uncu maddesine göre itibari hizmet süresi kapsamında 15/7/2007-14/7/2009 tarihleri arasında görev yapmış olması halinde, 5434 sayılı Kanunun mülga 36 ve 37 nci maddesinde belirtilen (1/1 ve 1/2 oranında) sürelere göre itibari hizmet süresinden yararlandırılacaktır.

Örnek 2- 15/8/2000 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi göreve başlayan ve Kanunun yürürlük tarihinden sonrada bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında görevine devam eden sigortalının, 5434 sayılı Kanunun mülga 36 ve 37 nci maddesi ile Kanunun 49 uncu maddesine göre itibari hizmet süresi kapsamında 15/7/2006-14/7/2008 tarihleri arasında görev yapmış olması ve Kanunun yürürlüğünden sonra tekrar 15/7/2011-14/7/2013 tarihleri arasında Kanunun 49 uncu maddesine göre itibari hizmet süresi kapsamında görevlendirilmesi durumunda, 5434 sayılı Kanunun mülga 36 ve 37 nci maddesinde belirtilen (1/1 ve 1/2 oranında) sürelere göre itibari hizmet süresinden yararlandırılacaktır.

Örnek 3- 15/10/2004 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi göreve başlayan ve Kanunun yürürlük tarihinden sonrada bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında görevine devam eden sigortalının, 5434 sayılı Kanunun mülga 36 ve 37 nci maddesi ile Kanunun 49 uncu maddesine göre itibari hizmet süresi kapsamında 15/7/2008-14/5/2010 tarihleri arasında görev yapmış olması ve Kanunun yürürlüğünden sonra tekrar 15/7/2012-14/7/2014 tarihleri arasında Kanunun 49 uncu maddesine göre itibari hizmet süresi kapsamında görevlendirilmesi durumunda, 5434 sayılı Kanunun mülga 36 ve 37 nci maddesinde belirtilen (1/1 ve 1/2 oranında) sürelere göre itibari hizmet süresinden yararlandırılacaktır.

Örnek 4- 15/6/2003 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi göreve başlayan ve Kanunun yürürlük tarihinden sonrada bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında görevine devam eden sigortalının, ilk defa 15/7/2009-14/7/2011 tarihleri arasında

258

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

itibari hizmet süresi kapsamında görev yapması halinde Kanunun 49 uncu maddesinde belirtilen (1/2 ve 1/4 oranında) sürelere göre itibari hizmet süresinden yararlandırılacaktır.

Örnek 5- 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanunun mülga 36 ncı maddesine göre itibari hizmet süresi 4 yıl, Kanunun yürürlüğünden sonra Kanunun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) bentlerine göre itibari hizmet süresi 2 yıl olan sigortalının yararlandırılabileceği azami itibari hizmet süresi 5 yıl olacaktır.

Örnek 6- 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanunun mülga 36 ve 37 nci maddesine göre itibari hizmet süresi bulunmayan, ancak Kanunun 49 uncu maddesine göre itibari hizmet süresi kapsamında görev yapan sigortalının Kanunun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) bentlerine göre yararlandırılabileceği azami itibari hizmet süresi 3 yıl olacaktır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Ağır Engelli Çocuğu Olan Kadın Sigortalılar

(Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge)

Kanunun “Yaşlılık sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartları” başlıklı 28 inci maddesine sekizinci fıkrası ile “Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir.” hükmü getirilmiştir. Bu hüküm uyarınca, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar hakkında yapılacak işlemlerin usul ve esasları aşağıda açıklanmıştır.

1- Kapsamdaki sigortalılar

Kanunun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrası hükmünden;

(a) 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamında çalışan kadın sigortalılar ile 2008 yılı Ekim ayı başından önce 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı Kanunlara tabi çalışırken Kanunun geçici 1 inci maddesi gereğince 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışmalarını devam ettiren,

(b) Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunanlardan Kanunun yürürlük tarihinden sonra geçici 4 üncü maddesi gereğince 5434 sayılı Kanunun mülga 12 nci maddesinin (II) işaretli fıkrasının son paragrafı, ek 71, mülga ek 76 ve mülga geçici 192 inci maddeleri uyarınca sigortalı olan,

(c) 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren Kanuna tabi olarak isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler ile 2008 yılı Ekim ayı başından önce 506, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre isteğe bağlı sigortalı olup, Kanuna göre isteğe bağlı sigortalılıkları devam eden,

(Ek, 3/7/2015 tarihli ve 2015/19 sayılı Genelge) (d) Kanunun ek 5, ek 6 ve ek 9 uncu maddesi kapsamında çalışan

kadın sigortalılar yararlanacaklardır.

259

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Bu kapsamdaki kadın sigortalıların emeklilik talebinde bulunmadan önce kayıt ve tescillerinin yapılması sağlanacak, ancak açıkta iken veya emeklilik/yaşlılık aylığı talebiyle birlikte bu haktan yararlandırılmasının istenilmesi halinde bunlar hakkında da aktif sigortalılar gibi işlem yapılacaktır.

2- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi sigortalıların başvurusu ve raporların düzenlenmesi

Çocuğunun, başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda ağır engelli olduğunun tespitini isteyen kadın sigortalılar en son çalışmalarının geçtiği SGİM/SGM’ye başvuracaklar, ilgili birimce çocukların sevk işlemleri 27/7/2011 tarihli ve 2011/58 sayılı Genelgenin “Ortak Hükümler” başlıklı dördüncü kısmının “Sevk ve Kontrol Muayene İşlemleri ile Masrafların Karşılanması” başlıklı beşinci bölümünde belirtilen hususlar doğrultusunda yapılacaktır. Prim ödeme gün sayıları toplamına eklenecek ve emeklilik yaş hadlerinden indirilecek süre, başka birinin sürekli bakımına muhtaç olma halinin başladığı tarih ile sona erdiği tarih arasında geçen veya bu süre içinde çocuğun yaşadığı süreye göre tespit edileceğinden, yaşlılık aylığı bağlanacağı tarihi beklemeden Kuruma başvuran kadın sigortalıların çocuklarının sevkleri de sağlık hizmeti sunucularına yapılacaktır.

Kadın sigortalının başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğunun birden fazla olması halinde her çocuk için ayrı ayrı sevk yapılacaktır.

Kadın sigortalının Kuruma başvurduğu tarihte aktif olarak çalışıp çalışmadığına bakılmayacak, ancak, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı olarak tescil edildikleri halde adlarına malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmemiş olanların çocuklarının sevkleri yapılmayacaktır.

3- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalıların başvurusu ve raporların düzenlenmesi

Kanunun geçici 4 üncü maddesi uyarınca haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak sigortalılar ile Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunmayan ve Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte birinin, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenmesi ve eklenen bu sürelerin emeklilik yaş hadlerinden de indirilmesine dair başvurularını son kez görev yapmakta oldukları illerdeki SGİM/SGM’lere yapacaklardır.

Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar 27/7/2011 tarihli ve 2011/58 sayılı Genelgenin “Ortak Hükümler” başlıklı dördüncü kısmının “Sevk ve Kontrol Muayene İşlemleri ile Masrafların Karşılanması” başlıklı beşinci bölümünde belirtilen usul ve esaslara göre alınan sağlık kurulu raporu ile birlikte,

- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar, 5434 sayılı Kanuna tabi iştirakçi iken Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlar ile bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışması olup, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olarak yeniden çalışmaya başlayan kadın sigortalılar, görev yaptıkları kamu idareleri aracılığı ile SGİM/SGM’lere,

- Kanunun geçici 4 üncü maddesi gereğince 5434 sayılı Kanunun mülga 12 nci maddesinin (II) işaretli fıkrasının son paragrafı, ek 71, mülga ek 76 ve mülga geçici 192 nci

260

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

maddeleri uyarınca sigortalı olanlar (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığına müracaat edeceklerdir.

4- Raporların İncelenmesi

27/7/2011 tarihli ve 2011/58 sayılı Genelgenin “Ortak Hükümler” başlıklı dördüncü kısmının “Sevk ve Kontrol Muayene İşlemleri ile Masrafların Karşılanması” başlıklı beşinci bölümünde belirtilen hususlar doğrultusunda; Kanunun 4 üncü maddesi kapsamındaki kadın sigortalıların çocukları için sağlık hizmeti sunucuları tarafından düzenlenen ve SGİM/SGM’lere intikal ettirilen raporların ilgili birimce Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezine gönderilerek incelenmesi sağlanacaktır.

SGİM/SGM’lerce Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi’ne değerlendirme yapılmak üzere sağlık kurulu raporları gönderilirken, üst yazıda; Kanunun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrası gereğince değerlendirme yapılacağı belirtilecek ve kadın sigortalının ilave hizmetinin hesaplanabilmesi için, bu bölümde açıklanan maluliyet durumunun ortaya çıkış tarihleri dikkate alınarak 28 inci madde kapsamına gireceği tarih itibariyle çocuğun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olup olmadığı sorulacaktır.

Kadın sigortalının başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğunun birden fazla olması halinde her çocuk için ayrı düzenlenen raporlar Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi sağlık kuruluna gönderilerek maluliyet tarihlerinin ayrı ayrı bildirilmesi istenecektir.

Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından gerekli inceleme yapıldıktan sonra, çocuğun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu tarih, kontrol muayenesi gerekiyorsa kontrol muayenesine tabi tutulacağı tarih veya çocuk başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli değilse ağır engelli olmadığı ilgili SGİM/SGM’ye bildirilecektir.

5- Toplam hizmete eklenecek ve emeklilik yaşından düşülecek sürenin tespiti

Kanunun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrasında, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte birinin, prim ödeme gün sayıları toplamına ekleneceği ve eklenen bu sürelerin emeklilik yaş hadlerinden de indirileceği öngörüldüğünden, ilave edilecek süre;

- Kadın sigortalının sigortalılık başlangıcının Kanunun yürürlük tarihinden önce veya sonra olmasına,

- Çocuğun doğum tarihine,

- Ölmesi halinde ölüm tarihine,

- Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul durumda olma halinin başlangıç ve bitiş tarihine,

- Çocuğun evli olup olmadığına,

- Kadın sigortalı boşanmış ise velayetin kadın sigortalıda olup olmadığına,

- Çocuğun, kadın sigortalı tarafından evlat edinilip edinilmediğine,

- Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğun birden fazla olmasına,

261

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

- 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretli veya ücretsiz sürekli ve yatılı olarak faydalanıp faydalanmadığına,

göre belirlenecektir.

Kadın sigortalılara Kanunun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrası hükmü uyarınca ilave edilecek hizmetin hesabında,

- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi olarak 2008 yılı Ekim ayı başından sonra geçen,

-2008 yılı Ekim ayı başından sonra isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenen,

-1/10/2008 tarihinden önce 2925 sayılı Kanuna tabi olup, bu tarihten itibaren Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi geçen,

- 2008 yılı Ekim ayı başından sonra geçen ve Kanun ile 3201 sayılı Kanun kapsamında borçlandırılan,

süreler dikkate alınacaktır.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalıların söz konusu haklardan yararlandırılmaya başlayacakları sürenin başlangıcı, 2008 yılı Ekim ayı başından önce çalışmaya başlayanlardan maaşlarını her ayın 15’inde alanlar için ayın 15’i, maaşlarını ayın 1’inde alanlar için ayın 1’i, 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa çalışmaya başlayanlar için ise çalışmaya başladıkları tarihtir.

5.1- 2008 yılı Ekim ayı başından önce çalışmaya başlayan kadın sigortalılar

2008 yılı Ekim ayı başından önce çalışmaya başlayan ve aynı zamanda da başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalının çocuğunun Kurumumuz ilgili sağlık kurulu tarafından 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda olduğunun tespit edilerek bildirilmesi halinde, sigortalının 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren geçen çalışma süresinin dörtte biri, toplam prim ödeme gün sayısına ilave edilecek, ilave edilen süre kadar da emeklilik yaş haddinden indirim yapılacaktır.

Örnek 1- 1/1/2005 tarihinde çalışmaya başlayan kadın sigortalının, 1/7/2006 tarihinde doğan çocuğu hakkında, sağlık hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen rapor ilgili sağlık kuruluna gönderilirken, çocuğun 1/10/2008 tarihi itibariyle başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli durumda olup olmadığı sorulmuş, ilgili sağlık kurulunca çocuğun 1/10/2008 tarihi itibariyle ağır engelli olduğuna ve kontrol muayenesi gerekmediğine karar verilmiştir. Buna göre, kadın sigortalı Kanunun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrası hükmünden 1/10/2008 tarihi itibariyle yararlandırılmaya başlanacaktır.

Örnek 2- 1/2/2008 tarihinde çalışmaya başlayan kadın sigortalının, 1/1/2007 tarihinde doğan çocuğu hakkında, sağlık hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen rapora göre, 1/1/2009 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğuna ve kontrol muayenesi gerekmediğine Kurumumuz ilgili sağlık kurulunca karar verilmiştir. Buna göre, kadın sigortalının Kanunun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrası hükmünden yararlandırılmaya başlama tarihi 1/1/2009 olacaktır.

262

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek 3- 1/3/2006 tarihinde çalışmaya başlayan kadın sigortalının, 1/1/2008 tarihinde doğan çocuğu hakkında, 18/11/2009 tarihinde sağlık hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen rapora göre 1/9/2008 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğuna ve kontrol muayenesi gerekmediğine Kurumumuz ilgili sağlık kurulunca karar verilmiştir. Buna göre, kadın sigortalının Kanunun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrası hükmünden yararlandırılmaya başlama tarihi 1/10/2008 olacaktır.

5.2- 2008 yılı Ekim ayı başından sonra çalışmaya başlayan kadın sigortalılar

2008 yılı Ekim ayı başından sonra çalışmaya başlayan ve başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli durumda çocuğu bulunan kadın sigortalının çocuğunun doğum tarihi dikkate alınarak, çocuğun maluliyetinin işe giriş tarihinden önce olması halinde; işe giriş tarihinden, sonra olması halinde ise maluliyet tarihinden itibaren Kanunun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrası hükmünden yararlandırılmaya başlayacaktır.

Örnek 1- 1/11/2008 tarihinden itibaren çalışmaya başlayan kadın sigortalının, 1/1/2009 tarihinde doğan çocuğu hakkında, sağlık hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen rapora göre 1/7/2011 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğuna Kurumumuz ilgili sağlık kurulunca karar verilmiştir. Kanunun 28 inci maddesi gereğince kadın sigortalının hizmetine ilave edilecek ve emeklilik yaşından düşülecek süreye esas hizmetinin başlangıç tarihi 1/7/2011 olacaktır.

Örnek 2- 1/11/2010 tarihinden itibaren çalışmaya başlayan kadın sigortalının 1/1/1995 tarihinde doğan çocuğu hakkında, sağlık hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen rapora göre 1/7/2009 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu Kurumumuz ilgili sağlık kurulunca tespit edilmiştir. Kanunun 28 inci maddesi gereğince kadın sigortalının hizmetine ilave edilecek ve emeklilik yaşından düşülecek süreye esas hizmetinin başlangıç tarihi 1/11/2010 olacaktır.

Örnek 3- 1/8/2007 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortaya devam eden kadın sigortalının 18/1/1999 tarihinde doğan çocuğu hakkında, sağlık hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen rapora göre 1/8/2001 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu Kurumumuz ilgili sağlık kurulu tespit edilmiştir. Kanunun 28 inci maddesi gereğince kadın sigortalının hizmetine ilave edilecek ve emeklilik yaşından düşülecek süreye esas hizmetinin başlangıç tarihi 1/10/2008 olacaktır.

5.3- Kontrol muayenesine tabi tutulacak çocuklar

Kadın sigortalının hizmetine ilave edilecek ve emeklilik yaşından düşülecek süresi, çocuğunun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olma halinin devam ettiği sürede geçen çalışmalarına göre belirlenecektir. Diğer bir ifadeyle çocuğun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olma halinin yapılacak kontrol muayenesi sonucu ortadan kalktığının anlaşılması halinde, kontrol muayenesi sonucu düzenlenen rapora göre başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olma durumunun ortadan kalktığı tarihten itibaren geçen çalışmalarından dolayı kadın sigortalılara ilave bir hizmet verilmeyecektir.

263

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Örnek- 1/11/2008 tarihinden itibaren çalışmaya başlayan kadın sigortalının, 1/1/2009 tarihinde doğan çocuğu hakkında, sağlık hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen rapora göre 1/7/2011 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli durumda olduğu ve kontrol muayenesine tabi olması gerektiği Kurum sağlık kurulunca tespit edilmiş, daha sonra yapılan kontrol muayenesi sonucu düzenlenen 1/7/2012 tarihli sağlık kurulu raporuna göre Kurumumuz ilgili sağlık kurulu tarafından çocuğun 1/5/2012 tarihinden itibaren başka birisinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olma durumunun ortadan kalktığına karar verilmesi halinde 1/5/2012 tarihinden sonra geçen çalışmalar için kadın sigortalıya ilave süre verilmeyecektir.

5.4- Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu tespit edilen çocuğun ölmesi

Toplam hizmete ilave edilecek ve emeklilik yaşından düşülecek süre, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu tespit edilen çocuğun yaşadığı sürede geçen çalışmalara göre belirlenecektir. Diğer bir ifadeyle başka birinin sürekli bakımına muhtaç olma hali Kurumumuz ilgili sağlık kurulu tarafından tespit edildikten sonra çocuğun ölmesi halinde, çocuğun ölüm tarihinden itibaren geçen çalışmalarından dolayı kadın sigortalılara ilave bir hizmet verilmeyecektir.

Örnek- 1/7/2009 tarihinden itibaren çalışmaya başlayan kadın sigortalının çocuğunun 1/10/2009 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu Kurumumuz ilgili sağlık kurulunca tespit edilmiş, daha sonra çocuk 12/9/2010 tarihinde ölmüştür. Çocuğun öldüğü 12/9/2010 tarihinden sonra geçen çalışmalar için kadın sigortalıya ilave süre verilmeyecektir.

5.5- Evlat edinilen çocuğun başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda olması

Kadın sigortalının kendisinin veya eşiyle birlikte evlat edindiği çocuğunun da başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğunun tespiti halinde bu çocuk nedeniyle de kadın sigortalı bu Kanun hükmünden yararlandırılacaktır.

Bu durumda olan kadın sigortalının ilave hizmeti belirlenirken diğer hususlarla birlikte çocuğun evlat edinildiği tarih de göz önünde bulundurulacak, ancak ilave hizmetin verileceği sürenin başlangıcı çocuğun evlat edinilme tarihinden önce olamayacaktır.

Örnek- 1/1/2010 tarihinden itibaren çalışmaya başlayan kadın sigortalı, çocuğu 1/1/2011 tarihinde evlat edinmiştir. Ancak, Kurumumuz ilgili sağlık kurulunca çocuğun 1/10/2010 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu tespit edilmiştir. Sigortalı kadının ilave hizmetin hesabına esas sürenin başlangıç tarihi 1/1/2011 olacaktır.

5.6- Kadın sigortalının başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğunun birden fazla olması

Kadın sigortalının başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğunun birden fazla olması halinde maluliyet tarihi eski olan rapor esas alınarak Kanunun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrası hükmünden yararlanacağı hizmet süresinin başlangıcı belirlenecektir.

264

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

Çocuklardan birinin başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olma durumundan çıkması halinde diğer çocuklarından dolayı kadın sigortalıya ilave hizmet verilmeye devam edilecektir. Ancak, diğer çocukların maluliyetlerinin başlangıç tarihi malul durumdan çıkan çocuğun çıkış tarihinden sonraki bir tarih ise bu çocuklarının maluliyetinin başlangıç tarihten itibaren ilave hizmet süresi verilecektir.

Örnek 1- 1/6/2008 tarihinde çalışmaya başlayan kadın sigortalı, çocuklarından birisinin 1/10/2009 tarihinden itibaren, diğer çocuğunun ise 1/11/2010 tarihinden itibaren başka birisinin sürekli bakımına muhtaç durumda ağır engelli olduğu Kurumumuz ilgili sağlık kurulunca tespit edilmiştir. Daha sonra kadın sigortalının rapor tarihi eski olan çocuğu 17/11/2020 tarihinde evlenmiştir. Buna göre kadın sigortalı ara verilmeden diğer çocuğun rapor tarihi 1/11/2010 olmasına rağmen ilave hizmet süresinden 1/10/2009 tarihinden itibaren kesintisiz yararlanmaya devam edecektir.

Örnek 2- 1/7/2009 tarihinde çalışmaya başlayan kadın sigortalı, çocuklarından birisinin 1/11/2009 tarihinden itibaren, diğer çocuğunun ise 1/11/2015 tarihinden itibaren başka birisinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu Kurumumuz ilgili sağlık kurulunca tespit edilmiştir. Daha sonra kadın sigortalının rapor tarihi eski olan çocuğu 3/12/2013 tarihinde vefat etmiştir. Buna göre kadın sigortalı ilave hizmet verilen çocuğunun vefat ettiği 3/12/2013 tarihi ile diğer çocuğunun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli duruma girdiği 1/11/2015 tarihi arasında ilave hizmet süresinden faydalanamayacaktır.

5.7- Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğun 2828 sayılı Kanun hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden faydalanması

Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğun 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden sürekli veya süreksiz olarak faydalanması dikkate alınarak kadın sigortalılara ilave hizmet verilecektir.

Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğun, sürekli ve yatılı olarak korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretli veya ücretsiz faydalandıkları süre için Kanunun 28 inci maddesine göre prim ödeme gün sayılarının dörtte biri prim ödeme gün sayıları toplamına eklenmeyecektir.

6- Ağır engelli çocuğun Kanuna tabi sigortalı olması

Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu sağlık kurulu raporu ile belirlenen fakat Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi sigortalı olduğu tespit edilen çocuğun malul olup olmadığının yeniden tespitinin yapılması gerektiğinden, yapılan araştırmalar sonucunda başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğunun anlaşılması halinde ağır engelli çocuğu bulunan kadının sigortalılığı devam ettiği sürece söz konusu madde hükmünden yararlandırılması gerekmektedir.

Ağır engelli çocuğun isteğe bağlı sigortalı olması halinde ise maluliyeti ile ilgili herhangi bir araştırma yapılmasına gerek bulunmadan kadın sigortalı aynı madde hükmünden yararlandırılacaktır.

265

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

7- İlave hizmet süresi olarak değerlendirilmeyecek süreler

Kanunun 28 inci maddesine göre prim ödeme gün sayılarının dörtte biri prim ödeme gün sayıları toplamına eklenecek kadın sigortalıların prim ödeme gün sayıları değerlendirilirken,

- Kanunun 40 ıncı maddesi uyarınca hesaplanan fiili hizmet süresi zammı,

- Kanunun 49 uncu maddesi uyarınca hesaplanan itibari hizmet süresi,

- Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli birden fazla çocuğu olanlardan ikinci ve diğer çocukları,

için ilave hizmet süresi verilmeyecektir.

Örnek 1- 1/5/2000 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanunun ek 5 inci maddesi kapsamında çalışmaya başlayan ve 1/10/2008 tarihinden sonra da Kanunun 40 ıncı maddesine göre fiili hizmet süresi zammına tabi olarak çalışmasını devam ettiren kadın sigortalının, 1/10/2008 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda olduğu Kurumumuz ilgili sağlık kurulunca tespit edilen çocuğu bulunmaktadır. Bu kadın sigortalının hizmetine fiili hizmet süresi zammı ile Kanunun 28 inci maddesine göre ilave edilecek ek süresi ayrı ayrı hesaplanıp eklenecek ancak, 28 inci madde gereğince ilave edilecek ek sürenin hesabında fiili hizmet süresi zammı dikkate alınmayacaktır.

Kadın sigortalının boşanması durumunda başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğunun velayetinin,

- Çalışmaya başladığı tarihten önce başka birisine verilmesi halinde çalışmaya başladığı,

- Çalışmaya başladığı tarihten sonra başka birisine verilmesi halinde velayetin verildiği,

tarihten itibaren geçen çalışmalarından dolayı ilave hizmet verilmeyecektir.

Örnek 2- 1/6/2010 tarihinden itibaren çalışmaya başlayan kadın sigortalının çocuğunun, 1/10/2009 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda olduğu Kurumumuz ilgili sağlık kurulunca tespit edilmiş, daha sonra kadın sigortalı 12/9/2012 tarihinde eşinden ayrılmış ve çocuğun velayeti bu tarihten itibaren kadın sigortalının eşine verilmiştir. Bu durumda 1/6/2010 tarihinden çocuğun velayetinin babaya verildiği 12/9/2012 tarihi arasında geçen çalışmalar için kadın sigortalıya ilave süre verilecek, bu tarihten sonra ise herhangi bir ilave süre verilmeyecektir.

Ayrıca, kısa vadeli sigorta kollarına tabi olarak geçen süreler ile sadece genel sağlık sigortasına prim ödenerek geçen süreler, ilave edilecek hizmet süresinin hesabında değerlendirilmeyecektir.

8- Kadın sigortalının hizmet kayıtlarının oluşturulması

Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi Sağlık Kurulu tarafından başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda ağır engelli olduğuna karar verilen çocuğun;

- Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli sayıldığı tarih,

- Kontrol muayenesine tabi tutulacaksa kontrol muayene tarihi,

- Kontrol muayenesi sonucunda başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumdan çıkmış ise çıkış tarihi,

266

Sigortalılık İşlemleri

2013/11 GENELGE

SİGORTA PRİMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı

- Velayeti başka birisine verilmiş ise mahkeme kararının kesinleşme tarihi,

- 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretli veya ücretsiz sürekli ve yatılı olarak faydalanmaya başladığı tarih,

- Evlenmesi halinde evlenme tarihi,

- Ölmesi halinde ölüm tarihi,

bilgisayara kaydedilecektir.

Söz konusu bilgisayar programları işletime açılıncaya kadar başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu olduğunun tespit ettirilmesini talep eden kadın sigortalıların çocukları ile ilgili yazışmalar sigortalıların sicil dosyaları üzerinden yürütülecek ancak, ilgili bilgisayar programları işletime açıldığında bilgisayara gerekli aktarma işlemlerinin yapılmasını teminen başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli sayılan çocuklara ve sigortalılara ait bilgiler (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığına ya da SGİM/SGM’ler tarafından geçici olarak bir deftere veya bilgisayarda oluşturulacak dosyaya kaydedilecektir.

Kapsamdaki kadın sigortalıların tescil kütüklerinin oluşturulması (Değişik, 11/12/2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığı veya SGİM/SGM’ler tarafından, hizmetin ilavesi ve emeklilik yaş haddinden indirim işlemleri ise emeklilik işlemlerini yürüten daire başkanlıkları ile SGİM/SGM’ler yürütülecektir.